De arbeidsdeal van de regering-De Croo kan op kritiek rekenen van werkgevers- én werknemersorganisaties. Vicepremier Petra De Sutter (Groen) verdedigt het akkoord. ‘We krijgen blijkbaar kritiek op alles, maar dit is ons zoveelste geslaagde dossier.’
Mevrouw De Sutter, het grootste struikelblok waren de rechten voor medewerkers binnen de platformeconomie, zoals Deliveroo. Wat maakte het compromis mogelijk?
Petra De Sutter: We hebben de discussie alsmaar verfijnd en de maatregelen steeds weer herschreven tot het voor iedereen juist zat. Het dossier ligt nu eenmaal heel gevoelig. Wij wilden graag dat medewerkers binnen de platformeconomie een betere bescherming genieten. Daarom is het ook een goede zaak dat voortaan iedereen een arbeidsongevallenverzekering krijgt.
Via acht criteria kunnen rechtbanken en inspectiediensten voortaan aftoetsen of iemand een werknemer of zelfstandige is.
De Sutter: Klopt, als er wordt voldaan aan minstens drie criteria, is er een vermoeden van werknemerschap. Het is dus genuanceerd. Het is nooit de bedoeling geweest om elke platformmedewerker meteen als werknemer te zien. Er zullen nog altijd werknemers en zelfstandigen zijn.
Men maakt graag een karikatuur van het recht op deconnectie.
Is het recht op deconnectie geen terugkeer naar een tijdperk dat voorbij is? Mails en telefoontjes beantwoorden na de werkuren is voor een heleboel werknemers heel normaal.
De Sutter: Men maakt er heel graag een karikatuur van, maar voor mij is dit een preventieve maatregel tegen burn-out. Het biedt flexibiliteit, en komt de work-lifebalance ten goede. Dat helpt uiteindelijk om werknemers langer in hun arbeidssituatie te houden. Vanuit onze politieke familie hebben we veel aandacht op welzijn op het werk gelegd. Denk ook aan het opleidingsrecht van 5 dagen per jaar.
Werkgevers binnen de e-commerce kunnen avondwerk invoeren tussen 20 uur en middernacht, en dat al met de goedkeuring van één vakbond. Beknot dit de inspraak van de bonden niet?
De Sutter: Unizo en Voka noemen de deal op maat van de werknemers, de vakbonden zullen het omgekeerde zeggen, bijvoorbeeld op dit punt. We moeten beseffen dat de e-commerce een booming sector is. U zal mij nooit horen zeggen dat we de e-commerce moeten afschaffen, maar we moeten ze wel reguleren, een gelijk sociaal speelveld creëren en ecologisch duurzaam maken.
Hebben de uitspraken van PS-voorzitter Paul Magnette over de ‘e-commerce-uitstap’ de onderhandelingen bemoeilijkt?
De Sutter: (lachje) Nee, behalve dat we er af en toe naar refereerden. Bij de voorstellen van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) zat nergens het idee van afschaffen. Magnette heeft zijn uitspraak achteraf ook gerelativeerd, en ik begrijp zijn kritiek op gedereguleerde niet-duurzame e-commerce. Ik hoop dat we met deze deal naar win-winsituaties gaan.
De overkoepelende kritiek is dat de maatregelen vooral mensen ten goede komen die al werk hébben. De doelstelling is nochtans 80 procent werkzaamheidsgraad tegen 2030. In de woorden van N-VA-voorzitter Bart De Wever: ‘Er is geen enkele noemenswaardige activeringsmaatregel.’
De Sutter: U kan niet zeggen dat we daar niks rond doen. In oktober beslisten we al een aantal zaken, bijvoorbeeld over langdurig zieke werknemers begeleiden naar werk. Daarnaast denk ik dat meer flexibiliteit wél kan helpen om mensen naar de arbeidsmarkt te leiden – ik denk aan de vierdaagse werkweek. Ook de maatregelen in de e-commerce zullen jobs creëren. En ook de regio’s krijgen de mogelijkheid om aan asymmetrisch beleid te doen op het gebied van activering.
(op dreef) Kijk, dit compromis is geen dromedaris met vijf poten, maar een deal waar veel in zit. We krijgen blijkbaar kritiek op alles, maar dit is ons zoveelste geslaagde dossier. Eerder was er onder meer het energieakkoord, de minitaxshift en de elektrificatie van bedrijfswagens. Akkoord, het duurt soms wat langer – we zijn met zeven partijen – maar ik ben wel tevreden.
