Om de asieldiensten zo performant mogelijk te laten werken, wil minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) voortaan KPI’s opleggen, kort voor ‘kritieke prestatie-indicatoren’ – zeg maar richtcijfers. ‘Uiteraard zijn de rechters onafhankelijk, maar we zullen duidelijk maken hoeveel zaken elke rechter gemiddeld zou moeten behandelen. We zullen alles in samenspraak beslissen.’
Met ruim 56.000 zijn ze, de mensen die op een of andere wachtlijst staan bij een asieldienst. Dat blijkt uit cijfers van minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA). Uit een analyse van de cel Ketenmonitoring, een dienst binnen de FOD Binnenlandse Zaken die de asielcijfers analyseert en er prognoses over maakt, blijkt dat de totale werklast de laatste maanden een recordhoogte heeft bereikt.
De werkachterstand is gespreid over de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ, 13.000 wachtenden), het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS, 32.000) en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV, 11.400). Die diensten maken deel uit van een hele asielketen: van de registratie van de asielzoeker tot de terugkeer.
Van Bossuyt, die er prat op gaat ‘het strengste migratiebeleid ooit’ te zullen voeren, ziet in de oplopende cijfers een bewijs dat haar beslissing om eerst te investeren in personeel de juiste is. ‘Het doel van deze regering is om de instroom zo laag mogelijk te houden en de uitstroom zo hoog mogelijk. Dat kan alleen maar door de achterstand, die is ontstaan onder de vorige regering, zo snel mogelijk weg te werken.’
‘Voor elke euro die we investeren in asieldiensten, besparen we vijf à zeven euro op opvang.’
Zoals bekend barstte onder de regering-De Croo een opvangcrisis los. Asielzoekers, vooral alleenstaande mannen, waren niet langer zeker van een plekje in de opvangcentra van Fedasil. Op straat overnachten werd hun enige optie. Op dit moment bestaat er nog steeds een wachtlijst voor mensen die hun asielaanvraag willen indienen, die onder staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) het levenslicht zag. Het aantal mensen daarop schommelt tussen de 2000 en de 3000.
Asielrechters richten brandbrief aan minister Anneleen Van Bossuyt (N-VA)
KPI’s
Om de asieldiensten zo performant mogelijk te laten werken, wil Van Bossuyt voortaan KPI’s opleggen, kort voor ‘kritieke prestatie-indicatoren’ – zeg maar richtcijfers. Onder meer binnen het CGVS wordt al gewerkt met KPI’s om te bepalen hoeveel asielaanvragen een zogenaamde ‘protection officer’ gemiddeld moet behandelen.
‘We willen onze middelen voor nieuw personeel zo efficiënt mogelijk inzetten’, zegt Van Bossuyt. ‘Daarom willen we de nieuwe kredieten, volgend jaar goed voor 50 miljoen euro, koppelen aan KPI’s. Dat lijkt me nogal logisch: als we nieuwe middelen investeren, staat daar een gemiddeld aantal behandelde dossiers tegenover. Uit een analyse blijkt dat voor elke euro die we investeren in asieldiensten, we vijf à zeven euro besparen op opvang.’
Opvallend: de KPI’s zouden ook gelden voor de asielrechters van de RVV, waar mensen terechtkunnen als hun vraag om internationale bescherming door het CGVS negatief werd beantwoord. ‘Uiteraard zijn de rechters onafhankelijk, maar we zullen duidelijk maken hoeveel zaken elke rechter gemiddeld zou moeten behandelen. We zullen alles in samenspraak beslissen.’
Van Bossuyt wil het anders doen dan de vorige Vivaldi-regering. ‘Toen waren er meer middelen ter beschikking, maar monitorde men niet wat er met dat geld gebeurde.’
Wat gebeurt er als de KPI’s niet behaald worden? Van Bossuyt: ‘Dat zullen we dan zien, maar een van de opties is dat we de jaren daarna zeggen dat we middelen op een andere manier zullen verdelen, of dat we overgaan tot een wervingsstop.’
In de eerste vijf maanden van dit jaar ontving ons land 14.500 asielaanvragen.
Opstoot in najaar
Hoewel Van Bossuyt gebruik kan maken van nieuwe kredieten, blijft het de bedoeling om tijdens de beleidsperiode – die loopt tot 2029 – te besparen op asiel en migratie. De doelstelling van Arizona is een besparing van in totaal 1,4 miljard euro op de opvang. Daarop kwam eerder al kritiek van het Rekenhof, dat gaten schoot in de berekening. Het totale budget voor opvang alleen bedraagt dit jaar net geen miljard euro.
Rekenhof schiet gaten in besparing van 1,4 miljard euro door ‘strengste migratiebeleid’ van Van Bossuyt
Van Bossuyt laat zich vandaag niet vastpinnen op dat cijfer van 1,4 miljard. ‘Asiel en migratie is bij uitstek een beleidsdomein waarop tal van factoren een invloed kunnen hebben, zoals een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten. Het belangrijkste is dat de instroom zo laag mogelijk is.’
Via een eerdere prognose verwachtte Van Bossuyt dit jaar in totaal 50.000 asielaanvragen, in 2024 waren dat er 40.000. In de eerste vijf maanden van dit jaar ontving ons land 14.500 aanvragen, al houdt het prognosemodel rekening met een traditionele opstoot in het najaar, en verwacht haar kabinet een impact van een crisispakket met nieuwe maatregelen.
Van Bossuyt zegt meer gebruik te willen maken van complexe voorspellingsmodellen van de cel Ketenmonitoring om haar beleid ‘data-informed’ te maken. Het is evenwel niet de bedoeling om de informatie openbaar te maken, onder meer vanwege de onzekerheid van de voorspellingen.
