Joël De Ceulaer: ‘Alsof twijfel wijst op een hogere intelligentie of een diep inzicht’

© Rob Stevens
Stijn Tormans

Waarover twijfelt De Morgen-journalist Joël De Ceulaer? ‘Ik ben blij dat ik niet de commentator ben van de krant, want ik zou niet weten welk standpunt ik moet innemen over de strategie die het Westen nu moet volgen in Oekraïne.’

In de rubriek Durf Twijfelen vraagt Knack elke week naar de twijfels van bekende mensen.

‘Veel mensen hebben een mening over hoe het Westen de oorlog in Oekraïne moet aanpakken, maar ik vind het te complex’, zegt Joël De Ceulaer. ‘Natuurlijk vind ik deze oorlog, zoals iedereen, verschrikkelijk. Uiteraard is Poetin een gevaarlijke dictator, die aan de verkeerde kant van de geschiedenis staat. En nee, Europa was niet voorbereid op oorlog. We waren de voorbije decennia te zelfgenoegzaam geworden. Terwijl oorlog een deel van de menselijke conditie is: de mens is een oorlogvoerend dier. Er zal altijd oorlog zijn.

‘Daarover twijfel ik allemaal niet, wel over hoe we nu de oorlog beëindigen met zo weinig mogelijk bloedvergieten. Als er geen kernwapens bestonden, was het simpel: dan kon de NAVO Poetin aanvallen, zoals de geallieerden de nazi’s bekampt hebben in de Tweede Wereldoorlog. Maar Hitler had geen kernwapens, Poetin wel.

‘Ik ben blij dat ik niet de commentator ben van de krant, want ik zou niet weten welk standpunt ik moet innemen over de strategie die het Westen nu moet volgen. Je hebt twee visies. Enerzijds die van oud-kolonel Roger Housen, die de flik uit The Untouchables citeert: ‘They pull a knife, you pull a gun. He sends one of yours to the hospital, you send one of his to the morgue.’ Anderzijds zijn er de pacifisten, die pleiten voor de-escalatie en zelfs toegevingen. Ik begrijp ook mensen die zeggen: “Je moet Poetin een elegante uitweg bieden.” Misschien klopt dat. Ook al is het intuïtief natuurlijk wraakroepend.’

Ik vind twijfel doorgaans overschat. Het is soms een zwaarwichtige manier om jezelf aan te stellen.

Wat leert u hieruit?

Joël De Ceulaer: Dat je soms de weg van het minste kwaad moet volgen. Rechts kan dat beter dan links, vind ik: kiezen tussen twee kwaden. Linkse mensen willen beide kwaden soms vermijden, en geloven vaak in utopieën. Ze hopen dat er ooit wereldvrede zal komen, maar dat zal niet gebeuren. Rechts is op dat gebied veel realistischer. Ik heb de neiging om iets minder pacifistisch te zijn. Het is nobel, maar daarom is de rest van de wereld dat nog niet. De wapenwedloop tijdens de Koude Oorlog heeft de Sovjet-Unie mee op de knieën gekregen – de Russen konden het op den duur niet meer betalen. Daarom zou je kunnen zeggen: de mensen die destijds betoogd hebben tegen de plaatsing van kernraketten hebben zich wellicht vergist. Maar kwesties van oorlog en vrede zijn ongelooflijk complex. Het is makkelijker om het leven van een ster te doorgronden dan een oorlog.

Twijfelt u vaak?

De Ceulaer: Zo weinig mogelijk. Ik vind twijfel doorgaans overschat. Het is soms een zwaarwichtige manier om jezelf aan te stellen. Je leest vaak interviews met kunstenaars waarin het woord ‘twijfel’ in de titel staat. ‘Twijfel is mijn grootste bondgenoot.’ Of: ‘Ik twijfel nog altijd aan alles.’ Alsof twijfel wijst op een hogere intelligentie of een diep inzicht. Terwijl de menselijke missie juist is: millimeter per millimeter de twijfel proberen te elimineren. De vooruitgang en onze welvaart zijn er maar gekomen omdat we twijfel ingeruild hebben voor de kennis die we met de wetenschappelijke methode hebben verworven. Daarom wil ik me zo weinig mogelijk wentelen in twijfel, maar wel inzicht krijgen in de dingen. Waar dat kan.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content