Reacties op aanslag: ‘Ons Europa is dooreengeschud’

De aanslag in Brussel maakte veel reacties los in binnen- en buitenland. We groeperen de politieke reacties. Van Bart De Wever tot Emmanuel Macron, van Raoul Hedebouw tot Ursula von der Leyen, van het Paleis tot de Moslimraad.

‘België is in het hart geraakt’, reageerde MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op X, het vroegere Twitter. ‘Geschokt door de schietpartij in Brussel. De beelden zijn ondraaglijk’, vond PS-voorzitter Paul Magnette op X.

Beide partijvoorzitters spraken over mogelijke terreur. ‘We moeten ophouden met het houden van grote toespraken als die niet worden gevolgd door daden. De strijd tegen het terrorisme vraagt om meer strengheid, dagelijkse controle en minder zelfgenoegzaamheid met de misselijkmakende ideeën die tot zulke tragedies leiden. Tijd voor actie!’, aldus Bouchez. Magnette sprak zijn steun uit aan de politie ‘om deze moordenaar te stoppen voor hij nog meer slachtoffers maakt’.

Brussels burgemeester Philippe Close zei de politiediensten zich mobiliseren ‘om de veiligheid te garanderen in en rond onze hoofdstad’. Net als premier Alexander De Croo, minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne, volgt Close de situatie op de voet in het Nationaal Crisiscentrum. De Croo betuigde zijn oprechte medeleven aan zijn Zweedse ambtgenoot Ulf Kristersson na de aanslag ’tegen Zweedse burgers’ in Brussel maandagavond. ‘Onze gedachten gaan uit naar de families en vrienden die geliefden hebben verloren. Als naaste partners is de strijd tegen het terrorisme een gemeenschappelijke strijd’, zei De Croo op X.

‘Ondubbelzinnig verenigd’

‘De islamistische terreur slaat alweer toe in Brussel’, zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever op X. ‘Laat ons ondubbelzinnig verenigd staan in deze strijd’. 

Ook Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken reageert op X met de beelden van de schietpartij die circuleren op sociale media. ‘Hallucinante beelden uit hartje Brussel’, zegt hij. ‘Ze zijn de controle kwijt. Het is tijd om onze samenleving te beschermen. Recht en orde moeten terugkeren’, aldus Van Grieken. In een ander bericht heeft de VB-voorzitter het over ‘islamitische terreur telkens tegen Europeanen’. ‘De keuze is duidelijk: Ondergaan of terugslaan!’

Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout meldde eerder vanuit het Koning Boudewijnstadion dat het ‘muisstil is op de Zweedse tribunes’. ‘Onschuldige voetbalsupporters worden slachtoffers van wreed geweld. Meer duidelijkheid is eerst nodig. Maar mijn diepste medeleven aan al wie getroffen is’, aldus Vaneeckhout. Zijn collega-covoorzitter Nadia Naji heeft het over een ‘verschrikkelijke aanslag. Hopelijk kan de politie de dader snel vatten om andere slachtoffers te voorkomen.’

Raoul Hedebouw (PVDA) veroordeelde het ‘onaanvaardbare geweld dat door niets kan worden gerechtvaardigd’ en riep op tot eenheid tegen haat.

Bernard Clerfayt vraagt ontslag van staatssecretaris de Moor

Brussels minister van Lokale Besturen en titelvoerend burgemeester van Schaarbeek, Bernard Clerfayt (DéFI), verwijt de federale regering “een gebrek aan intelligentie en beheer” over de buitenlanders die in België aanwezig zijn, zoals de vermeende dader van de aanslag van maandagavond.  Op X, het vroegere Twitter, vraagt hij het ontslag van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V).

Clerfayt wijst naar de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ), die de vermeende dader registreerde alvorens hem een bevel te geven om het land te verlaten, en naar de Staatsveiligheid, die belast is met het toezicht op moskeeën waar de man bij een incident betrokken lijkt te zijn geweest. De federale overheid beschikte over informatie die ze niet doorgaf aan de gemeente Schaarbeek,  betreurde hij, zonder zijn woede te verbergen. De DéFI-minister herinnert eraan dat als een burger naar een gemeente verhuist, alles krachtens een besluit van de minister van Binnenlandse Zaken onderzocht wordt.

“Dat vertaalt zich in een huisbezoek door een wijkagent, wat een gemeente als Schaarbeek met de nodige ernst doet. In dit geval heeft de Dienst Vreemdelingenzaken deze persoon ingeschreven op een adres in Schaarbeek, zonder de gemeente in te lichten. Hetzelfde gebeurde toen hij uitgeschreven werd op dat adres. Er is geen vraag tot controle geweest”, benadrukt Bernard Clerfayt in een gesprek met Belga. 

“Er was informatie over het potentieel gevaar van de persoon, maar die werd niet overgemaakt aan de gemeente”, vervolgt de minister. “We vernemen dat die mijnheer een schoolgaande dochter heeft. Waarom heeft DVZ haar niet ingeschreven samen met haar vader?”, vraagt hij zich af.  Nog volgens Bernard Clerfayt blijkt uit informatie die de laatste uren werd vrijgegeven ook dat “hij kwam om problemen te veroorzaken in een moskee. Als een gevaarlijk persoon dat doet, moeten de bevoegde staatsveiligheidsdiensten dat weten, tenzij ze niet over de middelen beschikken om dat te doen.”

Tot slot wil de Brusselse minister dat de bevoegde diensten ondervraagd worden over de manier waarop informatie over de aanwezigheid van migranten in gemeenten wordt behandeld, zonder dat de gemeente daarvan op de hoogte wordt gesteld.

Moslimraad: ‘Import van conflicten die ons niet aangaan’

Ook het Koninklijk Paleis reageerde via X: ‘We zijn in schok door de schietpartij die onze hoofdstad vanavond heeft getroffen. Onze gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de slachtoffers, hun familie en dierbaren. We steunen de veiligheidsdiensten die momenteel alles in het werk stellen om de dader op te sporen.’

De Moslimraad van België, de organisatie die erkend is als voorlopig representatief orgaan voor de islamitische eredienst in België, veroordeelde met klem de aanslag.

De raad roept de autoriteiten op om ‘met de grootst mogelijke vastberadenheid op te treden om onze nationale gemeenschap te beschermen’ en om ‘zo snel mogelijk duidelijkheid te scheppen over deze import van conflicten die ons niet aangaan’. De Moslimraad zal, gaat ze verder, haar inspanningen versterken om ‘deze dodelijke ideologie en haar verwoestende impact tegen te gaan’.  De raad betuigt haar medeleven met de families van de slachtoffers en roept op ’tot solidariteit en waakzaamheid’, maar ook tot ‘gematigdheid en het afwijzen van stigmatisering in deze moeilijke tijden’.

‘Lukraak geweld’

Ook Europese leiders reageerden op sociale media op de schietpartij maandagavond in Brussel, waarbij twee doden zouden zijn gevallen. ‘Het hart van Europa is geraakt door geweld’, zei bijvoorbeeld de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel. Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen sprak van een ‘verachtelijke aanslag’.

‘Vanavond zijn mijn gedachten bij de families van de twee slachtoffers van de aanslag in Brussel’, klonk het op het X-account van Ursula von der Leyen. ‘Mijn oprechte steun gaat naar de Belgische politie, ik hoop dat ze de verdachte snel kunnen vatten. Samen zijn we sterk tegen terreur.’

De voorzitster van het Europees Parlement, Roberta Metsola, liet weten ‘geschokt’ te zijn door het ‘lukrake geweld in het hart van Brussel’. Ze voegt toe dat ’terrorisme en extremisme niet in onze samenlevingen mogen infiltreren’ en dat ‘haat niet zal winnen’.

‘Vreselijke berichten uit Brussel’, schrijft de ontslagnemende Nederlandse premier Mark Rutte. Hij heeft de Zweedse en de Belgische premier ‘namens het kabinet mijn medeleven betuigd en veel sterkte gewenst bij de besluiten de komende uren’, aldus nog Rutte. ‘Mijn gedachten zijn bij de slachtoffers en hun nabestaanden.’

‘Ons Europa is dooreengeschud’, reageerde de Franse president Emmanuel Macron tijdens een bezoek aan Albanië, waar hij het had over ‘een nieuwe islamistische terroristische aanval in Brussel’.

‘We denken aan de slachtoffers van deze laffe aanslag, en aan onze Belgische en Zweedse vrienden met wie we de schok delen’, stelde Macron later via X.