Vanaf 1 november treedt Lorin Parys aan als bestuurder van de Koning Boudewijnstichting. ‘Hij volgt Valerie Van Peel op’, laat de KBS weten. Of hoe de entourage van het koningshuis de banden met (oud)-N-VA’ers aanhaalt en verzorgt. En hoe die daar op hun beurt op ingaan, dat ook.
De Koning Boudewijnstichting (KBS) verwelkomt zijn nieuwe bestuurder Lorin Parys met een uitgebreide mededeling die in ongewoon lovende bewoordingen is opgesteld. Als ceo van de Pro League ‘combineert hij leiderschap met een uitgesproken maatschappelijke betrokkenheid’.
Verder: ‘Van advocaat in New York tot coo bij Club Brugge, van parlementair werk tot de professionalisering van het Belgische voetbal: Parys heeft zich steeds ingezet voor innovatie, transparantie en maatschappelijke verankering. Zijn ervaring in communicatie, strategie en governance sluit naadloos aan bij de missie van de Koning Boudewijnstichting: bijdragen aan een betere samenleving in België, Europa en de wereld.’
Voorzitter Pierre Wunsch looft Parys’ ‘scherpe inzichten en verbindende aanpak’, ceo Brieuc Van Damme zijn ‘engagement voor het algemeen belang’.
Parys zelf spreekt dat niet tegen: ‘In het voetbal leer je dat je pas wint als je samenspeelt. Datzelfde geloof in mensen en in het bouwen van bruggen vind ik ook bij de Koning Boudewijnstichting.’
Carrière
Dat Parys Vlaams Parlementslid was voor de N-VA wordt niet vermeld, dat hij vier jaar lang N-VA-ondervoorzitter was ook niet, evenmin dat hij in 2018 met de socialist Mohamed Ridoauani wedijverde om wie Louis Tobback zou opvolgen als burgemeester van Leuven. De KBS kan natuurlijk niet alles meegeven. Net zoals de KBS communiceert dat men België, Europa en de hele wereld wil helpen en verbeteren, maar daarbij Vlaanderen over het hoofd ziet.
Lorin Parys was niet zomaar een N-VA’er, hij was acht jaar lang een prominent lid van een partij met een Beginselverklaring die weinig onduidelijkheid overlaat over hoe men denkt over België, en hoe ernaar te handelen. ‘De Nieuw-Vlaamse Alliantie komt op voor het algemeen Vlaams belang’, staat er: ‘De Belgische constructie biedt voor ons geen enkele democratische meerwaarde, wel integendeel. Het is haast onmogelijk om een politiek thema te vinden waarover men het in beide landsgedeelten eens is.’
Voor een Vlaams-nationalist is daar niets fout aan: het is niet verboden om tegen België te zijn. Het blijft hoe dan ook merkwaardig dat men amper drie jaar na het afscheid van de N-VA, bestuurder wordt bij een stichting die geldt als een van de belangrijkste uithangborden van het solidaire België en bovendien nauwe banden heeft met het Hof. Of zag Parys de N-VA vooral als een geschikte club om een eigen politieke loopbaan uit te bouwen?
Parys is niet de enige N-VA’er in de raad van bestuur van de KBS. Hij vindt er Fons Duchateau terug. Duchateau was in de beginjaren van de N-VA een interne spilfiguur als coördinator van de partijorganisatie. Vanaf 2014 trad hij in Antwerpen zelf voor het voetlicht als voorzitter van het OCMW en schepen van (onder meer) Sociale Zaken. In 2021 verliet hij de politiek om integratiemanager en netwerkcoördinator te worden van de grote integratie-operatie die de fusie tussen de Antwerpse ziekenhuisnetwerken GZA en ZNA met zich meebracht.
Dit jaar kwam hij evenwel opnieuw in partijdienst, als ervaren kabinetschef van de onervaren schepen van Sociale Zaken Nathalie van Baren. Ook voor een loyale partijman als Fons Duchateau is de functie van bestuurder bij de KBS niet tegengesteld aan zijn politieke overtuiging als N-VA’er. De KBS van haar kant stelt Duchateau enkel voor als ‘Netwerkcoördinator–Integratiemanager Netwerk GZA-ZNA’. De rest van zijn loopbaan wordt niet vermeld.
De ‘betreurde broer’
Op de eigen website beklemtoont de KBS meerdere keren dat ze volstrekt ‘onafhankelijk’ en ‘pluralistisch’ werkt. Onafhankelijk van de politiek. Onafhankelijk van de bedrijfswereld. Onafhankelijk van welke overheid dan ook – behalve dan wat betreft de dotatie die de KBS ontvangt van de Nationale Loterij. En ook onafhankelijk van het koningshuis.
Dat is niet helemaal waar. Ja, de KBS werkt onafhankelijk. En ja, toch zijn er banden met het paleis.
Natuurlijk bemoeit koning Filip zich niet persoonlijk met de werking. Maar de KBS is wat ze is: een organisatie die gesticht werd omdat koning Boudewijn destijds duidelijk maakte dat hij géén persoonlijk cadeau zou aanvaarden voor zijn 25-jarig jubileum als koning.
Het Nationaal Comité dat de feestelijkheden voorbereidde, besliste daarop om aan Boudewijn ‘een stichting te schenken’. Die zou de vorst dan ‘rechtstreeks ten dienste van de natie stellen’ – zo beschreef KBS-voorzitter graaf Michel Didisheim het alleszins in het huldeboek Boudewijn. Een koning en zijn tijd.
Daar was een pak geld mee gemoeid. Er was in 1976 bij het publiek één miljard frank opgehaald voor Boudewijn. Dat is gebruikt als startkapitaal voor de KBS. Nadien kwam er geen rechtstreekse financiering meer vanuit het paleis, voor zover men weet. Een kleine halve eeuw later zit de KBS zit er warmpjes bij. Door de dotatie van de Nationale Loterij, door een volgehouden fondsenwerving, inbegrepen donaties en erfenissen, en ook door uitstekend te beleggen, beschikt de KBS inmiddels een eigen vermogen van meer dan 1 miljard euro. Dat versterkt natuurlijk de positie van de KBS tegen externe druk.
Tegelijk hoeft die onafhankelijkheid goede en zelfs uitstekende relaties met de koning en zijn entourage niet in de weg te staan. Didisheim legde uit dat de KBS na de dood van Boudewijn meteen de banden met de nieuwe koning, Albert, aanhaalde: ‘De Stichting zal zich inspannen om hem bij te staan, zoals ze dat voor zijn betreurde broer heeft gedaan.’
Er is weinig reden om aan te nemen dat, los van alle vernieuwingen en veranderingen, onder Filip de relatie tussen de koning en de KBS fundamenteel aangetast is.
Wie toetreedt tot de raad van bestuur van de KBS, weet dus dat hij of zij zich ten dienste stelt van een instelling die uitdrukkelijk opgericht werd om het maatschappelijke weefsel en de sociale cohesie van België te herstellen en versterken. De KBS organiseert het maatschappelijk engagement dat de koning dierbaar is maar dat hij gezien zijn positie onmogelijk zelf kan invullen.
Geen enkele PS’er
En omdat misschien niet alles, maar toch heel wat dat aan de koning kleeft ‘politiek’ is, geldt dat ook voor de KBS. Het is geen toeval dat de 14-koppige raad van bestuur voor een groot deel is samengesteld uit mensen met een politiek verleden bij verschillende partijen.
De voorzitter is Pierre Wunsch. De gouverneur van de Nationale Bank werkte voordien op diverse MR-kabinetten, onder meer als kabinetschef van Didier Reynders.
De ceo van de KBS is Brieuc Van Damme, een voormalig kabinetsmedewerker van Open VLD-ministers Alexander De Croo en Maggie De Block.
Ondervoorzitter Lieze Cloots heeft een lange staat van dienst in milieu-administraties en -organisaties. In 2004-2007 werkte ze op het kabinet van Bruno Tobback (SP.A, nu Vooruit) en recenter (2023-2025) als kabinetschef voor Zakia Khattabi (Ecolo).
Bestuurslid Hakima Darhmouch was jarenlang journaliste bij de RTL en de RTBF en tussendoor enkele maanden woordvoerder van Louis Michel. Ooit kreeg ze van de MR een ministeriële topfunctie aangeboden, maar ze weigerde.
Céline Fremault was tussen 2013 en 2019 voor Cdh Brussels minister van Economie en Tewerkstelling.
Meryame Kitir was voor Vooruit Kamerlid, fractievoorzitter en tussen 2020 en 2022 minister van Ontwikkelingssamenwerking.
Bij de benoeming van Lorin Parys vermeldt de Koning Boudewijnstichting uitdrukkelijk: ‘Hij volgt Valerie Van Peel op.’ Eén N-VA’er eruit, een andere N-VA’er erin. Al wordt er helemaal niet bij gezegd dat het om N-VA’ers gaat. Terwijl iedereen dat weet.
De Franstalige Vincent Houssiau ten slotte werkte jarenlang op CD&V-kabinetten (Herman Van Rompuy, Yves Leterme, Steven Vanackere en Koen Geens) voor hij in 2017 de kabinetschef werd van koning Filip. In de raad van bestuur van de KBS vertegenwoordigt hij de koning. Maar, zo beklemtoont de KBS, ‘zijn stem weegt even zwaar als die van de elf andere leden’.
Verder telt de raad van bestuur nog één Europees topambtenaar en een aantal ondernemers pur sang, zonder zichtbare politieke verbintenis.
Deze bestuurders vormen het hart van het netwerk van de KBS. Omgekeerd kunnen zij er natuurlijk ook hun eigen netwerk verruimen en versterken. Zo gaat dat.
Daarbij let de KBS goed op politieke evenwichten. Niet dat ze strikt verdeeld worden volgens de methode-D’Hondt of zo. Er zit geen enkele PS’er bij. Maar de KBS houdt duidelijk rekening met de politieke realiteit. En gezien de N-VA al vijftien jaar de grootste partij van het land is, is het geen toeval dat er op veertien bestuurders twee N-VA’ers zijn.
Establishment
Want hoe gaat dat? Bestuurder Ralph Heck, voormalig ceo bij de Bertelsmann Stichting, is geboren in Eupen en dus de Duitstalige met dienst. Dat schreef namelijk GrenzEcho letterlijk: Heck volgde oud-minister-president Karl-Heinz Lambertz op zodat er ‘ein weiterer Ostbelgier‘ in het KBS-bestuur zat. Het paleis houdt eraan om de Duitssprekende landgenoten te betrekken bij de nationale activiteiten. Dus de KBS ook.
En kijk, bij de benoeming van Lorin Parys vermeldt de KBS expliciet: ‘Hij volgt Valerie Van Peel op.’ Eén N-VA’er eruit, een andere N-VA’er erin. Al wordt er helemaal niet bij gezegd dat het om N-VA’ers gaat. Terwijl iedereen dat weet.
De benoeming van Parys roept opnieuw de vraag op of de N-VA sinds het aantreden van Bart De Wever als eerste minister niet bezig is aan de overname van België, als realistischer project dan de afbraak ervan? Of zijn koning Filip en zijn entourage erin geslaagd Bart De Wever en andere top-N-VA’ers te verleiden zich te laten inpassen in het Belgische establishment dat men bij de stichting van de eigen partij nog gezworen had te zullen bestrijden?