Waarover twijfelt schrijfster Ingrid Vander Veken?
In de rubriek Durf Twijfelen vraagt Knack elke week naar de twijfels van bekende mensen.
‘Ik heb rechten gestudeerd’, zegt Ingrid Vander Veken. ‘Maar al snel had ik door dat daar mijn hart niet lag – ik wilde zo graag van mijn pen leven. En toch heb ik tijdens mijn rechtenstudie leren twijfelen. Wie een toga aantrekt, moet voor iedereen kunnen pleiten. Je moet de dingen tegen elkaar afwegen en van verschillende kanten kunnen bekijken. Daarom oordeel ik niet snel, zeker niet over mensen. Ik ben ook niet iemand die altijd gelijk wil hebben. Over de grote zaken van het leven ben ik trouwens nauwelijks van gedachte veranderd. Op mijn twintigste streefde ik al naar meer vriendelijkheid, schoonheid en rechtvaardigheid. Vandaag is dat niet anders.’
Twijfelt u dan nooit?
Ingrid Vander Veken: O jawel, bijna voortdurend. Ik koester die twijfels ook. Wat zouden we zijn zonder twijfels? De wetenschap zou geen vooruitgang meer boeken als zaken niet af en toe in twijfel worden getrokken. In al die jaren ben ik wel zekerder geworden. Vroeger gebeurde het dat iemand met grote stelligheid iets feitelijks zei en dat ik dacht: tiens, ik meende dat het anders was. Maar meteen dacht ik erbij: hij zal wel gelijk hebben. Tot ik dat ging opzoeken en dan bleek dat ook ik soms gelijk had. (lacht) Maar dat zijn kleine, hooguit comfortabele zekerheden. De écht belangrijke twijfels die ik koester zijn de andere, degene die aansluiten bij idealen die ik al vroeg had. Ze raken aan de essentie van ons mens-zijn: wat maakt een samenleving rechtvaardig en waarom? Wanneer is iets mooi en waarom? Dat soort dingen. Ik wil niets voetstoots aannemen. Dat is zeker niet altijd de makkelijkste weg. Daarom zie ik in twijfel ook geen vorm van zwakte.
Vandaag heeft iedereen over alles en nog wat een mening. Dat stemt mij heel argwanend.
Vandaag heeft iedereen over alles en nog wat een mening. Dat stemt mij heel argwanend. Weten jullie het echt zo zeker, hebben jullie het al eens anders bekeken, denk ik dan. Is economische groei werkelijk noodzakelijk om welvaart te waarborgen? Moeten boeken uit de rekken omdat we vandaag anders tegen hun inhoud aankijken? Is iemand dom of dwaas omdat hij of zij er andere gedachten op na houdt dan jij? Ik ben dus niet zozeer van gedachte veranderd, maar meer in een gedachte gesterkt: twijfelen moet. Ik heb bijvoorbeeld ook meer vertrouwen in een politicus die durft te twijfelen dan in een die dat nooit doet.
Maar ze moeten toch ook beslissingen nemen?
Vander Veken: Uiteraard moeten ze dat doen, net als dokters. Als iemand aan het verdrinken is, kun je niet blijven twijfelen of je ook in het water springt.
Zijn er ook zaken waarover u níét twijfelt?
Vander Veken: Eigenlijk maar één. Soms echoot er een vraag door mijn hoofd. Als die vraag blijft echoën, weet ik het zeker: het antwoord op die queeste, dát is mijn volgende boek. Daar wil ik een paar jaar van mijn leven mee bezig zijn. Over de onderwerpen van mijn boeken twijfel ik nooit.
