Na de getuigenissen van seksueel overschrijdend gedrag tijdens opnames van The voice of Holland pakte rapper Ali B meteen zijn koffers en vluchtte hij naar Dubai. Bijna een jaar later zit hij er nog altijd.
Op 20 januari zet tv-maker Tim Hofman Nederland op zijn kop. In zijn programma BOOS getuigen verschillende kandidaten van The Voice of Holland over seksueel misbruik. Bandleider Jeroen Rietbergen, partner van presentatrice en actrice Linda de Mol, neemt prompt ontslag. Hij bekent seksueel overschrijdend gedrag en machtsmisbruik.
Ook tegen de voormalige Voice-coach en zanger Marco Borsato en regisseur Martijn N. zijn er aantijgingen, net als tegen jurylid en rapper Ali B (41). De populaire Marokkaans-Nederlandse zanger en presentator wordt van grensoverschrijdend gedrag en aanranding beschuldigd en een vroegere kandidate van The Voice beschuldigt hem ook van verkrachting. The Voice of Holland wordt stopgezet. In april zet justitie een strafonderzoek op.
Knuffelmarokkaan
Wat is er sindsdien gebeurd met Ali B, de ‘knuffelmarokkaan’ van Nederland? Eerst had hij een hekel aan die bijnaam, maar hij maakte er later een merk van door iedereen te knuffelen. ‘Hij zou nog altijd met zijn vrouw en kinderen in Dubai wonen’, weet imagodeskundige Zabeth van Veen. ‘Onlangs is hij net weer in Nederland gesignaleerd, af en toe duikt hij op in zijn voormalige woonplaats Almere. Ik denk dat zijn vertrek uit Nederland een logische zaak is, al is het maar om zijn kinderen te beschermen.’
Ali B lijkt te beseffen dat hij in Nederland zo goed als voltooid verleden tijd is. Van Veen vindt het een verstandige keuze om uit de schijnwerpers te blijven: ‘Zolang de rechtbank hem niet veroordeeld heeft, is hij onschuldig. Maar intussen heeft de bevolking hem wél veroordeeld. En dat hij op Instagram alles keihard ontkent, zonder ook maar een kruimel sympathie voor de slachtoffers, maakt het er niet beter op. Nederland is zó afgeknapt op Ali B. Hij laat zich beter niet zien.’
Voor het tumult rond The Voice losbarstte, stond Ali B niet alleen bekend vanwege zijn talenten in de showbusiness. Hij kaartte op eloquente wijze de vooroordelen aan over Marokkanen en moslims, en probeerde bruggen te slaan tussen de Nederlandse mentaliteit en de Marokkaanse jongerencultuur. ‘In mijn ogen moet je het gewoon hebben over criminelen en niet-criminelen’, zei hij in 2003 tegen NRC. ‘Afkomst is irrelevant.’
Dat nu net die attente, vriendelijke jongen een heel andere kant zou hebben, schokte de Nederlanders behoorlijk. ‘Mensen zijn gedesillusioneerd en kwaad’, zegt Van Veen. ‘Ali B kon niets fout doen. Hij liet zien dat je het met hard werken en talent ver kon schoppen, ongeacht je achtergrond. Hij was meer dan een oppervlakkige entertainer, hij had de gave mensen samen te brengen. Maar door alles glashard te ontkennen, wellicht uit schaamte, en vervolgens op de vlucht te slaan, verliest hij alle geloofwaardigheid én dus ook zijn reputatie. Als er in Nederland over hem gepraat wordt, keert één term altijd terug: seksueel roofdier. Net als Marco Borsato wordt hij op alle radiozenders geboycot. Hij heeft zijn inkomsten en zijn “vrienden” verloren.’
Vergevingsgezind
Ook Museum Madame Tussauds in Amsterdam heeft het wassen beeld van Ali B verwijderd. ‘De reputatie van Ali B is beschadigd, wat de gerechtelijke uitspraak ook wordt’, zegt Bart Maussen, coach en vertrouwenspersoon, gespecialiseerd in het opbouwen, herstellen en beschermen van reputaties. ‘Volgens de beeldvorming ís hij schuldig, vanwege de aangiftes. Niemand wil zich aan hem verbranden. Ik denk niet dat hij nog een platen- of ander contract zal krijgen.’
Aan de andere kant zijn Nederlanders best vergevingsgezind, weet de coach. ‘Ook al zijn het heel zware feiten, mensen zijn uiteindelijk wel bereid om iemand als Ali B te vergeven. Maar dan moet hij wel het boetekleed aantrekken, als hij door de rechtbank schuldig wordt bevonden. Hij moet zijn excuses aanbieden en tonen dat hij moeite doet om zijn leven te beteren. Anders kan hij nooit een comeback maken.’
De strategie om in de luwte te blijven, is ook volgens Maussen de meest verstandige aanpak. ‘Je zou denken dat elke “celebrity” die iets mispeuterd heeft, hetzelfde zou doen, maar dat is niet altijd het geval. Sommigen hebben een te groot ego en zullen nooit excuses aanbieden, maar dat zijn uitzonderingen. Anderen worden na een soort van rehabilitatieproces opnieuw in de armen gesloten. Maar zo ver is Ali B nog lang niet.’
Dat de publieke opinie na de MeToo-beweging ontegenzeggelijk is veranderd, speelt ook niet in het voordeel van Ali B. ‘Tot zo’n vijf jaar geleden werd dit soort praktijken altijd wat onder het tapijt geschoven’, zegt Maussen. ‘In de showbizz beschermde iedereen elkaar. Er komen nu zaken van seksueel misbruik boven die dertig jaar oud zijn. Dat zegt al veel over die bescherming. Bovendien werden slachtoffers niet of nauwelijks serieus genomen.’ Na MeToo is alles anders geworden, en dat is maar goed ook, vindt de coach. ‘De rol van de slachtoffers wordt heel serieus genomen, ze hoeven zich absoluut niet te schamen. En als dader kom je er niet meer zomaar mee weg.’
Ook sociale media nemen nu een enorme plaats in. ‘Mijn advies aan beroemdheden en eigenlijk aan iedereen? Besef dat iedere stap die je zet, wordt gevolgd. Maak je een online reservering voor een restaurant, dan liggen je gegevens bij wijze van spreken al op straat. Je hele leven ligt bloot.’
Nieuwe kans
The Voice heeft de bewustwording rond grensoverschrijdend gedrag in Nederland aangewakkerd. ‘De teneur is dat je je als slachtoffer absoluut móét uitspreken’, weet Maussen. ‘Ik heb twee slachtoffers begeleid. Juist omdat ze hun verhaal durfden te brengen, oogstten ze veel bewondering. Het getuigt van kracht, van moed.’
De mentaliteitsverandering is echt, benadrukt Maussen. ‘Slachtoffers worden in bescherming genomen, daders worden aangepakt en potentiële daders wordt een halt toegeroepen. Ook in het bedrijfsleven worden vertrouwenspersonen veel sneller aangesproken. Als de onderzoeken naar The Voice straks zijn afgerond, denk ik dat het programma, met een nieuw bewind, op zich weer een kans van slagen heeft.’ •
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier