Voorlopig wordt er volop gevaccineerd in de 95 Vlaamse centra. Het ziet ernaar uit dat die campagne binnenkort een nog lokaler karakter krijgt, met name in de steden. Binnenkort zal Vlaanderen lokale besturen specifieke informatie geven over de staat van de vaccinatie. ‘We gaan tenten opzetten en vaccinatiemarathons houden.’
Meer dan 92 procent van de 75-plussers in Vlaanderen is al minstens eenmaal gevaccineerd. De bereidheid om een prikje te laten zetten ligt een stuk hoger dan de beoogde graad van 70 procent. Nu is het de beurt aan de 65-plussers, samen met mensen met onderliggende aandoeningen.
Op dit moment zijn de 95 Vlaamse vaccinatiecentra de spil in de vaccinatie-uitrol. ‘Onze filosofie is altijd geweest dat we daar heel snel heel veel mensen kunnen vaccineren’, zegt Joris Moonens van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
Maar nu al denken de administratie en de eerstelijnszones aan de volgende stap. Doordat zij een groter risico lopen voor covid-19, was de grote vaccinatiebereidheid bij de oudere bevolking te verwachten. Die bereidheid zou afnemen naarmate jongere mensen aan de beurt komen.
Op die manier komt een nog lokalere vaccinatie-uitrol in zicht. Eerder dan de oefening te concentreren in één groot centrum, zou de campagne ook via minivaccinatiecentra verlopen.
‘Op een gegeven moment zal je delen van de bevolking moeten oppikken waar de vaccinatiegraad te laag ligt’, zegt Moonens. ‘Onder meer de mobiele teams die nu worden ingezet voor thuisvaccinatie bij ouderen, kunnen daarom perfect worden ingezet om naar een straat, wijk of zelfs een appartementsgebouw te trekken.’
Veel Brusselaars die naar de rand afzakken, weten niet eens dat ze in Vlaanderen wonen.
Apothekers en Arabel
Die strategiewijzing is in de eerste plaats gericht op de traditioneel minder bereikbare bevolkingsgroepen. Denk maar aan anderstalige gemeenschappen. ‘In Vilvoorde en Diegem gaan we zeker lokaal moeten vaccineren’, zegt Vilvoords burgemeester Hans Bonte (Vooruit). ‘Wij zijn de snelst groeiende regio van Vlaanderen. En hoe absurd het ook mag klinken: veel Brusselaars die naar de rand afzakken, weten niet eens dat ze in Vlaanderen wonen.’
In het naburige Brussel wordt er eveneens gedacht aan hyperlokale vaccinatie. De Brusselse campagne schakelde afgelopen week een versnelling hoger. Apothekers kunnen hun klanten vanaf nu zelf registreren op het afsprakenplatform Bru-Vax.
Daarnaast zet het gewest in op buurtwerkers, medewerkers van de ziekenfondsen en radiospots op de radiozender Arabel, die in het Frans en Arabisch uitzendt. ‘Maar wij zijn er zeker van: op een bepaald moment gaan we tenten moeten opzetten in wijken en vaccinatiemarathons houden’, zegt Inge Neven, hoofd van de Brusselse gezondheidsinspectie.
Neven verwacht die stap tegen de zomer. In de maand mei gaan de mobiele teams al langs bij daklozen en sans-papiers.
Ook in Genk is er al gebrainstormd over lokale campagnes. ‘De mogelijkheid bestaat om in een buurtcentrum te gaan vaccineren’, zegt Jessie Van den Heuvel, hoofd van de dienst Diversiteit en Gelijke Kansen in Genk. Ook woonwagenparken en appartementsgebouwen voor kwetsbare alleenstaanden, beter bekend als logementshuizen, komen in aanmerking.
Om de centra zo goed mogelijk te informeren, gaat Vlaanderen binnenkort informatie verzenden naar de zogenaamde populatiemanagers, de personen die de vaccinatiegraad per centrum opvolgen. ‘Het is de bedoeling dat de centra gedetailleerde informatie zullen krijgen’, zegt Joris Moonens. Of die info op straat-, dan wel op wijkniveau wordt gegeven, is nog niet duidelijk.
Cowboyverhalen
In tussentijd blijven de grote en diverse steden proberen om met de beschikbare middelen zoveel mogelijk mensen te bereiken. Meertalige flyers, Facebookfilmpjes en herkenbare pictogrammen zijn er zowat overal. In Antwerpen verschijnen binnenkort vlogs met mensen uit de verschillende gemeenschappen, waaronder artsen.
‘Bovendien zijn we al lang bezig met zogenaamde sensi-ambassadeurs om het fake news rond het virus tegen te gaan’, zegt Michael Lescroart, woordvoerder van Antwerps schepen van Gezondheidszorg Fons Duchateau (N-VA). Om nepnieuws tegen vaccinatie te bestrijden heeft de stad vandaag ‘vaccinatiewijzers’ aangeworven.
Hoe dan ook lanceerde de stad al 36 tijdelijke vaccinatielocaties doorheen de stad, maar die keuze was eerder gemaakt vanuit mobiliteitsoverwegingen. Voor heel wat Antwerpenaren betekent het vaccinatiedorp VacCovid aan Spoor Oost immers een verre verplaatsing.
Bij Antwerpenaren van Marokkaanse en Turkse origine zijn er op dit moment geen al te grote problemen, zegt Lescoart. ‘Het helpt ook dat Marokko en Turkije zelf vlot vaccineren.’
Ook in Vilvoorde zegt Bonte amper uitdagingen te zien bij die bevolkingsgroepen. Volgens de burgemeester gaat het vooral over de Roemeense, Litouwse en verschillende Afrikaanse gemeenschappen, die zeer kritisch tegenover vaccinatie zouden staan. ‘Onze communicatiemedewerkers capteerden onlangs nog cowboyverhalen in de Rwandese gemeenschap over het gevaar van vaccins, die het genetisch materiaal zouden manipuleren.’
In zo’n situaties bekijkt de stad of ze een contact binnen de gemeenschap hebben dat tegenargumentatie kan bieden.
Hetzelfde verhaal in Gent, waar men actief op zoek gaat naar ‘kwakkelverhalen’, aldus schepen van Gezondheid Rudy Coddens (Vooruit). ‘Bij sommige gemeenschappen is er nog wat overtuigingskracht nodig.’ De stad zet daarvoor bekende figuren in, zoals hoofdimam Khalid Benhaddou. Er worden ook filmpjes gemaakt, bijvoorbeeld met Bulgaarse influencers.
Ramadan
De hele Vilvoordse gemeenteraad doet nu zelf een duit in het zakje. Zowat de helft van de 35 leden zijn van een andere origine. De communicatiemedewerker van het vaccinatiecentrum zal de politici, zowel van meerderheid als oppositie, nu bijstaan om hun achterban te bereiken op een gepersonaliseerde manier.
Net als in andere steden werkt Genk al sinds het begin met zogenaamde sleutelfiguren, zoals moskeevoorzitters en zelfstandigen. Via radiospots, straathoekwerkers en religieuze verenigingen trachten de Limburgers de vaccinatiegraad op te krikken.
Bij de aanwerving van de personeelsleden in de vaccinatiecentra, ook die van de callcentra, werd extra gelet op diversiteit. Dat werk lijkt zijn vruchten af te werpen, zegt Jessie Van den Heuvel. ‘We vreesden maandag dat de ramadan een effect zou hebben, en we zagen inderdaad minder bevestigingen. Wat bleek? Dat had meer te maken met het feit dat we het AstraZeneca-vaccin gingen toedienen. Migratie-achtergrond of niet: de weerstand tegen dat vaccin is even groot.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
