‘Het is te makkelijk om op een ongenuanceerde manier justitie te bagatelliseren’

Theo Byl, voorzitter van de Mechelse afdeling van de Antwerpse rechtbank van eerste aanleg, reageert op het opiniestuk van Eva Albers en Frank Scheerlinck.

Beste Frank, Eva, Hugo en andere zogenaamde in de media opduikende justitiespecialisten,

Ik noem de dingen graag bij naam. Mag ik jullie uitnodigen dat ook wat vaker te doen? Het is toch te makkelijk om op een ongenuanceerde, algemene, maar vooral veralgemeende manier justitie en de mensen die er werken te bagatelliseren. Beter dan wie ook weten jullie vanuit jullie beweerde specialisatie dat spreken over inefficiëntie bij ‘justitie’ zo concreet is als spreken over het toenemende gesjoemel in de mondiale sport. Indien jullie de in de sport geldende ‘fair play’ zouden aanhouden, dan hadden jullie op z’n minst niet voorgehouden niet te weten dat er niet iets als één en dezelfde ‘rechtbanken’. Het vredegerecht van pakweg Heist-op-den-Berg kan je moeilijk vergelijken met het gerechtsgebouw van de rechtbank te Dendermonde of het Hof van Beroep te Gent. Enige ‘fair play’ had jullie ook weerhouden van het verstrekken van foutieve informatie. Jullie laten de klok wel luiden, maar zeggen zoals zo vaak niet waar de klepel hangt. Vandaag stel ik vast dat jullie klok heel vals klinkt. Van een beweerd justitiespecialist zou ik dat nu precies wel anders verwachten.

Laat ons even tot de essentie komen. De reactie van justitie op corona, die jullie traag, verdeeld en inefficiënt noemen. Mij ga je niet horen zeggen dat het vlugger, efficiënter en eenvormiger kon. De situatie waarmee we geconfronteerd worden is nu éénmaal uitzonderlijk en ja, er diende zeker geïmproviseerd te worden. De gebouwen (inclusief zittingszalen) laten niet overal eenzelfde doortastende aanpak toe, collega’s werden ziek, medewerkers maakten zich ernstig zorgen en informatiedoorstroming omtrent de voortgang van duizenden rechtszaken is nu eenmaal niet evident. En toch beste opinieschrijvers, werden er te Mechelen binnen de 24 uur verregaande maatregelen genomen. De eigenheid van ons gebouw, weet je wel. Nog tijdens het weekend kwamen er duidelijke en eenvormige instructies vanop het provinciaal niveau van de rechtbank van eerste aanleg. Het College van Hoven en Rechtbank volgde onmiddellijk met een aantal richtlijnen, die waar nodig werden bijgestuurd. Inmiddels zijn deze richtlijnen dwingend. Eénvormiger kan het niet worden.

Maar er is meer. Ik wil het namelijk opnemen voor de mensen die in onze rechtbank werken. Magistraten, griffiers en medewerkers van onze rechtbank. Elk van hen zet zich in om de dienstverlening zo goed als mogelijk draaiende te houden. Dit in het belang van de rechtszoekenden, die ook vandaag justitie nodig hebben. Vanuit alle rechtbanken hoor ik bijvoorbeeld hoe geëngageerd en gemotiveerd griffiers aan het werk zijn om te trachten iedereen te bereiken en zittingen georganiseerd te krijgen. Vanuit hun beroepsernst en beroepsfierheid. Collega’s denken samen na, zijn solidair, in het zoeken van juridische en praktische oplossingen voor de problemen die zich stellen. Er worden op verschillende niveaus initiatieven genomen om ook digitaal stappen vooruit te zetten.

Wel beste justitiespecialisten, beste Hugo, Eva en Frank. Ja ik heb vertrouwen. Vertrouwen in onze mensen, vertrouwen in de collega’s … vertrouwen dat we de reactie van de rechtbank in de gegeven context wel efficiënt, wel vlug en alles in acht genomen op het niveau van onze rechtbank wel relatief eenvormig was. Maar ook vertrouwen dat er op een aantal punten wel stappen vooruit kunnen worden gezet. Ongenuanceerde, foutieve en ondoordachte opinies die het vertrouwen in justitie ondermijnen, zal ik steeds blijven bestrijden. Dit samen met mijn collega’s, griffiers en medewerkers, niet alleen vandaag, maar ook morgen en de volgende dagen … en dit vooral om ook in moeilijke omstandigheden heel erg ons best te blijven doen.

Theo Byl is voorzitter van de Mechelse afdeling van de Antwerpse rechtbank van eerste aanleg.