Geef arme kinderen even vakantie van hun stigma

Voor veel kinderen wordt het op 1 september weer enthousiast vertellen over de zonnige reis, de kampen, de pretparken. Voor te veel kinderen is het hopen dat de Plopbeker tijdens het jaar voldoende gevuld raakt voor een daguitstapje. Ann Peuteman vraagt om die kinderen in de vakantie even te ontslaan van hun stigma.

Twee weken Toscane. Een weekendje Disneyland Parijs. Shoppen in Londen. Een voetbal- of zeilkamp. Een dag naar het Zandsculpturenfestival of de Zoo van Antwerpen. Op school mogen kinderen op 1 september uitgebreid vertellen wat ze in de vakantie hebben gedaan. Vaak weten ze dan niet waar te beginnen. Zoveel gezien en meegemaakt weer.

De meesten toch.

In elke klas zitten ook een paar kinderen die opvallend stil zijn omdat ze simpelweg niets te vertellen hebben. In het beste geval zijn ze een dagje naar zee geweest of was er een straatbarbecue in hun buurt. Voor meer hadden hun ouders geen geld.

‘Vroeger speelden mijn zonen twee maanden lang buiten, hier op het graspleintje om de hoek’, vertelde Saskia me toen ik haar vorige zomer sprak voor een reportage. ‘Maar sinds kort zijn ze daar niet meer welkom. Ze maken te veel lawaai en schoppen al eens een bal tegen een voorbijganger.’ Dus had Saskia, die van een invaliditeitsuitkering leeft en op een appartement woont, hard gespaard om een Playstation voor hen te kunnen kopen. ‘Ik hoop dat het geen al te warme zomer wordt’, zei ze nog.

Zij is niet de enige moeder die geld opzij moet leggen om de zomer met haar kinderen door te komen. Zo herinner ik me Geertrui, die elke maand tien euro in een Plopbeker stopt zodat ze tegen de zomer 100 euro bij elkaar heeft. De hele winter pluist ze uit hoe ze voor dat geld zoveel mogelijk leuke dingen met haar kinderen kan doen. Het ene jaar spendeert ze het aan tickets voor Bellewaerde, het andere jaar aan een dagje Blankenberge en een kindervoorstelling op de Gentse Feesten. Zo hebben haar kinderen toch ook iets aan de juf te vertellen bij het begin van het nieuwe schooljaar.

Geen ijsjes

Moeders als Saskia en Geertrui zijn geen uitzonderingen. 10 procent van de Vlaamse kinderen wordt vandaag in een kansarm gezin geboren. Bijna 20 procent van de Vlamingen kan zich geen week vakantie buitenshuis veroorloven en voor een groot deel is ook een sportkamp onbetaalbaar. ‘Er zijn toch genoeg plekken waar je gratis met je kinderen terechtkunt?’ hoor ik u denken. Een strand, bos, stadsfestival of recreatiedomein bijvoorbeeld.

Toegang hoef je daar inderdaad niet voor te betalen, maar dat betekent nog niet dat het allemaal kosteloos is. Tenzij je je kinderen alle chips, drankjes en ijsjes wilt ontzeggen waar ze zo hunkerend naar staren.

Natuurlijk bestaan er veel mooie initiatieven die arme kinderen de kans te geven toch uitstappen te doen of op vakantie te gaan. Maar dan wel met lotgenoten. En daar wringt het schoentje: om kans te maken op een beter leven, is het cruciaal dat je vrienden van alle rangen en standen hebt. Ook als je twaalf bent. Kinderen uit arme gezinnen horen er al zo vaak niet bij: ze kunnen niet mee op bos- of zeeklassen, mogen niet naar verjaardagsfeestjes omdat hun ouders geen cadeautje kunnen betalen en thuis vriendjes uitnodigen is ook al een probleem. Mogen ze er in de vakantie dan alsjeblief wel even bij horen?

Tegenwoordig worden tijdens de zomermaanden vele duizenden euro’s geïnvesteerd in wijkbarbecues en straatfeesten. Allemaal om buren samen te brengen en zo de vermaledijde verzuring tegen te gaan. Een edel doel waarvoor gemeentebesturen en allerlei plaatselijke verenigingen vaak een stevige duit in het zakje doen, maar die soms ook hun doel voorbijschieten.

Om echt een verschil te maken, zou er beter veel meer worden geïnvesteerd in gratis speeldagen op dorpspleinen, in zwembaden, op voetbalveldjes of provinciale domeinen. Maakt niet uit. Als het maar om evenementen gaat die zowel aantrekkelijk zijn voor kansarme kinderen als voor leeftijdgenoten uit gezinnen die zich wél reizen en kampen kunnen permitteren.

Dan zouden kinderen die dag na dag in armoede leven tenminste even vakantie krijgen van hun stigma.