Walter Pauli

‘Politici hollen alle richtingen uit, hun kiezers achterna. Zo scheuren ze hun partij in stukken’

‘Mogelijk zijn de ruzies binnen SP.A, Open VLD en CD&V de prelude van een drama dat zich de volgende jaren zou kunnen voltrekken: de desintegratie van de drie klassieke partijen’, schrijft Knack-redacteur Walter Pauli.

Goed dat we nog drie traditionele, staatsdragende partijen hebben, want anders was er de voorbije zomerweken niemand om ruzie te maken in de Wetstraat. Bart De Wevers ‘uitgestoken hand’ naar de SP.A – hij wil praten over een verlaging van de btw op elektriciteit – werd door Bruno Tobback afgedaan als ‘kraaltjes voor inboorlingen’. De Leuvense SP.A’er wil pas praten met De Wever ‘als die het Communistisch Manifest ondertekent’. Dat njet tegen een socialistische deelname aan een centrumrechtse Vlaamse regering is meer dan alleen maar een opgestoken middelvinger naar De Wever. Tobback wil ook armpje drukken met zijn partijvoorzitter John Crombez. Hij maakt gebruik van diens gebrek aan leiderschap om een nieuwe frontlijn te openen in de oude clan- en richtingenstrijd die al jaren woedt in de SP.A.

Politici hollen alle richtingen uit, hun kiezers achterna. Zo scheuren ze hun partij in stukken.

Bij de liberalen wordt het nog harder gespeeld. Een conflict tussen de Brusselse kopstukken en partijvoorzitter Gwendolyn Rutten is geëscaleerd tot een openlijke machtsstrijd. Voorzitter Rutten heeft haar rugdekking verwaarloosd, wat nooit verstandig is met een partijgenoot als Vincent Van Quickenborne in de buurt. Zijn argument: de Open VLD is veel te links en daar moet een nieuwe voorzitter (hijzelf) wat aan doen. Prompt kwam er kritiek van donkerblauwe liberalen als Dirk Verhofstadt. Zij vrezen dat de ooit zo linkse ‘Quick’ de paars-liberale erfenis wil inwisselen voor een uitgesproken rechtse koers. Die omslag werd vijftien jaar geleden al bepleit door mensen als Jean-Marie Dedecker en Hugo Coveliers, maar dat duo werd daarvoor uit de partij gezet. Hadden zij te vroeg gelijk? Ligt de toekomst van het liberalisme in een evolutie van de Open VLD tot een soort PVV-light, naar het Nederlandse voorbeeld van ex-liberaal Geert Wilders?

De timing van de burgemeester van Kortrijk kwam merkwaardig overeen met die van zijn collega in Aalter. Ook Pieter De Crem bekritiseert de koers van zijn partij: de CD&V is te links geworden, te groen zelfs. Daarom overweegt ook hij om zich kandidaat te stellen als voorzitter. Belangrijker nog dan die persoonlijke ambitie is dat De Crem vindt dat de CD&V moet breken met ‘de standen’ – lees: Beweging.net, het voormalige ACW. De Crem weet heus wel dat een CD&V zonder standen geen christendemocratische partij meer is. Bovendien zegt hij dat de CD&V niet zonder de N-VA in een federale regering stapt. Zo lijkt hij regelrecht aan te sturen op een (officieus) nieuw Vlaams kartel. Natuurlijk komt de leiding van zo’n kartel vandaag toe aan de N-VA. De CD&V, versie De Crem, dient zich in dergelijk scenario bij de N-VA aan als de preferentiële kleinere partner, en dat in de plaats van het Vlaams Belang.

De woorden van Tobback, Van Quickenborne en De Crem zijn niet alleen te begrijpen als een late revanche op slechte verkiezingen.

De ruzies binnen de drie klassieke partijen kunnen worden afgedaan als onstuimige pogingen van ambitieuze figuren die de verkiezingsnederlaag van hun partij gebruiken om voor zichzelf een uitstekende positie af te dwingen. Dat is de eenvoudigste maar ook de gemakkelijkste uitleg – en wellicht niet de juiste. Ook zonder Tobback zouden socialisten diep verdeeld zijn over een mogelijke regeringsdeelname. Ook zonder Van Quickenborne blijft er liberale frustratie over de slechtste verkiezingen in vele jaren. En ook zonder De Crem is de relatie tussen de CD&V en de standen doodziek.

Zou het niet kunnen dat zich in de partijen eenzelfde evolutie voltrekt als jaren eerder al bij hun electoraat? Ze vallen uit elkaar. Na vier jaar met de centrumrechtse regering-Michel is de conclusie van sommige liberalen en christendemocraten dat het beleid nog lang niet rechts en niet hard genoeg was. Terwijl bij de SP.A er plots wordt gezwaaid met geschriften van Marx – ze halen niet alleen sommige voorstellen maar nu ook hun lectuur bij de PVDA. In die drie partijen hollen politici alle richtingen uit, hun kiezers achterna. Zo scheuren ze hun partij in stukken.

De woorden van Tobback, Van Quickenborne en De Crem zijn dus niet alleen te begrijpen als een late revanche op slechte verkiezingen. Integendeel, mogelijk zijn ze de prelude van een drama dat zich de volgende jaren zou kunnen voltrekken: de desintegratie van de drie klassieke partijen. Dat is eigen aan een log gewicht op een hellend vlak: het duurt even voor de vaart erin zit, maar op het einde gaat het razendsnel.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content