Als jonge, praktiserende katholiek stel ik me steeds vaker de vraag wanneer de kerk mijn engagement, en dan niet alleen financieel, maar inhoudelijk en theologisch, eindelijk ernstig zal nemen.
De katholieke kerk krijgt nu (letterlijk) de rekening van het pausbezoek gepresenteerd
Een jaar na het bezoek van de paus naar aanleiding van de 600ste verjaardag van de oprichtingen van de katholieke universiteiten valt er alsnog een lijk uit de kast. Er is namelijk een tekort op de begroting van het pausbezoek. Met andere woorden, het Rijke Roomse leven is in België nog niet voorbij want de katholieke kerk schrijft nog steeds ongedekte checks uit.
Van de vrome gelovigen wordt verwacht dat zij dit simpelweg bijpassen. Het bezoek van paus Franciscus mag dan veel voeten in de aarde gehad hebben, maar van echte responsabilisering binnen de Kerk is geen sprake. Integendeel, vóór men zich tot het publiek wendt met een bedelbrief, moet de katholieke Kerk eerst diepgaand reflecteren en wel om twee fundamentele redenen.
Verschillende media berichtten dat om het financiële tekort aan te pakken aan de zondagse kerkgangers gevraagd zal worden om in de buidel te tasten. In het weekend van 20 en 21 september zal namelijk een collecte gehouden worden in de zondagse vieringen. Om de slordige 800.000 duizend euro goed te maken zal elke van de gemiddeld 173.335 gelovigen die op zondag naar de mis gaan (de cijfers van 2024) dus ongeveer 4,6 euro moeten bijpassen.
Dit lijkt een verwaarloosbaar bedrag, maar het toont hoe de financiën van de katholieke kerk nog steeds een mysterie blijven. Ik erken dat de vele kamers die het huis van de katholieke kerk rijk is, namelijk de vzw’s, kerkfabrieken, parochies, dekenaten, bisdommen, congregaties en ordes, en stichtingen, elk hun eigen boekhouding hebben. Maar, als dé kerk, in dit geval bij monde van de bisschoppen, geld nodig heeft dan klopt men uiteindelijk aan bij de gewone gelovigen.
Tot op heden heb ik geen transparante informatie gevonden over waar dat geld dan exact voor dient en welke kosten dat moet dekken. Daardoor toont de kerk zich weer als toonbeeld van een gebrek aan transparantie en is er van verantwoording afleggen weeral geen sprake.
Een tweede probleem toont zich op de stilstand in de vele andere urgente dossiers die de katholieke kerk nog altijd plagen en die naar aanleiding van het bezoek van paus Franciscus weer op de agenda stonden. Ik kan me alleen maar afvragen wat voor hulp er geboden zou kunnen worden aan slachtoffers en overlevers van misbruik in de kerk als de Belgische bisschoppen even genereus fondsen zouden oprichten om zulke nood te lenigen.
De stapjes die er sinds het bezoek van paus Franciscus gezet zijn om van de kerk een veiligere plaats te maken blijven veruit ontoereikend en wat er aan goeds gebeurt blijft vaak onder de radar omdat transparante en verbindende communicatie een pijnpunt blijft in de kerk. Opnieuw schiet de kerk tekort in een poging tot herstel, maar ook in het serieus nemen van haar eigen leden.
Als jonge, praktiserende katholiek stel ik me steeds vaker de vraag wanneer de kerk mijn engagement, en dan niet alleen financieel, maar inhoudelijk en theologisch, eindelijk ernstig zal nemen. Ik begrijp volkomen dat een pausbezoek geld kost, al blijf ik twijfelen of België er werkelijk klaar voor was. Maar als je dan toch om middelen vraagt, leg dan ten minste uit waar dat geld naartoe gaat, en waarom het niet wordt ingezet voor iets wezenlijkers: zoals het ondersteunen van slachtoffers die daarom vragen en misschien dringend nood aan hebben.
Doe dit bij voorkeur vóór het kalf verdronken is. Maak helder waarom welke put gedempt dient te worden. Dan, en alleen dan, zal ik bereid zijn om in mijn buidel te tasten en bij te dragen. Maar zolang ik dat respect niet waard ben, zullen de overige 173.334 zondagskerkgangers net iets meer moeten bijdragen want ik ben niet overtuigd.
Jens Van Rompaey is filosoof en theoloog en werkt als onderzoeker aan de KU Leuven. Hij rondt momenteel zijn doctoraat af en is gespecialiseerd in de systematische theologie. Als jonge katholiek geeft hij om de kerk en haar gemeenschap, maar stelt hij kritische vragen.