Van Peteghem over fiscale hervorming: ‘Gaan zeer duidelijke keuzes maken’
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem wil nog voor het zomerreces met een blauwdruk voor een grote fiscale hervorming komen. De CD&V-vicepremier wil nog niet vooruitlopen op concrete voorstellen, maar stelt wel een aantal “zeer duidelijke keuzes” te zullen maken.
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem wil nog voor het zomerreces met een blauwdruk voor een grote fiscale hervorming komen. De CD&V-vicepremier wil nog niet vooruitlopen op concrete voorstellen, maar stelt wel een aantal “zeer duidelijke keuzes” te zullen maken.
De expertencommissie onder leiding van professor fiscaal recht Mark Delanote (UGent) heeft haar visienota over een grondige fiscale hervorming klaar. Daarin stellen de experten onder meer voor om een algemene vermogenswinstbelasting uit te werken en om alle vormen van inkomen uit activiteit op dezelfde manier te belasten, zodat de “wildgroei aan stelsels” zoals maaltijdcheques of het fiscaal voordeel op bedrijfswagens op termijn verdwijnt. De nota werd dinsdag voorgesteld op een symposium over de fiscale hervorming, samen met onder meer een studie van de Hoge Raad voor Financiën.
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) gaat al die studies nu bestuderen, zei hij na afloop aan Belga. De bedoeling is om nog voor de zomer met een blauwdruk te komen, die daarna kan worden voorgelegd aan de regering, het parlement en de samenleving. De CD&V-vicepremier wilde niet ingaan op indiiduele maatregelen. “Dat zou fout zijn. Je moet altijd naar het geheel kijken.” Hij bevestigde wel dat het de bedoeling is om de lasten op arbeid te verlagen, het systeem rechtvaardiger te maken en het aantal “fiscale koterijen” af te bouwen.
De passage over het fiscaal voordeel voor bedrijfswagens is één van de opvallende elementen in de nota. De experten vertrokken daarbij vanuit het principe dat het belastingsysteem neutraler moet worden, wat betekent dat alle vormen van verloning op dezelfde manier belast worden en er dus een aantal regimes op termijn moeten verdwijnen, legt Delanote uit. De bedrijfswagens zijn daar een voorbeeld van. Na de vergroening van dat wagenpark, die de regering al heeft ingezet, “denken we dat er weinig redenen zijn om nog langer in dat fiscaal voordeel te volharden”, aldus Delanote.
De UGent-professor benadrukt wel dat er een geleidelijk overgangsregime zou moeten worden uitgewerkt, en dat er tegelijkertijd ook een lagere belastingdruk op arbeid zou komen waardoor eventueel verlies gecompenseerd kan worden.
Fiscale hervorming: expertenrapport legt afschaffing ‘wildgroei aan specifieke stelsels’ op tafel
Om de lasten op arbeid te verlagen kan de federale regering ervoor kiezen om regimes als maaltijdcheques of het fiscaal voordeel op bedrijfswagens te schrappen en elke vorm van inkomen uit activiteit voortaan op eenzelfde wijze te belasten. Dat staat in het rapport dat onder leiding van UGent-professor Mark Delanote is opgesteld op bestelling van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Ook van deelstelsels als flexi-jobs, overuren in de horeca of verenigingswerk kan de opheffing worden overwogen.
In het regeerakkoord staat dat Vivaldi een brede fiscale hervorming voorbereidt om het belastingstelsel te vereenvoudigen en rechtvaardiger te maken. Dat de lasten op arbeid verlagen, is daarbij één van de leidende principes.
Het is de taak van minister van Financiën Vincent Van Peteghem om die hervorming in de steigers te zetten. De afgelopen twee jaar bleef het daar vrij stil over, maar nu is het door Van Peteghem bestelde rapport van een team van fiscalisten en economen onder leiding van professor fiscaal recht Mark Delanote (UGent) klaar.
In die uitgebreide blauwdruk, die vandaag/dinsdag wordt voorgesteld op een symposium, pleiten Delanote en co. voor een drastische vereenvoudiging van de complexe Belgische fiscaliteit. Het voorstel om elke vorm van inkomen uit activiteit op dezelfde manier te belasten, los van de wijze waarop ze wordt vergoed, is daar een exponent van. Dat zou betekenen dat de “wildgroei aan specifieke stelsels”, zoals Delanote het omschrijft, verdwijnt. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vrijstellingen voor maaltijd-, sport-, cultuur- en ecocheques, maar ook om voor bedrijfswagens het reële voordeel in aanmerking te nemen en niet langer het voordeel alle aard.
Een en ander houdt ook in dat een aantal fiscaal voordelige nevenstelsels mogelijk op de schop kunnen. Het gaat dan onder meer om auteursrechten, flexi-jobs, overuren in de horeca of het verenigingswerk. Naast de inkomsten uit arbeid moeten ook de lasten uit vermogen zoveel mogelijk op basis van dezelfde regels belast worden, stelt het rapport.
Het onderscheid tussen inkomsten uit roerende, onroerende of diverse bronnen zou dan vervallen. Dat opent de deur naar een algemenere vermogenswinstbelasting. Wat onroerende goederen betreft stellen de experten voor om het kadastraal inkomen op zijn minst te herevalueren en de belastbare grondslag in lijn te brengen met de reële huurwaarde.
Daarnaast zouden ook de reële huurinkomsten en inkomsten uit onroerend goed uit het buitenland belast kunnen worden. Het rapport stelt ook de vrijstelling van de eigen woning in vraag, op voorwaarde dat de kosten verbonden aan de woning aftrekbaar worden gemaakt. Delanote en co. trekken het principe van neutraliteit ook door naar de gezinsfiscaliteit.
De experten vertrekken vanuit het individu en stellen onder meer voor om af te stappen van de gemeenschappelijke aanslagen voor gehuwden en wettelijk samenwonenden. Het huwelijkscoëfficiënt kan dan weer worden vervangen door een ‘partnertoeslag’ op de belastingvrije som voor mensen van wie de partner onvoldoende eigen inkomsten heeft.
Gezien alleenstaanden in ons systeem in verhouding vaak zwaarder belast worden omdat ze schaalvoordelen missen, stellen de experten voor om voor hen een hogere belastingvrije som in te voeren. De bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid, die onder Van Peteghem al wat werd hervormd, moet volgens het rapport minstens “substantieel wijzigen”. Omdat die nu geheven wordt per gezin en geplaffoneerd is, worden feitelijk samenwonenden daarmee een pak zwaarder belast. Tot slot kan ook een hervorming van het BTW-stelsel worden overwogen. Met de Europese klimaatplannen in het achterhoofd is het volgens de experten bijvoorbeeld nog moeilijk te verantwoorden dat brandhout en steenkool worden onderworpen aan een verlaagd tarief van 6 of 12 procent. Meer algemeen zouden die tarieven kunnen worden geschrapt en vervangen door een enkel verlaagd tarief van 10 procent.
De visienota is een bron van inspiratie voor Van Peteghem, die nu met eigen plannen wil komen. Hoe dan ook laat het rapport de politiek veel vrijheid. Zo is er van concrete tariefvoorstellen geen sprake. De experten suggeren wel om de huidige schijven in de personenbelasting van 25, 40, 45 en 50 procent te verbreden en/of te laten zakken.
Delanote benadrukt in zijn tekst dat het in elk geval niet de bedoeling is dat de bestaande gunstregimes van vandaag of morgen verdwijnen. Ook moet de impact van de eventuele plannen nog worden berekend, klinkt het.