Na de Trump-doctrine: ‘Het is tijd voor onze regering om kleur te bekennen over kernwapens’

Washington DC stond in rep en roer over een uitgelekte memo over de FBI. De verschijning overschaduwde volgens Willem Staes een ander document dat gelijktijdig werd gepubliceerd. ‘Een document dat veel verregaandere gevolgen heeft.’

Het andere document was de nieuwe nucleaire doctrine van de Verenigde Staten (VS), de zogenaamde ‘Nuclear Posture Review’. Die liegt er niet om: de VS willen de komende jaren twee nieuwe types “bruikbare” kernkoppen ontwikkelen. De komende dertig jaar wordt 1,2 triljoen dollar vrijgemaakt voor de modernisering van kernwapens. De omstandigheden waarin de VS kernwapens willen inzetten worden bovendien uitgebreid. Voortaan wil de VS ook nucleair reageren op een grootschalige niet-nucleaire aanval of na een aanval op ‘kritieke infrastructuur’.

De Trump-doctrine is een onverantwoordelijke en dramatische breuk met een status quo die hoe dan ook al extreem gevaarlijk was. Kernwapens worden uit de silo’s gehaald en naar het slagveld gebracht. Gelooft er echt iemand dat een ongeleid projectiel als Trump méér ‘bruikbare’ nucleaire opties moet hebben?

De impact op de internationale (on)veiligheid is enorm. De ontwikkeling van meer ‘bruikbare’ kernwapens maakt het gebruik van kernwapens waarschijnlijker, met alle wereldwijde catastrofale humanitaire gevolgen van dien. De nieuwe Trump-doctrine gaat bovendien lijnrecht in tegen het Non-proliferatieverdrag (NPV) uit 1970, de hoeksteen van het mondiale nucleaire regime. Ze dreigt een nieuwe nucleaire wapenwedloop te ontketenen tussen alle nucleaire grootmachten.

België mee verantwoordelijk

De nieuwe Trump-doctrine heeft ook directe gevolgen voor ons land, dat tien tot twintig Amerikaanse kernwapens huisvest in Kleine Brogel. De Belgische regering beweert dat die kernwapens enkel als afschrikking dienen, maar er niet zijn om ingezet te worden. Het nieuwe Amerikaanse beleid maakt brandhout van die bewering.

Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders en Premier Michel moeten daarom klaar en duidelijk de Trump-doctrine veroordelen. Als ze dat weigeren en tactische Amerikaanse kernwapens in Kleine Brogel willen blijven huisvesten, is België medeplichtig aan de gevolgen van de nieuwe Trump-doctrine.

België en andere NAVO-landen moeten kiezen: gaan ze werkelijk mee in een stapsgewijze normalisering van nucleaire oorlog, of veroordelen ze uitdrukkelijk deze gevaarlijke escalatie en schending van het non-proliferatieverdrag?

Kleur bekennen

Nu de Verenigde Staten zich opnieuw buiten internationale afspraken stellen, is het hoog tijd om Amerikaanse kernwapens uit Kleine Brogel (die op korte termijn gemoderniseerd worden) weg te halen en nieuwe gevechtsvliegtuigen niet met kernwapens uit te rusten. Die beslissing dringt zich op korte termijn op, nu de regering de komende maanden zal beslissen welke gevechtsvliegtuigen ze wil kopen.

België moet ook het nieuwe VN-kernwapenverbod, dat afgelopen zomer door 122 landen werd aangenomen, ondertekenen. Dat is het enige zinnige antwoord op een waanzinnige doctrine. Tijd voor onze regering om kleur te bekennen.

Willem Staes is lid van de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN), de Nobelprijswinnaar voor de Vrede 2017.