Wie een hulpmiddel zoals een rollator of hoorapparaat nodig heeft, schaamt zich daar vaak voor. ‘We zouden daar met z’n allen nochtans veel respect en zelfs bewondering voor moeten opbrengen’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman in haar column De Zoetzure Dinsdag.
Enorme fietsbellen, serpentines, boa’s, bloemenkransen, kerstversiering en Formule 1- logo’s. Vorige week werd het Olympisch Stadion van Amsterdam overspoeld door vaak opvallend gepimpte rollators. Liefst 750 Nederlanders, van wie de meesten op leeftijd, namen er deel aan de Nationale Rollatorloop. Een van de sponsors van de wedstrijd lanceerde de veelzeggende hashtag #fromshametopride.
De bedoeling van het jaarlijkse evenement is dus in de eerste plaats om de alom heersende rollatorschaamte te doorbreken. Dat is geen typisch Nederlands fenomeen. Ook veel Vlamingen die niet goed zelfstandig kunnen stappen, willen voor geen goud in het openbaar met zo’n ding worden gezien.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ik ken ouderen die twee dorpen verder gaan winkelen om zeker geen bekenden tegen te komen wanneer ze steunend op hun rollator een gesneden volkorenbroodje bestellen. Een kennis vertelde me dat hij zijn loopkar snel uit het zicht parkeert wanneer hij in de verte een oude vriend ziet aankomen.
Dat is natuurlijk niet zonder gevaar. Mijn vriendin Greet, die in de laatste jaren van haar leven heel slecht ter been was, gebruikte binnenshuis een rollator om zich uit haar fauteuil te hijsen en van de ene kamer naar de andere te stappen. Maar ging ze de deur uit, dan liet ze hem in de hal van haar flatgebouw achter. Op een dag ging dat helemaal mis. Onderweg naar het lokale dienstencentrum struikelde ze over een stoeprand. Gevolg: een gebroken heup en drie zwaar gekneusde ribben. Na die val verhuisde ze noodgedwongen naar een woonzorgcentrum.
Ik ken ouderen die twee dorpen verder gaan winkelen om zeker geen bekenden tegen te komen wanneer ze steunend op hun rollator een broodje bestellen.
Niet alleen rollators zorgen voor gêne. Mensen – oud en jong – schamen zich ook voor andere hulpmiddelen die ze nodig hebben wanneer een deel van hun lijf het laat afweten. Zoals een kennis die als veertiger gehoorproblemen kreeg, maar weigerde om een hoorapparaat te gebruiken. Wat zouden zijn vrouw, vrienden, collega’s en cliënten wel niet van hem denken? Dat resulteerde in een hele resem ergernissen, misverstanden en echtelijke ruzies. Na een tijd begon zijn vrouw zelfs te vermoeden dat hij cognitieve problemen had. Ondertussen draagt die kennis al bijna tien jaar een hoorapparaat. Zijn haar is nu wel wat langer dan vroeger.
Een vriendin van een vriendin ontdekte dan weer dat de man met wie ze een relatie had zich niet helemaal bloot had gegeven. Pas na een jaar bleek dat hij zijn uitneembare gebitsprothese voor haar verborgen had proberen te houden. Al die tijd had hij die haast niet meer uit zijn mond genomen. Op den duur was zijn tandvlees daardoor zo ontstoken geraakt dat hij zijn gebitsprothese wekenlang helemaal niet meer mocht dragen.
Zelf ben ik ook een beetje in dat bedje ziek. Doordat mijn handen de sporen van reuma dragen, heb ik het onder meer moeilijk met het hanteren van zo’n draaislot dat je vaak in toilethokjes aantreft. Een ontzettend attente collega bedacht daar een oplossing voor: ze maakte deurhangers met een stopteken op. Ga ik op de redactie naar het toilet, dan hang ik die gewoon aan de klink. Toch als er niemand anders in de ruimte is. Staat een andere toiletbezoekster haar handen te wassen wanneer ik arriveer, dan stap ik in veel gevallen weer naar buiten. Na al die jaren heb ik nog altijd te veel schroom om het kaartje aan de klink te hangen onder de vragende blik van anderen.
Ik kan dus best begrip opbrengen voor de schaamte die mensen soms overvalt wanneer ze in het openbaar verschijnen met een rollator of ander hulpmiddel. Uiteindelijk willen we ons allemaal het liefst van onze mooiste, sterkste kant laten zien. Alleen geloof ik helemaal niet dat een mens zwakker is wanneer hij al dan niet letterlijk op zo’n hulpmiddel steunt. We zouden daar met z’n allen net veel respect en zelfs bewondering voor moeten opbrengen, want het is behoorlijk stoer om met je rollator, kunstgebit of hoorapparaat naar buiten te stappen.
Binnenkort ga ik op studiereis naar Griekenland. Natuurlijk heb ik al gedacht aan de altijd weer harde draaisloten in de toiletten van luchthavens en vliegtuigen. Maar de helden van de Nederlandse rollatorloop indachtig zal ik echt mijn best doen om me daar helemaal niets van aan te trekken. Misschien moet ik die deurhanger van mij ook maar pimpen met een bloemenkrans, een boa of wat kleurige confetti. U weet wel: #fromshametopride.