‘Ook als we twee kernreactoren openhouden, kunnen we investeren in de hernieuwbare revolutie’

Het ziet er niet naar uit dat de volledige kernuitstap haalbaar is tegen 2025, denkt Egbert Lachaert, kandidaat-voorzitter van Open VLD. Er wordt best snel beslist om twee reactoren open te houden én om volop in te zetten op hernieuwbare energie. ‘Het slechtste wat we kunnen doen, is geen knopen doorhakken tegen deze zomer.’

De toekomst van onze stroomvoorziening ligt niet in de huidige nucleaire centrales en ook niet in fossiele brandstoffen, die de CO2-uitstoot doen toenemen. Voor elektriciteitsproductie ondergaan we op dit ogenblik een overgang van deze oudere naar nieuwe, hernieuwbare energietechnologieën. Die laatste staan op dit ogenblik nog niet op punt, maar de toekomst brengt dat wel. Als liberalen geloven we in innovatie en vooruitgang als motor. Die ambitie mag evenwel ook geen naïveteit worden die leidt tot nog hogere elektriciteitsfacturen en blackouts.

Nucleaire en fossiele energie staat vandaag in voor zo’n 75 procent van onze elektriciteitsmix. Dit ondanks het feit dat er een wet gestemd is die duidelijk de kernuitstap vastlegt in 2025 en ondanks het feit dat er de afgelopen jaren een positiever investeringsklimaat kwam rond hernieuwbare energie. Denk daarbij aan de uitbouw van de windparken op zee, die onder staatssecretaris (vandaag minister) Philippe De Backer (Open VLD) gebouwd worden.

Ook als we twee kernreactoren openhouden, kunnen we investeren in de hernieuwbare revolutie.

De weg is nog lang, want de grote zwakte van hernieuwbare energie blijft de opslag van stroom. Hernieuwbare energiebronnen wekken vaak stroom op op ogenblikken waarop we ze niet nodig hebben. Denk aan de zomerse zonnige dagen waarop onze zonnepanelen volop produceren, terwijl we in die periode van het jaar veel minder energie verbruiken dan op de winterse koude avonden als iedereen begint te koken, wasmachines aanzet, televisie kijkt, et cetera.

De toekomst voor hernieuwbare energie ziet er beter uit als we erin slagen stroom gedurende een bepaalde periode op te slaan. Dat punt is zeker nog niet bereikt en zal nog enige tijd duren.

De oplossing die in het energiepact van 2018 was voorzien om de komende decennia te overbruggen is dat we enerzijds meer stroom zouden importeren uit het buitenland en een aanzienlijke capaciteit aan voornamelijk gascentrales zouden bouwen. Gascentrales kan je – in tegenstelling tot kerncentrales – snel afschakelen als er overcapaciteit aan hernieuwbare energie is en aanschakelen als er een tekort is, bijvoorbeeld tijdens koude winterse vriesdagen met weinig wind en zon.

De kritiek die twee jaar geleden werd geuit was dat er aanzienlijke kosten verbonden zijn aan de bouw van die centrales. Er zijn ook subsidies nodig om die nieuwe gascentrales te bouwen, aangezien het de bedoeling is dat zij in een compenserende productie optreden met hernieuwbare energie.

Ook PS, SP.A en CD&V uiten twijfels over de kernuitstap.

Federaal minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) werkte de afgelopen jaren aan een mechanisme om subsidies te geven aan onder meer gascentrales. Dat mechanisme botste recent op een vragenlijst van de Europese Commissie, die het mechanisme onderzoekt op het vlak van staatssteun. Sommige vragen zijn technisch van aard, andere zijn fundamenteel. De Europese Commissie stelt zich de vraag hoe de financiering van het subsidiemechanisme eruit zal zien. Dat is onduidelijk in het kader van de noodlijdende begroting en de bij ons al hoge energiefactuur, die we met z’n allen betalen.

De vragenlijst was deze week het voorwerp van een debat in de commissie Energie van het federaal parlement. Niet alleen N-VA, die al altijd sceptisch geweest is over de gascentrales, maar ook PS, SP.A en CD&V uiten twijfels over de kernuitstap. Dit net op de dag dat de auteur van deze tekst als kandidaat-voorzitter van Open VLD diezelfde scepsis uitte.

Bovenal begint de tijd te dringen om knopen door te hakken. Hoe hard minister Marghem nog aan de kar trekt, België mist een regering met volheid van bevoegdheid om belangrijke beslissingen te nemen rond miljarden aan steun voor gascentrales die over vijf jaar stroom moeten kunnen produceren. In de voorziene timing mikte men op groen licht voor het steunmechanisme tegen de zomer van dit jaar. Het ziet er niet meer naar uit dat dit haalbaar is.

De exploitant van de kerncentrales Doel en Tihange dreigt bovendien niet meer thuis te geven als de beslissing om terug te komen op de volledige sluiting van de sites te laat genomen wordt. Het slechtste wat beleidsdragers kunnen doen, is geen knopen doorhakken tegen de zomer van dit jaar. Indien er met de exploitant moet onderhandeld worden om bijvoorbeeld twee reactoren open te houden, Doel 4 en Tihange 3, dan doe je dat best niet met de rug tegen de muur, een paar jaar voor 2025 waarbij je geen enkel alternatief meer kan ontwikkelen. Dat zullen de mensen duur betalen. Laten we daarmee alles maar zoals het is? Natuurlijk niet. We houden onze ambities uit het energiepact aan.

Voluntarisme is eigen aan het liberalisme, maar gezond verstond hoort er evengoed bij.

Over Doel 1, 2 en Tihange 1 bestaat er geen enkele discussie. Die reactoren zijn te oud en in deze centrales investeren, is niet meer wenselijk of haalbaar. Ze gaan onherroepelijk dicht in 2025. De twee zogenaamde ‘scheurtjesreactoren’, Doel 3 en Tihange 2, zullen vermoedelijk om politieke redenen nooit geopend blijven. We zullen dus de komende jaren hoe dan ook vijf van de zeven reactoren in ons land sluiten.

Het aanhouden van twee gigawatt, door Doel 4 en Tihange 3 te verlengen, biedt ons evenwel meer garanties voor de energievoorziening en betaalbaarheid van onze elektriciteitsrekening. We mogen dit niet langer voor ons uit schuiven. Deze beslissing zal helemaal niet verhinderen dat we de komende jaren hard inzetten op hernieuwbare energie en een extra energievoorzieningen. Als we vijf reactoren met een vermogen van bijna vier gigawatt sluiten dan vertegenwoordigt dat evenveel capaciteit als het dubbele van de offshore windparken.

De oefening blijft dus groot en we zullen verder onverminderd moeten investeren in de hernieuwbare revolutie. Alleen met wel meer comfort en geruststelling voor de consument en de belastingbetaler. Voluntarisme is eigen aan het liberalisme, maar gezond verstond hoort er evengoed bij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content