Het toelatingsexamen geneeskunde ligt onder vuur na nieuwe onthullingen over mogelijke fraude met ChatGPT. Deelnemers bleken tijdens de proef toegang te hebben tot het internet. ‘Dit is geen fraai beeld voor de medische wereld’, zegt professor huisartsengeneeskunde Dirk Devroey (VUB).
Heel wat luisteraars van De Ochtend op Radio 1 zullen zich dinsdag wellicht verslikt hebben in hun koffie. Naar aanleiding van zes klachten over spieken met de hulp van AI-assistent ChatGPT mocht voorzitter van de examencommissie Jan Eggermont er meer duiding geven.
Wat blijkt? De deelnemers konden tijdens hun examen andere tabbladen openen. Zolang een toezichthouder het niet opmerkt, konden ze dus in principe examenvragen doorspelen aan ChatGPT. Volgens Eggermont ‘moet het volgend jaar robuuster’.
Voordien waren er al vragen gerezen bij het opvallend hoge slaagpercentage. Ruim 2600 deelnemers slaagden, 47 procent van alle aspirant-artsen. Ter vergelijking: in 2024 bedroeg het slaagpercentage slechts 18,9 procent. Het jaar daarvoor ging het om bijna 37 procent. Slechts zo’n 1700 studenten mogen hun studie dit academiejaar aanvatten, een aantal dat vanuit de overheid wordt opgelegd. Heel wat geslaagden vallen dus uit de boot.
Volgens Eggermont is er geen bewijs voor wijdverspreide fraude. Hij wees op de verlaagde moeilijkheidsgraad van dit jaar, maar erkende wél dat de deelnemers in principe vrijelijk konden surfen op zoek naar antwoorden. De reden is dat de proeven op zo’n 70 locaties werden uitgevoerd, waardoor de computersystemen niet gesynchroniseerd waren.
‘De computers moeten beveiligd worden, zo simpel is het.’
Fraude of verlaagde lat?
Eerder raakte bekend dat drie deelnemers betrapt waren op het gebruik van ChatGPT. Moet een en ander niet tot de conclusie leiden dat het hele examen opnieuw moet worden afgenomen?
Dat is haast onmogelijk, vreest professor huisartsengeneeskunde Dirk Devroey (VUB), die tien jaar lang in de jury van het toelatingsexamen zat. ‘Elke nieuwe set examenvragen moet gevalideerd worden door een jury. Die worden opgesteld door experts op het vlak van wiskunde, biologie, enzovoort. Die validatie neemt een hele periode in beslag, dat organiseer je niet van vandaag op morgen – en al zeker niet op tijd voor het nieuwe academiejaar.’
Wat moet er dan gebeuren? ‘De computers moeten beveiligd worden, zo simpel is het. De deelnemers zouden alleen de pagina van hun examen mogen kunnen openen, en niets meer dan dat.’
Er is trouwens meer dan AI mogelijk, aldus Devroey. ‘In het ergste geval kun je je computer laten overnemen en je examen laten uitvoeren door een derde die kilometers van het lokaal verwijderd is.’ Dat dit nu pas aan het licht komt, doet vermoeden dat er ook in eerdere edities fraude mogelijk was. ‘Dit is geen fraai beeld voor de medische wereld.’
‘Ik ben er vrij zeker van dat de fraudeurs het moeilijk zullen hebben om hun eerste bachelorjaar te overleven.’
Geen makkelijke oplossingen
Maar zouden de examinatoren niet gewoon een set vragen kunnen voorleggen van enkele jaren geleden? Nee, zegt Devroey. ‘Wees maar zeker dat alle deelnemers die vragen al kennen. Ofwel circuleerden ze dankzij de deelnemers die het examen destijds aflegden, ofwel werden ze gebruikt in de voorbereidende lessen.’ Verschillende universiteiten en gespecialiseerde platforms bieden zulke lessen aan.
Voor de gedupeerde leerlingen zit er dus weinig anders op dan volgend jaar opnieuw deel te nemen.
En wat met de fraudeurs die wél een plaats hebben bemachtigd in de studie? ‘Ik ben er vrij zeker van dat die mensen het moeilijk zullen hebben om hun eerste bachelorjaar te overleven. Dat is op de lange termijn problematisch. Als er opeens honderd studenten minder dan verwacht hun studie afwerken, mis je dat aantal ook binnen zes jaar, wanneer we van hen verwachten dat ze aan de slag gaan.’
Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) heeft eerder dit jaar een evaluatiecommissie samengesteld om zich te buigen over het toelatingsexamens geneeskunde.
Zuhal Demir (N-VA): ‘In het buitengewoon onderwijs stevenen we af op een catastrofe’