In Antwerpen is woensdagavond het langverwachte ‘1942 – Het Jaar van de Stilte’ voorgesteld, een boek van historicus en UA-rector Herman Van Goethem over de Jodenvervolging in Antwerpen tijdens een cruciaal jaar van de Tweede Wereldoorlog.
Burgemeester Bart De Wever (N-VA) kwam zijn waardering en dank uiten. ‘Herman heeft een meesterwerk afgeleverd’, zei hij. ‘Het gaat hier om een van de zwartste bladzijden uit de Antwerpse geschiedenis en dat mag nooit nog vergeten, verdraaid of geminimaliseerd worden.’
Het boek kwam de voorbije week al in het nieuws vanwege de onthullingen over oorlogsburgemeester Leo Delwaide die erin staan. Delwaide heeft volgens Van Goethem ‘de Duitse Jodenpolitiek ondubbelzinnig ondersteund, om vanaf 1942 krachtdadig zijn bijdrage te leveren aan de voorbereidingen van de ophanden zijnde deportaties’.
De Wever liet al weten wetenschappelijk advies te zullen inwinnen om te bekijken of de naam van het Delwaidedok niet beter kan worden veranderd. ‘Het eindoordeel over Delwaide in het boek is onverbiddelijk’, zei De Wever woensdag alvast. ‘Dit moet zeer hard aankomen bij wie opgevoed is met een heel andere geschiedenis.’
Ook Van Goethem verwees naar de nabestaanden van Delwaide. ‘Dit is bijvoorbeeld voor zijn kinderen heel erg, maar moest ik dan nog tien of twintig jaar wachten voor ik dit boek uitbracht?’, stelde hij.
Het boek gaat verder vooral over heel persoonlijke verhalen van betrokkenen, zowel daders als slachtoffers. Zo maakt Van Goethem het onderscheid tussen de verschillende politieagenten die al dan niet vrijwillig deelnamen aan razzia’s tegen Antwerpse Joden. ‘Het is een heel diffuus beeld’, zegt hij. ‘Ik zou zeggen dat het een Gauss-curve is, met enkele genocidale figuren enerzijds en enkelen die expliciet weigerden mee te doen anderzijds, maar vooral een grote groep daartussenin.’
