Tussen 1982 en 1985 pleegde de Bende van Nijvel een reeks overvallen, inbraken, diefstallen en moorden. Er doen heel wat hypotheses de ronde over de leden en hun motieven. Maar wij zetten alvast de feiten op een rij.
In het eerste jaar dat de Bende van Nijvel toesloeg, was ze nog niet bekend onder die naam. Het was in maart 1982 dat de bende voor het eerst opdook.
13 maart 1982: Een mysterieuze bende pleegt een overval op een wapenhandel
De eerste misdaad die aan de Bende van Nijvel wordt toegeschreven, is een diefstal op 13 maart 1982 bij wapenhandel Cattaï in Dinant. Getuigen zagen een reus van een meter negentig met een wapen de winkel verlaten. Het was een zogenoemd ‘eendenroer’, een tweeloop van buitenmaats kaliber die gangsters nooit zullen gebruiken wegens te lomp en te zwaar.
Er werd toen nog niet over ‘de Bende van Nijvel’ gesproken. Die naam zou pas een jaar later vallen.
Een reeks van overvallen en diefstallen volgt
In het jaar 1982 volgen nog een aantal diefstallen en overvallen. In mei van dat jaar wordt een Volkswagen gestolen, die in de nacht van 13 op 14 augustus gebruikt zal worden voor een overval op een kruidenierszaak in Maubeuge (Frankrijk).
Waarom zulk buitensporig geweld voor zo’n kleine buit?
De politie van het Noord-Franse Maubeuge kreeg melding van een inbraak bij kruidenier Piot. De dieven onthaalden de politiepatrouille op een spervuur van kogels, één agent werd zwaar gewond in de buik. De bende schuwt geen geweld, en het is voor het eerst dat er bloed vloeit.
De boeven namen een paar flessen wijn, champagne en thee mee. Speurders stelden zich niet voor het laatst de vraag: waarom zulk buitensporig geweld voor zo’n kleine buit?
30 september 1982: Het eerste slachtoffer valt
Op 30 september heeft een andere agent minder geluk wanneer de bende een overval pleegt op wapenhandel Dekaise in Waver. Drie overvallers bedreigden de winkelier en graaiden een dertigtal wapens mee. Bij het verlaten van de winkel botsten ze op een toevallig passerende agent, Claude Haulotte. Die had geen kans tegen twee gangsters die hem in kruisvuur te grazen namen, één links van zijn auto, de ander rechts. Twee kogels doen hem neervallen, de derde raakt hem dodelijk in zijn hoofd.
Bij de daaropvolgende klopjacht kogelden de gangsters nog eens twee rijkswachters neer. Omdat de dolle rit over en langs de taalgrens door Brabant was gelopen, werd het onderzoek volgens de regels van die tijd versnipperd over de rijkswacht van Waver, de politie van Waver, de Bijzondere Opsporingsbrigade (BOB) van Waver, de adjunct-politiecommissaris van Overijse en de BOB van Leuven.
Het begin van een reeks moorden
In het najaar van 1982 pleegt de bende nog een aantal moorden. In oktober verdwijnt veiligheidsagent Francis Zwarts spoorloos wanneer hij het transport regelt van een koffer met geld.
In december van dat jaar moet de conciërge van de Auberge du Chevalier in Beersel eraan geloven. Bij dit laatste voorval stalen de daders niets.
1983: Het jaar dat de bende haar naam kreeg
Op 11 februari 1983 begon de Bende met overvallen op grootwarenhuizen, wat al snel haar waarmerk zou worden. In de Delhaize van Genval droegen de overvallers carnavalsmaskers. Ze bedreigden caissières en klanten en schoten met riotguns op iedereen die in de weg stond.
In de Colruyt van Halle, een paar dagen later, gaf gerant Walter Verstappen iets meer dan een miljoen frank (25.000 euro) aan de gangsters, die hem vervolgens met een nekschot afmaakten. Colruyt loofde een beloning uit van 5 miljoen frank voor elke tip die tot de arrestatie van de moordenaars zou leiden. Later dat jaar zou Groep Delhaize De Leeuw een beloning van 10 miljoen frank uitschrijven, telkens zonder resultaat.
In de nacht van 17 september 1983 braken ze in de Colruyt in Nijvel in. Een koppel dat hun Mercedes voltankte aan de benzinepomp van het warenhuis, werd doodgeschoten. De lijken werden onder winkelkarretjes geduwd. De gangsters namen daarna bij herhaling gealarmeerde rijkswachters onder vuur – de ordediensten hadden geen schijn van kans. De boevenbende kreeg haar gevreesde bijnaam: vanaf nu sprak men van ‘Les Tueurs de Brabant’ of ‘De Bende van Nijvel’.
De bende dringt de Colruyt zelf binnen, waardoor de rijkswacht wordt opgeroepen. Een van de rijkstwachters sterft. In totaal kwamen die nacht drie mensen om. De leden maken tijdens deze overval 22.000 Belgische frank buit.
In het jaar 1983 worden nog meer overvallen gepleegd, onder andere op een Delhaize en een juwelenzaak. Telkens vallen gewonden of doden.
1984: Het blijft stil rond de Bende van Nijvel
In 1984 werd het plots stil rond de Bende van Nijvel. Alle aandacht ging nu naar de bomaanslagen van de Cellules Communistes Combattantes (CCC). Aan de Bende besteedde het Centraal Bestuur van Opsporingen van de rijkswacht nog één ‘niet-dringend bericht van opsporingen’.
Het onderzoek zat volledig geblokkeerd. Het strekte zich uit over zes gerechtelijke arrondissementen en viel dus onder de bevoegdheid van zes onderzoeksrechters, evenveel procureurs des Konings, gerechtelijke politiediensten en BOB-districten, vier procureurs- generaal en, last but not least, twéé taalgemeenschappen. Een rijkswachtsignalement kon niet zomaar voorbij de taalgrens, maar moest eerst naar de generale staf in Brussel om daar vertaald en dan pas doorgezonden te worden.
1985: De Bende van Nijvel keert gewelddadiger dan ooit terug
In 1985 volgen een reeks wrede overvallen. Op 27 september 1985 kwamen drie mensen om het leven wanneer de Bende van Nijvel een Delhaize in Eigenbrakel overvalt. Op 27 september 1985 vallen nog eens vijf doden in de Delhaize van Overijse.
Zes – zés – dagen na de dubbele overval verspreidde de rijkswacht het eerste opsporingsbericht, nog altijd met de medeling: ‘Niet-dringend bericht van opsporing.’ Acht doden, dat was ook de trieste balans van de allerlaatste overval van de Bende, op de Delhaize van Aalst op 9 november 1985. Op de parking vond de politie achteraf speciale munitie die in België enkel gebruikt werd door de Groep Diane. Vandaar de veelgeciteerde woorden van kolonel Arsène Pint, medeoprichter van de Groep Diane: ‘Het zal toch niet een van ons zijn?’
De overval in de Delhaize in Aalst is het laatste en bloedigste wapenfeit van de Bende van Nijvel.
De overvallers waren achterwaarts de parking afgereden, vanuit de koffer zonder ophouden vurend op toegesnelde agenten. De Golf GTI van de Bende bleek te snel voor de auto’s van de rijkswacht, die na zeven kilometer de achtervolging staakten. Op die 9 november 1985 verdwenen de daders van de aardbodem.
Desondanks zouden de gangsters nog één teken van leven geven. In 1986 haalden duikers in het kanaal Brussel-Charleroi, vlak bij het Hellend Vlak van Ronquières, een vondst op die bij het gerecht de haren ten berge deed rijzen. In twee zakken zaten onder meer het eendenroer van bij Cattaï, wapenonderdelen van bij Dekaise, een kogelvrij vest van bij Wittock-Van Landeghem, buit uit Aalst en wapens die gebruikt waren bij diverse andere overvallen. Door die vondst kon het gerecht alle overvallen van 1982, 1983 en 1985 onweerlegbaar aan elkaar linken. Alsof de Bende van Nijvel haar handtekening had gezet onder haar eigen werk, als slotakkoord: gelezen, gezien en goedgekeurd.
1998: Nog steeds geen spoor van de Bende van Nijvel
De politie verspreidt in 1998 gele affiches met daarop robotfoto’s, in de hoop om meer te weten te komen over de Bende van Nijvel.
C.B., de man die op zijn sterfbed bekende ‘de Reus van de Bende van Nijvel’ te zijn, werd al in 1998 verklikt door zijn jeugdvriend Marc Van Damme. Die had hem herkend op de robotfoto’s die de politie verspreidde.
2010: De zoektocht stopt niet
De politie hield op 16 mei 2010 een reconstructie aan de Delhaize van Aalst. Ze hoopt zo nieuwe getuigen te vinden en de geruchten over een doofpotoperatie te ontkrachten. Een mogelijke piste zou die van Noord-Franse bendes zijn.
