Michel vraagt parlement zich uit te spreken over pact, duwt N-VA richting uitgang

© Belga

Premier Charles Michel zal het parlement vragen zich uit te spreken over het VN-migratiepact en zal de uitkomst daarvan op de VN-bijeenkomst van volgende week in Marrakesh communiceren.

Dat heeft de premier dinsdagavond bekendgemaakt, na bilaterale gesprekken met de drie Vlaamse vicepremiers.

Het ziet er dus naar uit dat ons land zich achter het pact zal scharen, omdat in het parlement enkel N-VA en Vlaams Belang tegen zijn. Dat betekent een wisselmeerderheid. N-VA had er eerder mee gedreigd dat een wisselmeerderheid het einde van de regering zou betekenen. Dat gold ook voor een reis van de federale regering naar Marrakesh. ‘Het parlement is het huis van de democratie. Ik vind dat iedereen, ook in de meerderheid, respect voor de keuze van het parlement moet tonen. Ik neem mijn verantwoordelijkheid’, zei de premier.

Michel sprak voorafgaand aan zijn mededeling met N-VA-vicepremier Jan Jambon. Diens partij blijft zich verzetten tegen het pact, terwijl de andere coalitiepartners de tekst willen goedkeuren, eventueel met een verduidelijkende nota.

Eerder op de dag passeerden ook de vicepremiers van CD&V en Open Vld, Kris Peeters en Alexander De Croo, bij de premier. Michel had eerst een bijeenkomst van het kernkabinet voorzien, maar die werd uitgesteld na de lancering van een campagne door N-VA. ‘We hebben kennis genomen van een campagne van één politieke partij inzake migratie. In mijn ogen is het een onaanvaardbare, schandalige en onwaardige campagne’, laakte de premier.

Daarmee begint het er steeds meer op te lijken dat de premier de N-VA dwingt om uit de regering te stappen. Eerder had de N-VA al gewaarschuwd dat ze uit de regering zouden stappen als andere meerderheidspartijen de resoluties van de oppositie over het migratiepact van de Verenigde Naties mee zouden goedkeuren. ‘Wie wisselmeerderheid levert, trekt de stekker uit de regering’, zei Kamerfractieleider Peter De Roover vorige week nog.

Of een eventuele wisselmeerderheid ook echt een oplossing kan bieden voor dit dossier, is bovendien meer dan twijfelachtig. Volgens grondwetspecialist Stefan Sottiaux: (KU Leuven) is dat alvast niet het geval. ‘Men verwijst weleens naar de abortuswet die destijds met een wisselmeerderheid werd goedgekeurd, maar het grote verschil is dat wetgeving een bevoegdheid is van het parlement, het sluiten of onderschrijven van internationale verdragen is dat niet’, zo legt hij uit in De Standaard.

Kris Peeters: ‘Heel goede zaak dat parlement zich uitspreekt’

‘Het is een heel goede zaak dat het parlement zich morgen kan uitspreken en dat de premier naar Marrakesh kan gaan om het pact daar ook te bevestigen’. Dat heeft CD&V-vicepremier Kris Peeters dinsdagavond in het VRT-programma Terzake gezegd in een reactie op de aankondiging van premier Charles Michel.

‘Er wordt aan het parlement gevraagd om het pact goed te keuren, maar ook om de premier de mogelijkheid te geven naar Marrakesh af te reizen. Ik denk dat dat een zaak is die wij volledig kunnen steunen’, zei Peeters.

De démarche in het parlement zal allicht leiden tot een wisselmeerderheid waarbij N-VA buitenspel wordt gezet. ‘Dat zou kunnen, maar ik sluit niets uit. Heel de dag is vrij chaotisch verlopen, zeker met campagne van N-VA. Dat is zeer zwaar aangekomen, en ik hoop dat N-VA ook kan inschatten hoe zwaar die campagne is gevallen. Laat ons hopen dat bij N-VA het gezond verstand kan zegevieren’, zei Peeters, die hoopt dat de coalitiepartner in de loop van de avond of nacht nog een standpunt inneemt.

Voor CD&V en Open Vld moet regering niet vallen

Voor CD&V en Open Vld hoeft de stemming in het parlement over het VN-migratiepact niet noodzakelijk tot de val van de regering te leiden. ‘Wat mij betreft hoeft de regering niet te vallen. Ik zou dat onverstandig vinden’, zei CD&V-voorzitter Wouter Beke dinsdagavond in het VRT-programma Terzake.

‘Elke partij zal morgen zijn kaarten op tafel moeten leggen en zal moeten kijken wat de consequenties zijn die men daaraan verbindt. CD&V zal daarvoor stemmen. Elke partij moet dat voor zichzelf uitmaken’, reageerde Beke in Terzake.

Zijn Open Vld-collega Gwendolyn Rutten lanceerde nog een oproep aan N-VA. ‘Zet je mee op zo’n parlementaire lijn’, zei Rutten, die erop wees dat landen als Nederland en Denemarken een verklaring hebben aangenomen ‘waarmee ze zich nog meer versterkt hebben in het discours tegen extreemrechts’.

Beide partijvoorzitters laakten de campagne die N-VA dinsdag lanceerde om haar standpunten over het VN-migratiepact kenbaar te maken bij het grote publiek. ‘Fake news’, zo luidde het bij Beke, die wees op de toelichting die zes experts eerder op de dag hadden gegeven in de Kamer. ‘Ga het debat aan met extreemrechts in plaats van je in de plaats te zetten van extreemrechts’, klonk het bij Rutten.

N-VA houdt de lippen voorlopig stijf op elkaar

De N-VA houdt momenteel een crisisvergadering in het hoofdkwartier in Brussel, maar de partijtop houdt de lippen voorlopig stijf op elkaar. Zonet verliet N-VA-staatssecretaris Theo Francken het pand in de Koningsstraat, maar het enige wat hij kwijt wilde, is dat hij “nog steeds staatssecretaris” is in de regering.

Na twee dagen van topoverleg in het kernkabinet hakte premier Charles Michel de knoop dinsdagavond door: hij gaat naar het parlement om er steun te vragen voor het VN-migratiepact, en gaat volgende week naar Marrakesh, waar de tekst officieel wordt aangenomen. Die twee demarches “duwen N-VA uit de regering”, kondigden kopstukken eerder al aan.

N-VA-voorzitter Bart De Wever zit in elk geval ook in de Koningsstraat. ‘Op de vergadering in Brussel hebben ze mij de Zwarte Piet gegeven.. dat kan maar smaken’, schrijft hij op zijn Instagrampagina bij een foto van een chocoladeventje. Op inhoudelijk commentaar van de N-VA-kopman is het vermoedelijk wachten tot woensdag.

Maar dinsdagavond volgde nog geen officiële reactie, en het is ook niet zeker of die er nog komt. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken verliet zonet het partijhoofdkwartier, maar hield het bij “geen commentaar”. Het enige wat hij zich wel liet ontvallen, is dat hij nog altijd staatssecretaris is. Iets voor 23 uur kwam Vlaams fractieleider Matthias Diependaele nog naar buiten. Ook hij hield de lippen stijf op elkaar.

Normaal gezien wordt woensdagochtend in de Kamercommissie Buitenlandse Zaken gestemd.

‘Vervroegde verkiezingen en dan opnieuw in mei? Weinig voorstelbaar’

Volgens politicoloog Dave Sinardet (VUB) is het moeilijk voor te stellen dat er vervroegde federale verkiezingen zitten aan te komen. ‘Dat er nu vervroegde federale verkiezingen zouden worden gehouden en opnieuw in mei, is weinig voorstelbaar’, zegt hij dinsdagavond. ‘Waarschijnlijk zou er na die vervroegde verkiezingen geen regering kunnen worden gevormd, want je zit dan volop in de Vlaamse en de Europese campagne.’

Hoe het verder moet met de federale regering, nu premier Michel in de Kamer een wisselmeerderheid zoekt voor de goedkeuring van het VN-migratiepact, is koffiedik kijken. ‘Als de N-VA-ministers uit de regering verdwijnen, zouden ze door andere ministers vervangen kunnen worden om de pariteit tussen Nederlands- en Franstaligen te behouden’, zegt Sinardet.

Maar of de huidige regeringspartijen CD&V en Open Vld die ministers zouden leveren, is allerminst zeker. Ook een andere Vlaamse partij zou tot de regering kunnen toetreden. ‘Maar hoe dan ook moet een regering gesteund worden door een meerderheid in de Kamer’, aldus Sinardet.

Een andere optie is dat de federale ploeg tot de volgende verkiezingen de ’tijdelijke zaken beheert en dat er verder niet veel gebeurt’, gaat Sinardet verder. ‘Dat is eigenlijk het enige dat je je in de huidige politieke realiteit kunt inbeelden.’

‘Wat natuurlijk ook altijd een mogelijkheid is, is een regering zoals Vanden Boeynants II of Martens VII, die uit dezelfde partijen als de voorgaande regering is samengesteld, maar in een soort lopende zaken de verkiezingen voorbereidt.’

Een moeilijkheid is dan wel de rol van N-VA, analyseert Sinardet. De partij zou zich na de discussie over het migratiepact kunnen opwerpen als verantwoorde bestuurspartij, maar het is maar de vraag of de andere partijen dat zouden toestaan. Sinardet brengt nog het ‘interessante punt’ aan dat een parlement voor zijn ontbinding beslist welke grondwetsartikelen voor herziening vatbaar verklaard worden. Als de N-VA uit de meerderheid verdwijnt, zou die daar niet meer mee over kunnen beslissen.

‘In parlement ligt alles op tafel voor duidelijk mandaat premier’

Groen-Kamerlid Kristof Calvo is tevreden dat premier Charles Michel ‘stilaan beseft dat de oplossing voor het VN-migratiepact in het parlement ligt’. Dat zegt hij kort na de aankondiging van de premier dat hij het parlement zal vragen zich over het pact uit te spreken, om vervolgens dat standpunt te communiceren op de VN-conferentie in Marrakesh volgende week. ‘Alles ligt op tafel voor een duidelijk mandaat voor de premier’, zegt Calvo.

De commissie Buitenlandse Zaken van het parlement komt morgen/woensdag om 10 uur opnieuw bijeen om zich te buigen over twee resoluties om het migratiepact goed te keuren. Een tekst is van de hand van Ecolo/Groen, de andere van cdH. ‘De oplossing ligt binnen handbereik in het parlement’, zegt Calvo dinsdagavond.

Op de vraag of er een wisselmeerderheid zal gevonden worden voor een van de resoluties, antwoordt Calvo dat ‘heel wat fracties de teksten steunen’. ‘Wij zijn tevreden dat de premier stilaan beseft dat de oplossing in het parlement ligt’, verwoordt Calvo het standpunt van zijn Ecolo/Groen-fractie. ‘Anderen willen met vuur spelen, maar wij willen de impasse mee helpen oplossen.’ Het allerbelangrijkste, aldus nog Calvo, is dat België met een duidelijke oplossing naar Marrakesh trekt.

Sp.a wil premier steunen in parlement

SP.A biedt de premier haar steun aan voor een wisselmeerderheid in het parlement. Dat zegt Kamerfractieleidster Meryame Kitir. ‘Wij steunen het migratiepact van begin af aan en als de premier nu steun zoekt buiten de meerderheid, dan gaan wij dat ook doen.’ De Kamercommissie Buitenlandse Zaken komt normaal gezien morgen/woensdag om 10 uur bijeen om zich te buigen over tweee resoluties om het migratiepact goed te keuren.

‘Wij steunen het migratiepact van begin af aan en als hij nu steun zoekt buiten de meerderheid, dan gaan wij dat ook doen.’ De federale regering heeft er een bewogen dag op zitten, zeker nadat N-VA dinsdagmiddag een campagne lanceerde tegen het VN-migratiepact. ‘Een ongezien politiek schouwspel’, zegt Kitir. ‘Dat was politiek theater op de kap van de mensen, en een bestuurspartij onwaardig.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content