‘Het Australische migratiemodel is een waarschuwing, geen na te volgen voorbeeld’

‘De wreedheid en de mensenrechtenschendingen maken integraal deel uit van het Australisch systeem’, schrijft Claire Mallinson van Amnesty International aan staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA).

Excellentie,

Mijn collega’s van Amnesty International in België brachten me op de hoogte van uw recente verklaringen over het Australische asiel- en migratiebeleid, in het bijzonder over pushbacks en ‘offshore processing’ van asielzoekers op de eilanden Nauru en Manus.

Ik vernam dat u in een recent boek stelt dat ‘voor de verenigde ngo-sector, met Amnesty International op kop, Australië de baarlijke duivel [blijft]. Waarom? Omdat Australië komaf gemaakt heeft met het linkse dogma van een open asielgrens.’ Als nationale directeur van Amnesty International in Australië, wil ik graag reageren op uw uitspraken.

Het Australische migratiemodel is een waarschuwing, geen na te volgen voorbeeld.

Er is maar één reden waarom Amnesty International – samen met zovele andere instanties waaronder meerdere VN-organen, non-gouvernementele organisaties, het Hooggerechtshof van Papoea-Nieuw-Guinea en een almaar toenemende groep Australiërs – erg kritisch is voor het Australische beleid van ‘offshore processing’: de desastreuze gevolgen op de levens van mensen die bescherming nodig hebben door wrede inbreuken op hun mensenrechten.

Vluchtelingen of mensen die asiel zoeken en worden onderschept terwijl ze Australië per boot proberen te bereiken, worden door onze regering naar de eilanden Nauru of Manus (Papoea-Nieuw-Guinea) gestuurd onder het systeem van offshore processing, ook gekend als het ‘Regionaal Hervestigingsprogramma’. Op die eilanden worden ze onderworpen aan detentie voor onbepaalde duur, in hardvochtige omstandigheden. Zelfs de mensen die worden erkend als vluchtelingen, zouden zich nooit in Australië kunnen vestigen.

Dit beleid van opeenvolgende Australische regeringen moet voor andere landen een waarschuwing zijn voor de gevaren van het afschuiven van verantwoordelijkheid en de uitbesteding van hun vluchtelingenbeleid.

Sinds 2013 werden 3.172 mensen door Australië onder dwang overgebracht naar Manus of Nauru. Het gaat om mannen, vrouwen en kinderen, soms onbegeleid. De impact op deze mensen is verwoestend. Amnesty International heeft samen met andere ngo’s aangetoond dat er op de eilanden een buitengewone graad van misbruik en inbreuken op mensenrechten is. Het gaat om gewelddadige aanvallen, seksueel misbruik, zelfverminking en kindermisbruik. Amnesty International heeft vastgesteld dat de leefomstandigheden van de asielzoekers en vluchtelingen bewust wreed zijn en neerkomen op foltering.

Twaalf mensen stierven, waarvan twee zelfmoorden in de laatste zes maanden. Anderen stierven door ziektes, die behandelbaar zouden geweest zijn als de personen tijdig waren overgebracht voor medische zorg. De onwil van de Australische autoriteiten om zelfs ernstig zieke vluchtelingen over te brengen naar Australië, ondanks de duidelijk en goed gedocumenteerde tekortkomingen van de gezondheidszorg op de eilanden Nauru en Manus, blijft mensenlevens bedreigen.

Dit jaar werden acht kinderen, die levensbedreigende psychologische en fysieke aandoeningen hebben, overgebracht naar Australië. Maar deze levensreddende maatregelen moesten wel eerst voor de rechtbank worden afgedwongen.

Het klopt dat Australië een relatief hoog aantal humanitaire visa uitreikt en actief deelneemt aan de hervestigingsprogramma’s van het VN-Vluchtelingenagentschap. Maar dat neemt de Australische verantwoordelijkheid voor de mensenrechtenschendingen op de eilanden Nauru en Manus niet weg.

Mijnheer Francken, er wordt me verteld dat u een ‘streng maar humaan’ asiel- en migratiebeleid nastreeft voor België en voor de EU. Als dat klopt, moet het Australische model een waarschuwing zijn, geen voorbeeld.

De mensenrechtenschendingen en diepe menselijke ellende die Australië al aan duizenden mensen berokkende, zijn geen spijtige neveneffecten. Het zijn geen foutjes in het systeem die de EU kan hopen te vermijden bij de implementatie van gelijkaardige offhore processing. De wreedheid en de mensenrechtenschendingen maken integraal deel uit van dat systeem.

Ik roep u op om een ander pad te kiezen.