Meerdere milieu- en mobiliteitsverenigingen reageren tevreden op Spoorvisie 2040, het plan waarmee minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) het spoorwegbeleid voor de komende 20 jaar richting wil geven. De N-VA vindt het plan een gemiste kans.
‘Dit is de weg voorwaarts zowel voor burgers, milieu als klimaat’, klinkt het bij Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Integrato, Netwerk Duurzame Mobiliteit & TreinTramBus.
De spoorvisie wil het marktaandeel van de trein voor het reizigersvervoer doen stijgen van 8 naar 15 procent en van het goederenvervoer van 12 naar 20 procent in 2040. De regering belooft daarvoor een trein om de 30 minuten op het hele spoornet en elke 15 minuten rond de grote steden, maar ook een geïntegreerd uurrooster.
‘Een betere en betrouwbaardere dienstverlening kan het spoor eindelijk echt op de kaart zetten als volwaardig alternatief voor wagens en vrachtwagens in België’, zegt Jolan Rijmenams, beleidsexpert spoorvervoer bij Bond Beter Leefmilieu.
Greenpeace noemt kwalitatief openbaar vervoer dan weer cruciaal om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te bouwen. ‘In het spoor investeren, is investeren in de toekomst’, klinkt het. Reizigersorganisatie TreinTramBus is ‘blij met iedere beslissing die de trein als ruggengraat van het openbaar vervoer steunt’. ‘Wij feliciteren de minister met zijn spoorvisie en hopen dat de federale regering ook de middelen beschikbaar stelt voor het onderhoud en modernisering van onze spoorwegen’, onderstreept woordvoerder Kees Smilde.
Thuiswerk?
Veel minder enthousiast is oppositiepartij N-VA. Volgens de N-VA ligt de focus in het nieuwe plan verkeerd. ‘Het Planbureau heeft pas voorspeld dat het aantal reizigers permanent zal dalen door thuiswerk. De minister houdt daar geen rekening mee. Bij dalende vervoersvraag wil hij een groter aanbod, in plaats van te focussen op de drukke lijnen die onderbediend worden’, zegt Kamerlid Tomas Roggeman.
Hij noemt het ook onverantwoord dat de minister het spoorplan doorduwt zonder duidelijkheid over het kostenplaatje. Bovendien wordt voor de Vlaams-Nationalisten de belangrijkste toekomstkeuze niet eens gemaakt: de voorbereiding van de aanbesteding van de openbare dienst, door Europese verordeningen verplicht vanaf 2032. ‘Dit wordt de grootste hervorming van de spoorwegen sinds de oprichting van de NMBS. Maar in de spoorvisie 2040 lezen we er geen woord over.’
‘Primeur’
Volgens minister Gilkinet gaat het om een primeur in de spoorweggeschiedenis. ‘Voor de allereerste keer hebben onze spoorbedrijven, maar ook alle belanghebbenden, nu een langetermijnvisie en een stappenplan, met als doel de klant een optimaal aanbod te bieden’, zegt de groene vicepremier. ‘Dankzij deze visie kunnen alle overheids- en privé-actoren de beste beslissingen nemen om de toekomst voor te bereiden.’
Andere belangrijke punten zijn toegankelijke stations en treinen, een aantrekkelijk tarievenbeleid dat mensen overtuigt en betere reizigersinformatie. Voor internationaal treinverkeer wordt de concurrentiepositie met het luchtverkeer verbeterd door nacht- en HST-treinen en een treindienst die de Europese hoofdsteden verbindt, vanuit Brussel als natuurlijke spoorhub.
Het doel is om 100 procent groene energie te gebruiken.
