‘Land Invest Gate is het schandaal waar N-VA en PS elkaar ontmoeten’

Journalist Tom Cochez over Land Invest Gate, een onderzoek van Apache en Levif/L’Express, naar de relatie tussen de Antwerpse projectontwikkelaar en het Luikse pensioenfonds Ogeo Fund.

Goed een jaar terug was ’t Stad eventjes te klein. Een week of twee, om precies te zijn. Bart De Wever, met in zijn zog zowat het voltallige Antwerpse college, was naar het verjaardagsfeestje van vastgoedlobbyist Erik Van der Paal in sterrenrestaurant ’t Fornuis geweest.

Beelden van voormalig schepen van Ruimtelijke Ordening Rob Van de Velde die een buiginkje maakte voor Van der Paal of van de nieuwe ‘sterke vrouw’ van de Antwerpse N-VA, Annick De Ridder die op een warme knuffel kon rekenen, symboliseerden de relaties tussen de vastgoedontwikkelaar en het Antwerps college onder leiding van Bart de Wever.

Zelf was de burgemeester naar eigen zeggen enkel een cola zero komen drinken voor de verjaardag van zijn goede vriend Erik Van der Paal. Dat hij diens vader, Rudi Van der Paal – notoir mecenas van extreemrechts – op z’n sterfbed had bezworen goed voor zijn zoon te zullen zorgen, vertelde hij er liever niet bij.

Wat De Wever er ook niet bij vertelde is dat Erik Van der Paal minstens 18.000 euro uit de kas van projectontwikkelaar Land Invest Group haalde om Joeri Dillen, De Wevers voormalige kabinetschef, een proces tegen Apache aan te laten spannen omwille van berichtgeving over de omstreden bouwdossiers van Land Invest Group.

Schrijven dat de stad een hoogbouwvergunning had gegeven aan Land Invest Group om op de Tunnelplaats hoogbouw te voorzien, tegen alle adviezen in, dat kon niet de bedoeling zijn. Dat die projectontwikkelaar vervolgens de gerechtskosten van De Wevers kabinetschef betaalde? Niemand die er om maalde.

Maar terug naar ’t Fornuis. Op een persconferentie een paar dagen na de cola zero deed Bart De Wever iets wat meer ervaren collega’s wel eens omschrijven als een Vandenboeynantske. De Antwerpse burgervader schoot in een emotionele kramp en bezwoer met rode ogen dat het dossier aan hem kleefde en dat hij volledige transparantie zou bieden in de omstreden vastgoeddossiers.

Om het perceptieprobleem ten slotte helemaal van zich af te schuiven, lekte Bart De Wever kort daarna aan een paar kranten het ‘nieuws’ dat Antwerps SP.A-voorzitter Tom Meeuws ook al eens was gaan eten in ’t Fornuis met Erik Van der Paal.

Daarmee was het bommetje ontmijnd. Het enige wat na De Wevers communicatief hoogstandje overbleef, was de vraag of de burgemeester en de schepenen geen deontologische fout maakten door te verschijnen op feestjes van vastgoedlobbyisten in sterrenrestaurants.

Onderzoek van Apache en Le Vif leert intussen dat er veel meer aan de hand was dan enkel een perceptieprobleem.

Land Invest Gate toont hoe er in de schoot van de projectontwikkelaar waar Erik Van der Paal, samen met zijn Nederlandse kompaan Marc Schaling de plak zwaaide, op z’n zachtst gezegd rare dingen gebeurden.

Zes jaar lang zogen Erik Van der Paal en Marc Schaling ettelijke miljoenen euro uit Land Invest. Dat gebeurde via een speciaal daartoe gecreëerde dochtervennootschap die aan de aandacht van medeaandeelhouder en financier Ogeo Fund ontsnapte.

https://twitter.com/Apache_be/status/1068043960512364544apache/https://twitter.com/Apache_be

Hoe miljoenen euro pensioengeld in rook opgingen in de schoot van de door N-VA en PS gesteunde Antwerpse projectontwikkelaar #LandInvestGate : de verdwenen miljoenen https://t.co/w9q48eAOui @LeVif pic.twitter.com/u2m4ke9XBg

— apache/ (@Apache_be) November 29, 2018

Dat Luikse, door de PS gedomineerde pensioenfonds, stortte jarenlang tientallen miljoenen euro pensioengeld in de kas van Land Invest Group maar leek niet de minste interesse te hebben in wat er met het geld van voornamelijk Luikse gepensioneerden vervolgens gebeurde.

Erik Van der Paal en Marc Schaling kregen van ‘Luik’ volledige vrij spel en gebruikten de obligatieleningen om zichzelf flink te verrijken en grote sier te maken. Daarbij werden politieke en zakelijke contacten op vaak bijzonder creatieve wijze gesoigneerd. Denk aan leningen, sponsoring, zitpenningen, luxereisjes en excessieve restaurantbezoeken.

Zo bleek het management van Land Invest in de periode tussen 2014 en 2017 maandelijks voor goed 15.000 euro op restaurant te gaan. Restaurant ’t Fornuis was zowat de bedrijfskantine.

https://twitter.com/Apache_be/status/1070590748381364224apache/https://twitter.com/Apache_be

Voor 15.000 euro per maand op restaurant. Vier jaar lang. Met pensioengeld van anderen. #LandInvestGate (deel 2) Onderzoek @Apache_be @LeVif https://t.co/fJ4Yfb5g4c

— apache/ (@Apache_be) December 6, 2018

Het miljoenenfeestje werd al die jaren gefinancierd dankzij omstreden beslissingen in concrete bouwdossiers van het Antwerps college en dankzij de ongebreidelde instroom van Luiks pensioengeld.

Het systeem was sluitend. Tot in de vroege zomer van 2016 Optima Bank over de kop ging. De vastgoedpoot van Optima zorgde immers al die jaren voor de verkoop van het vastgoed. Het einde van Optima betekende meteen ook het begin van de dieprode cijfers waar Land Invest Group in belandde.

Uiteindelijk moest financieel waakhond FSMA pensioenfonds Ogeo Fund in de nek komen hijgen vooraleer er door dat pensioenfonds een poging werd ondernomen om de excessieve uitgaven aan banden te leggen. Die poging verliep overigens zonder al te veel succes. Eind 2017 werd duidelijk hoe diep Land Invest Group in de rode cijfers was beland: 121 miljoen euro.

Alles wat er was gebeurd in de schoot van Land Invest Group – de excessieve betalingen, de cadeaus aan de politieke en zakelijke entourage, het feit dat Ogeo Fund al die tijd wegkeek – moest zo snel mogelijk worden uitgewist. Voor zowel de (Antwerpse) N-VA als de (Luikse) PS stond er immers veel op het spel. Dat gezworen ideologische tegenstanders elkaar vonden op de Antwerpse vastgoedmarkt was op zich problematisch. Dat daarbij ook nog miljoenen euro pensioengeld werden opgesoupeerd door de favoriete bouwpromotor van Bart De Wever, terwijl de financiële put zich uitdiepte, was helemaal onverkoopbaar.

Wat daarop volgde kan bezwaarlijk anders omschreven worden dan als een operatie grote kuis. De emotionele persconferentie van Bart De Wever was nauwelijks afgelopen of Erik Van der Paal en Marc Schaling werden uit Land Invest Group gekocht door een andere bouwgroep: Triple Living. Enkele maanden later werd ook de andere aandeelhouder uitgekocht: Ogeo Fund. Vervolgens werd de naam veranderd. Land Invest Group moest en zou een ver verleden lijken.

Wat het fameuze ‘Fornuisfilmpje’ vorig jaar aanschouwelijk maakte is in de eerste plaats het netwerk dat rond Erik Van der Paal draait. Met naast Bart De Wever illustere figuren zoals Alain Mathot – die ook op een financieel duwtje in de rug van Land Invest Group kon genieten.

Dat PS-Kamerlid kwam vooral in het nieuws na een uitspraak van de Luikse rechtbank. Die stelde enkele maanden terug in een vonnis dat de uittredende burgemeester van Seraing 700.000 euro smeergeld ontving bij de aanschaf van een verbrandingsoven.

Mathot werd daarvoor echter niet veroordeeld. Dat kwam omdat de vraag van het Luikse gerecht om de parlementaire onschendbaarheid op te heffen van de zoon van wijlen Guy Mathot op een weigering botste van de Kamer. Gek genoeg was het N-VA die de PS daarbij te hulp snelde en tegen de opheffing van de parlementaire onschendbaarheid stemde. Zelfs het VB organiseerde een strategische plaspauze om niet voor de opheffing van Mathots parlementaire onschendbaarheid te moeten stemmen. Ter info: de vrouw van Gerolf Annemans werkte voor Land Invest Group en vader Van der Paal was een gulle mecenas van het VB.

Het toeval wil dat Alain Mathot zeer goed bevriend is met Erik Van der Paal én met de sterke man achter Ogeo Fund, Stéphane Moreau. Hij stond vorig jaar centraal in de Publifin-affaire waarbij politici rijkelijk werden vergoed via vaak onbestaande adviesraden van de intercommunale. Ogeo Fund is het pensioenfonds van Publifin.

Om maar te zeggen dat nogal wat mensen er baat bij hebben dat het deksel op de pot blijft.