Op amper twintigjarige leeftijd groeide ze uit tot een van de gezichten van de studentenprotesten voor Palestina aan de Vrije Universiteit Brussel. Johanna Pinket is student politieke wetenschappen, maar haar engagement is vooral buiten de aula’s zichtbaar. Ze organiseert acties en hielp mee bij de bezetting van de VUB-campus. ‘Wij bepalen de stroom en de koers van de samenleving.’
In een klein café in Brussel verschijnt Pinket met een brede glimlach. Wie haar ontmoet, merkt het meteen: ze praat snel, met brede gebaren. Zodra het over onrecht gaat, lichten haar ogen op. ‘Ik denk dat ik iemand ben die supernieuwsgierig is en keiveel met mensen bezig wil zijn. Omdat ik oprecht geloof dat mensen en samenlevingen continu in beweging zijn.’
Pinket groeide op in Ieper, maar koos bewust voor Brussel. ‘Brussel is zo’n interessante plek. Er gebeurt veel, er zijn mensen van overal, en het is een stad die je blik opent.’ Haar keuze was niet alleen academisch, maar ook maatschappelijk. ‘Aan de VUB voelde ik meteen: hier gebeurt iets. Studenten krijgen een stem en we kunnen samen echt iets veranderen.’
Studentenbezetting
Toen ze aan haar eerste jaar begon, brak kort daarna de oorlog in Gaza uit. ‘Na 7 oktober werd ik wakker geschud’, vertelt ze. ‘Ik hoorde overal stemmen die zich uitspraken tegen de genocide en ik kon niet gewoon blijven toekijken.’ Twee jaar geleden had ze nauwelijks kennis van Palestina. ‘Ik wist niet wat er precies gebeurde. Nu zet ik me er dagelijks voor in. Dat toont hoe snel mensen kunnen veranderen.’
Pinket werd al snel een van de drijvende krachten achter de pro-Palestinabeweging aan de VUB. Ze stond mee aan de wieg van de studentenbezetting, waarbij tientallen studenten wekenlang op de campus actievoerden. ‘Het begon met tien mensen en eindigde met honderd’, glimlacht ze. ‘We wilden tonen dat studenten niet machteloos zijn. Dat we kunnen wegen op beslissingen.’
‘Vrij onderzoek betekent ook dat mensen met wie je het oneens bent, zich veilig moeten voelen’, zegt een docent die anoniem wil blijven. Pinket ziet dat anders. ‘Mensen vragen zich af of zo’n campusbezetting wel legaal is. Maar het gaat hier om genocide, de ergste misdaad tegen de mensheid. Dus dan vind ik slapen op een campus, om medeplichtigheid aan te kaarten, eigenlijk iets normaals. In een wereld waar er een live gestreamde genocide plaatsvindt, is het de genocide die ongelooflijk brutaal is, niet de studentenbezetting.’
Vermaning
Hun acties wierpen vruchten af: de universiteit verbrak enkele samenwerkingen met Israëlische instellingen. ‘Als wij genoeg druk zetten, moeten instellingen buigen’, zegt Pinket stellig. Toch bleef haar engagement niet zonder gevolgen. Eind juni 2024 kwam ze samen met medestudenten in opspraak tijdens een pro-Palestijnse actie op de campus, die plaatsvond tijdens een personeelsbarbecue. Volgens de universiteit werd Vlaams Parlementslid Koen Daniëls (N-VA) geïntimideerd. Pinket ontkent dat: ‘Het was een vreedzame actie. We wilden enkel onze boodschap tonen.’
Volgens de universiteit is de belaging ‘wel degelijk vastgesteld’. Pinket kreeg een vermaning en moest deels opdraaien voor de juridische kosten. ‘Als wij nu zwijgen, scheppen we een precedent. Dan wordt het normaal om studenten te straffen die opkomen tegen onrecht’, zegt ze resoluut.
Pinket is verder actief binnen Stop Funding Genocide, een Europese campagne die de financiële en academische banden tussen de EU en Israël aan de kaak stelt. Ook organiseert ze samen met medestudenten een nationale studentenstaking voor Palestina, waarbij studenten en docenten in heel België de lessen opschorten om te protesteren tegen medeplichtigheid. ‘Met speeches, muziek, debatten en protesten willen we een duidelijk signaal geven: we pikken de medeplichtigheid van onze universiteiten niet langer.’
Daarnaast is ze lid van Comac, de studentenbeweging van de PVDA. ‘Maar dat gaat voor mij niet over partijpolitiek’, zegt ze. ‘Het gaat over sociaal engagement, over met mensen op straat staan, over gesprekken voeren op campus. Lid zijn van Comac betekent niet carrière maken in de politiek, maar bij de studenten staan en actievoeren.’
Hoop
Pinket gelooft in de kracht van collectief verzet. ‘De massa’s zijn de echte kracht’, zegt ze. ‘De meeste mensen zijn tegen de genocide. Echt waar, loop maar eens rond op de campus: waar zijn die mensen die aan de kant van Israël staan? Ik kom ze niet tegen. Het is aan ons om die krachten te bundelen.’ Volgens Pinket ligt de macht niet in het parlement, maar op straat. ‘Daar gebeurt de echte verandering. Daar worden de lijnen van de geschiedenis getrokken.’
Haar ouders keken in het begin met bezorgdheid toe. ‘Ze vroegen zich af of het allemaal wel veilig was, daar op straat in Brussel’, zegt Pinket. Maar na talloze gesprekken sloten ook zij zich aan bij lokale acties in Ieper. ‘Mijn papa organiseert nu zelfs mee betogingen voor Palestina’, vertelt Pinket trots. ‘Dat toont dat mensen kunnen groeien. Twee jaar geleden wisten ze er niets van, en nu staan ze naast mij op straat.’
Haar jongere zus Edith is intussen ook actief in een Gentse studentenbeweging. ‘Ik denk dat ik haar wel heb aangestoken’, lacht Pinket. ‘Ze organiseert protesten met middelbare studenten. Dat geeft mij hoop: dat we een generatie hebben die niet zwijgt.’
Verlegen
‘Ik was vroeger heel verlegen, bang om te spreken in groep. Maar door me te engageren heb ik geleerd mijn stem te gebruiken’, vertelt Pinket. Ze ziet die evolutie ook bij anderen. ‘Veel jongeren denken dat ze niets kunnen veranderen, tot ze merken dat er wél resultaten zijn: samenwerkingen die worden stopgezet, stakingen die effect hebben. Dat is emancipatie in actie.’
‘Sociaal engagement houdt me gezond’, zegt ze. ‘Het geeft zin en verbindt je met anderen. Individualisme en defaitisme maken mensen kapot.’ Over de toekomst praat Pinket niet in termen van carrière, maar van impact. Ze wil haar diploma behalen, maar vooral haar engagement voortzetten. ‘Ik wil de academische boycot van Israël erdoor krijgen. Dat zou een krachtig signaal zijn. Ik wil politicologe worden en aantonen dat echte macht bij mensen ligt, niet bij instellingen.’
Ze neemt een slok van haar drankje en glimlacht. ‘In een wereld die kantelt, zijn het de mensen die zich samen organiseren die de koers bepalen. Wij zijn de maatschappij en het is een kwestie van tijd voor we dat ook overal zien.’
Yousra Akdad
Yousra Akdad werd geboren in Genk in 2003, maar woont al heel haar leven in Brussel. Ze studeert Journalistiek aan de Erasmushogeschool Brussel, waar ze nu haar derde jaar afrondt.
Wat is Belgodyssee?
Zeven weken lang brengt Knack elke zaterdag een portret van een inspirerende jongere, met een boeiend verhaal, een uitzonderlijk talent, een uitgesproken mening. De portretten worden geschreven door studenten journalistiek.
Dit past in Belgodyssee, een zoektocht naar jong journalistiek talent. De wedstrijd is een initiatief van het Prins Filipfonds, de RTBF en de VRT, in samenwerking met Knack en L’Avenir en met steun van de kanselarij van de eerste minister. De auteurs van de beste portretten kunnen een betaalde stage bij de deelnemende nieuwsmerken winnen.