Premier Bart De Wever (N-VA) legt de laatste hand aan teksten die hij aan enkele ‘migratiekritische’ landen in Europa gaat voorleggen. Een daarvan beperkt de interpretatievrijheid van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).
De Wever deed die aankondiging in de vragenronde van de HJ Schoo-lezing in Amsterdam. Dat evenement, georganiseerd door het Nederlandse weekblad EW, geldt als het officieuze startschot van het politieke jaar.
Australisch model als voorbeeld
Tijdens zijn lezing beklemtoonde De Wever het belang van migratie. Net als in Oostenrijk een week geleden, loofde hij opnieuw het ‘Australische model’ voor asiel en migratie. Wat De Wever betreft mag niemand die illegaal Europa betreedt ooit nog recht krijgen op burgerschap. ‘Dat is een heel eenvoudige regel: don’t make Europe your home. En dat breekt het verdienmodel van die mensensmokkelaars.’ Tegelijk brak De Wever een lans voor actieve arbeidsmigratie, waarvoor een draagvlak zou bestaan onder de bevolking.
Maar ook op het vlak van het terugkeerbeleid loopt het spaak. ‘Criminele illegalen: we krijgen ze niet buiten’, aldus De Wever. De N-VA-politicus wijst met de beschuldigende vinger naar de rechterlijke macht. Zo zou het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) de internationale verdragen te eigenzinnig interpreteren.
Kritiek op Europese rechters
Die verzuchting mondde in mei al uit in een open brief. Samen met acht andere staatshoofden en regeringsleiders, waaronder de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Deense Mette Frederiksen, riep de brief op tot een ‘nieuwe en onbevangen discussie’ over de interpretatie van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Volgens de leiders zou bijvoorbeeld het recht op een gezinsleven landen beletten om mensen zonder verblijfsvergunning, zelfs na het plegen van strafbare feiten, uit te wijzen. De Wever: ‘Rechters hebben beslist dat het EVRM van toepassing is op mensen zodra ze Europa fysiek hebben bereikt. Dat is nooit de bedoeling geweest.’
In Amsterdam kondigde De Wever aan dat de brief van mei slechts het startschot is geweest.
De aanpassing van internationale verdragen ‘is niet realistisch omdat het minstens tien jaar zou vergen’. Ook zou er ‘enorme tegenwind’ opsteken. Volgens De Wever hebben de verdragen tientallen jaren perfect gefunctioneerd. ‘Je moet dus de jurisprudentie (het geheel van rechterlijke beslissingen, nvdr) aanpassen, met name door een interpretatieprotocol aan het EVRM toe te voegen. Waarbij je zegt: “De historische geest van dit verdrag was niet om een kanaal voor massamigratie te creëren. Dus u, beste rechter, mag dat er ook niet van maken.”’
De Wever spreekt ook over ‘andere keuzeprincipes’ bij het sturen van rechters naar het EHRM in Straatsburg.
Zoektocht naar bondgenoten
De Wever zegt ‘as we speak’ met teksten in de weer te zijn, samen met de academische wereld. ‘Die teksten ben ik aan de migratiekritische groep aan het voeden.’ De eerste minister spreekt ook nog van een ‘stappenplan’ dat hij in oktober goedgekeurd wil zien door die club.
Het gaat dan – naast ons land – over Italië, Denemarken, Oostenrijk, Estland, Letland, Litouwen, Polen en Tsjechië. En sinds kort ook Duitsland, tot vreugde van De Wever. ‘Dit begint serieus te worden.’
De Wever zou er donderdag nog over gesproken hebben met de Deense premier Frederiksen in Parijs. ‘Ik ben gematigd optimistisch dat wij de komende jaren daarin vorderingen zullen kunnen maken. Mijn grootste angst is dat onze democratieën instorten als wij onze zaken niet op orde krijgen.’