Komen er na de NAVO-top nieuwe belastingen om onze militaire uitgaven te financieren? Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) sluit het niet uit. Misschien moet de regering eerst eens precies uitleggen waarvoor die bijkomende miljarden moeten dienen.
Daar zijn ze, de nieuwe belastingvoorstellen. In de aanloop naar de veelbesproken NAVO-top van deze week was het aan minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) om het vervloekte woord eruit te gooien. Aangezien we nu al in allerlei bochten moeten wringen om onze bescheiden NAVO-doelstelling van defensie-uitgaven ter waarde van 2 procent van het bbp te financieren, moeten we in de toekomst nieuwe bronnen aanspreken. De toekomst, dat is dan na 2029, en dus na deze regering, want premier Bart De Wever (N-VA) heeft al laten verstaan dat we de komende jaren al heel blij zullen mogen zijn als we die twee procent halen. De NAVO wil, op termijn, 3,5 procent. België volgt, min of meer.
Pre-emptive strike
Dat wil niet zeggen dat de kous daarmee af is. We zullen naar nieuwe besparingen moeten zoeken, legde Prévot uit in Het Laatste Nieuws, en misschien kunnen we bijkomende schulden maken, maar ook nieuwe belastingen noemt hij ‘een optie’. Daarmee geeft hij een duidelijk signaal aan de rechtse regeringspartners, en niet het minst aan minister van Defensie Theo Francken (N-VA). Die kan de jongste maanden zijn geluk niet op met zoveel aandacht voor het leger, maar de rekening is een probleem voor de anderen. Meer bepaald: voor de grootste bevolkingsgroep. De middenklasse zal opdraaien voor de miljarden van Theo Francken. Het statement van Prévot was wat men in militaire termen een ‘pre-emptive strike’ noemt: een aanval om een aanval van de ander alvast onklaar te maken.
Niet dat de onderklasse, met veel Belgen met een migratieachtergrond, daarom gespaard zal blijven. Niet alleen Les Engagés, maar ook de Vlaamse coalitiepartners Vooruit en CD&V hebben al gezegd dat de sociale zekerheid zo veel mogelijk overeind moet blijven, zeker na de al geplande saneringen in de pensioenen en de werkloosheid. Maar dat is buiten de twee sterkste partners van Arizona gerekend, de N-VA van Bart De Wever en de MR van Georges-Louis Bouchez. Die laatste deed meteen de deur dicht voor de nieuwe belastingen van Prévot: ‘Met de MR geen belasting!’ riep hij op X.
Minister Francken blijft extreem vaag over de defensieplannen. Daarmee geeft hij zichzelf een blanco cheque.
Tijd kopen
Daar staat tegenover: Conner Rousseau. De Vooruit-voorzitter heeft net als Bouchez al meermaals een ‘njet’ uitgesproken, maar dan tegen plannen waarin de ‘sterkste schouders’ niet méér worden belast. De meerwaardebelasting is voor Rousseau een must. Maar ook een nieuwe overwinstbelasting voor bedrijven zoals Engie of een verhoging van de effectentaks zijn klaar voor lancering.
Eén vraag zal de komende tijd alleen maar aan belang winnen: waarom? Waarom hebben we die verhoging van ons defensiebudget naar 3,5 procent eigenlijk nodig? Niemand twijfelt eraan dat we ons leger moeten opschalen. Maar zo veel, zo snel? Voor een land dat diep in de schulden zit, torenhoge belastingen heft en in de jongste coalitiegesprekken slechts met veel moeite besparingen heeft kunnen vinden, is dat eigenlijk de enige vraag die ertoe doet. Gelukkig werd de deadline voor die 3,5 procent de afgelopen weken al flink opgerekt. Tien jaar is de consensus nu, dus in 2035. Dat koopt ons wat tijd. Zonder dat uitstel was de regering-De Wever al meteen beginnen te wankelen.
Luchtverdediging
Met karakteristieke minzaamheid postte Theo Francken dit weekend een filmpje met uitleg over de defensiebudgetten: ‘De hoeveelheid onzin die de afgelopen weken werd verkondigd, valt moeilijk te overtreffen.’ Maar waar het filmpje géén duidelijkheid over schiep was hoe we bij die 3,5 procent gekomen zijn. Omdat Donald Trump dat eist, dat is bekend – maar dat is dus een eis, en geen argument.
En jawel, de NAVO heeft dikke rapporten over de ‘capabilities’ die we nodig hebben, een ander woord voor militaire mogelijkheden. Francken verwijst in het filmpje naar de regionale defensieplannen die geformuleerd zijn in 2023, onder meer om de dreiging van Rusland het hoofd te bieden. Hij noemt ons gebrek aan luchtverdediging. Maar voor de rest blijft het extreem vaag. De vijand luistert mee, is dan het ordewoord. Daarmee geeft Francken zichzelf een blanco cheque.
Offers van de middenklasse
Dat zal niet pakken. Vanzelfsprekend moet de NAVO niet alles in de media gooien. Maar als de Arizona-regering denkt dat ze zonder verdere argumentatie en zonder helder plan een draagvlak zal vinden voor de extra miljarden, dan droomt ze. In plaats van zelfgenoegzame filmpjes te posten kan onze minister van Defensie misschien eens uitleggen waarom de middenklasse nieuwe offers zal moeten brengen. In detail, graag.
