Moeten leerlingen tot het derde middelbaar een gemeenschappelijk programma volgen? Niet volgens onderwijsminister Valérie Glatigny (MR) die een pijler van het pacte d’excellence onderuit schopt.
Een week voor hun Vlaamse leeftijdsgenoten keerden maandag zowat 900.000 Waalse en Brusselse kinderen terug naar school. Ook in Franstalig België gaat dat moment met politiek gekissebis gepaard. Het heetste hangijzer is dit jaar de tronc commun, een Franstalige variant van wat in het Vlaamse onderwijs de brede eerste graad heet.
Het gaat om een pijler onder het fameuze pacte pour un enseignement d’excellence, een in 2017 goedgekeurd plan om het basis- en secundair onderwijs grondig te hervormen. Leerlingen zouden tot en met het derde middelbaar grotendeels een gemeenschappelijk programma volgen. Pas op hun vijftiende zouden ze de keuze krijgen tussen algemeen vormende, technische of arbeidsmarktgerichte opleidingen.
De uitrol van de leerplannen, begonnen in september 2020, heeft intussen het zesde leerjaar van het basisonderwijs bereikt. Het kantelmoment wordt echter september 2026 wanneer het eerste middelbaar op de nieuwe leest wordt geschoeid. In 2029 moet de hervorming voltooid zijn, maar het is zeer de vraag of dat lukt.
Naar aanleiding van de rentrée scolaire heeft MR-minister van onderwijs Valérie Glatigny aangekondigd dat er geen tronc commun in het derde middelbaar komt. Zelfs de uitrol in de eerste twee jaren van het secundair onderwijs wordt opgeschort tot een nog op te richten expertencommissie zich erover uitspreekt.
Boze ouders
Vakbonden, inrichtende machten en de vereniging van ouders zijn boos. ‘We zijn hier intern al jaren mee bezig’, zegt Arnaud Michel van de katholieke onderwijskoepel SeGEC. ‘Onze leerplannen liggen klaar, directies zetten zich schrap voor een verandering die heel veel leerkrachten in hun lesrooster zullen voelen.
‘Aan het pacte d’excellence is jarenlang studiewerk voorafgegaan. Alle experts zien de tronc commun als een middel om de ongelijkheid in het onderwijs te verminderen en de kwaliteit te verhogen. Het Pacte is trouwens goedgekeurd door alle partners, politiek, vakbonden, inrichtende machten en ouderverenigingen’.
Toch is Michel niet verbaasd over de koerswijziging. ‘De MR is altijd al tegen de tronc commun geweest, ze vinden dat de oriëntatie van leerlingen sneller moet. Sinds ze in de Azure-regering (MR – Les Engagés) de minister van Onderwijs leveren, proberen ze die visie door te duwen’.
Toch is de hervorming nog niet definitief verloren. Centrumpartij Les Engagés is uitgesproken voorstander van de tronc commun. ‘De regering is verdeeld’, stelt Michel vast. ‘En intussen hangt er vooral mist over volgend schooljaar, terwijl de inschrijvingen al binnen vijf maanden beginnen. We moeten dringend weten waar we aan toe zijn.’
