Open VLD in Vlaamse regering: ‘Misschien heeft Rutten gedaan wat weinigen mogelijk achtten’

De partijbesturen van Open VLD, N-VA en CD&V zitten samen over de toetreding van de liberalen tot de Vlaamse formatiegesprekken. Als dat groen licht krijgt, ligt de weg naar een federale regering meteen ook meer open.

Het partijbestuur van Open VLD buigt zich sinds 11 uur over een mogelijke deelname aan de Vlaamse regering, samen met N-VA en CD&V. Als de drie partijen het licht op groen zetten, kan er snel een Vlaamse regering gevormd worden, meent fractieleider in het Vlaams Parlement Bart Tommelein. Bij N-VA liet Theo Francken zich ontvallen voor toetreding van de liberalen te zijn. Bij CD&V klinkt het voorzichtiger.

Volgens Bart Tommelein zijn er al dagen discrete contacten geweest met de andere partijen. ‘Het kan snel gaan als er discreet gewerkt wordt’, zegt Tommelein. De andere leden van het Open VLD-partijbestuur gaven geen commentaar. Zij komen luisteren naar de uitleg van voorzitster Gwendolyn Rutten. Ook zij verklaarde enkel dat ze naar het partijbestuur kwam.

Open VLD zou ook deel uitmaken van een federale coalitie, met dezelfde partijen en de MR aan Franstalige kant. De Vlaamse liberalen hebben altijd gezegd dat ze op alle niveaus wilden meebesturen, of nergens. Toch hadden N-VA en CD&V tot nu toe alleen onderhandeld, zonder Open VLD. ‘Misschien heeft onze voorzitster gedaan wat weinigen mogelijk achtten’, zei Brussels parlementslid Els Ampe voor aanvang van het partijbestuur.

Theo Francken: ‘Ik ben voor Zweedse model’

Ook bij N-VA zit sinds 11 uur het partijbureau samen, in het Vlaams parlement, over de toetreding vn de Open VLD tot de Vlaamse formatie. De N-VA-bureauleden waren erg karig met hun commentaar. Alleen Theo Francken liet zich ontvallen dat hij een voorstander is van ‘het Zweedse model’. Op de vraag wat hij vond van het idee om de liberalen op te nemen in de nieuwe Vlaamse regering, zei kamerlid Theo Francken: ‘Ik ben voor het Zweedse model’.

Het ‘Zweedse model’ verwijst naar de kleuren van de Zweedse vlag: de blauwe achtergrond voor de liberalen van MR en Open VLD, het gele kruis staat voor de Vlaams-nationalisten en het kruis is dan weer symbool voor de christendemocraten. De ‘Zweedse coalitie’ is een neutralere naam dan de zogenaamde ‘kamikazecoalitie’, die verwijst naar de Franstalige minderheid en dus de mogelijk erg moeilijke positie van MR in zo’n constellatie.

‘Hard gewerkt’

Ontslagnemend Vlaams viceminister-president en hoofdonderhandelaar voor N-VA Geert Bourgeois zei dat er de voorbije uren ‘hard gewerkt’ was. Ben Weyts, ondervoorzitter van de N-VA, zei dat hij ‘moe, maar voldaan’ was. Parlementsvoorzitter Jan Peumans grapte tegen de aanwezige journalisten ‘Ge weet toch dat we niets mogen zeggen’, en voorzitter Bart De Wever stapte de Van Dijckzaal in met de laconieke boodschap ‘Ik ga het binnen uitleggen.

Quid CD&V?

Ook CD&V steekt de koppen bij elkaar over de toetreding van de liberalen. In de voorbije weken viel te horen bij N-VA’ers en Open VLD’ers dat vooral CD&V, en dan zeker Kris Peeters, tegen de blauwe toetreding was.

Toen Liesbeth Homans zei dat ze niemand uitsloot bij voorbaat, reageerde Peeters meteen dat er met twee onderhandeld werd. Een liberale topper verbaasde zich over de houding van Peeters: ‘Je zou gaan denken dat er ooit een Open VLD’er van hem een lief heeft afgepakt.’

N-VA en Open VLD liggen sociaaleconomisch dichter bij elkaar dan CD&V met die twee partijen. De christendemocraten, en al zeker de ACW-strekking, vreest in die rechtse constellatie het onderspit te moeten delven.

Bovendien: als Open VLD Vlaams mag meedoen, dan is voor de Vlaamse liberalen de belangrijkste voorwaarde voldaan om ook federaal mee te doen. In dat scenario is de liberale familie de grootste, wat haar het recht geeft de premierpost op te eisen. Dat zou dan weer een streep door de rekening van Peeters kunnen zijn. Voor N-VA zet het echter de deur open naar de gedroomde centrumrechtse coalitie, die De Wever er niet door kreeg als informateur.

Geen ongenoegen bij CD&V over liberale toetreding

Ondanks de christendemocratische reserve van de afgelopen weken, viel bij de CD&V’ers die iets kwijt wilden bij aanvang van hun partijbestuur, alvast geen ongenoegen te horen over het feit dat de liberalen zich nu toch aan tafel wisten te wringen. Absolute toppers lieten zich echter niet zien

‘Als dat nodig is om stabiliteit te creëren, dan is dat te overwegen’, reageerde Kamerlid Roel Deseyn voorzichtig. ‘Het is niet slecht dat we proberen de federale op de Vlaamse partituur af te stemmen, anders zijn de valse noten weer voor ons’, klonk het dan weer bij zijn Vlaamse collega Michel Doomst.

Onvertogen woorden over de inbraak van Open VLD vielen er niet. ”Laten we nu toch vijf minuten blij zijn, we gaan hier positief nieuws horen over een doorbraak in de Vlaamse formatie’, klonk het bij KamerlidEric Van Rompuy. ‘Dat zou op termijn ook goed nieuws kunnen zijn voor de federale regeringsvorming.’ Toch wilde Van Rompuy niet vooruitlopen op de federale zaak. Theoretische en praktische coalities zijn toch nog iets heel anders, zo verwees hij onder meer naar de moeilijkheden die ongetwijfeld zullen opduiken, bijvoorbeeld over de zoektocht naar 17 miljard voor de begroting. Ook op een mogelijk premierschap voor Kris Peeters wilde hij niet vooruitlopen.

Voor oudgediende Mark Eyskens lijkt een Vlaamse premier niettemin ‘nuttig’. Volgens hem zou het trouwens snel kunnen gaan, met regeringen op alle niveaus in augustus. Eyskens toonde zich zelfs tevreden met de komst van Open VLD in de Vlaamse regering, want met twee coalitiepartners die de zesde staatshervorming mee goedkeurden ‘zal N-VA haar federale loyauteit dagelijks moeten bewijzen’.

(Belga)