Meer dan de helft van de Vlaamse energiecontracten is van onbepaalde duur. Zulke contracten bevatten een valkuil: leveranciers kunnen zonder uw expliciete toestemming de tarieven optrekken. Hoe vermijdt u een plotse prijsstijging op uw gas- of elektriciteitsfactuur?
Hoe langer hoe meer aardgas- en elektriciteitscontracten zijn van onbepaalde duur. Dat blijkt uit cijfers die De Tijd opvroeg bij de Vlaamse Nutsregulator (VNR, het vroegere VREG). Meer dan de helft van de aangeboden contracten heeft geen bepaalde termijn. Hoeveel Vlamingen zo’n contract hebben, is niet bekend.
Zo’n contract met een onbepaalde looptijd heeft één grote valkuil. De federale ombudsman voor Energie Eric Houtman legt uit: ‘Nogal wat klanten denken: ik heb een contract van onbepaalde duur, dus ik zit voor een langere periode safe.
‘Sommige contracten van onbepaalde duur voorzien inderdaad een prijsgarantie in het eerste jaar, maar daarna kan de leverancier zelf beslissen wanneer hij prijswijzigingen doorvoert. De energieleverancier moet de klant daarover twee maanden van tevoren inlichten. Maar als de klant niet reageert, gaat de prijsverhoging gewoon door. Dat beseffen te weinig mensen.’
Voor contracten van onbepaalde duur zonder prijsgarantie kan een leverancier in principe om de drie maanden een nieuw tariefvoorstel doen, verduidelijkt Houtman. ‘Bij variabele contracten kan men dan ook telkens de prijsformule aanpassen. Dat kan een grote impact hebben. Zo kreeg een klant vier keer een nieuw tariefvoorstel in één jaar tijd. Hij reageerde niet en dus mocht de leverancier de prijs verhogen. Veertien maanden later moest die klant 2000 euro méér betalen. Het risico op een (veel) hogere afrekeningsfactuur bestaat dus. Zwijgen is toestemmen.’
Houtman geeft vijf tips over hoe u zo’n onaangename verrassing kunt vermijden:
1. Kijk na welk contract u hebt
‘Kijk na wat voor type energiecontract u hebt getekend. Indien het gaat om een aardgas- of elektriciteitsfactuur van onbepaalde duur, kijk dan na hoelang u een gegarandeerde prijs hebt. Twee maanden voor de periode met de prijsgarantie afloopt, kunt u een mail krijgen om uw contract aan te passen. Dan is het opletten geblazen.’
2. Wees attent bij elke wijziging
‘Veel mensen die zo’n mail krijgen over de hernieuwing van hun contract lezen onvoldoende de inhoud van de mail. Ze denken: een hernieuwing van mijn contract, dat betekent dat ik nog altijd een leverancier heb, dus een probleem. Maar het gevaar bestaat dat ze meer zullen moeten betalen, omdat ze niets doen.
Bij ieder hernieuwingsvoorstel kunt u best kijken of er geen interessantere aanbiedingen zijn. Dat kan een ander product zijn van dezelfde elektriciteitsleverancier, maar misschien loont het wel om van leverancier te veranderen.’
Wat doet het Belgische energie-eiland Prinses Elisabeth dat ons 630 miljoen per jaar zal kosten?
3. Let op bij geruststellende taal
‘Een tariefwijziging mag niet in de kleine lettertjes onder aan de factuur staan. De communicatie over een hernieuwd contract moet in een aparte mail of brief verstuurd worden. Toch is die boodschap vaak niet helder verwoord.
Zo ontving de ombudsdienst klachten over Luminus dat een hernieuwd contract aanbood zonder een akkoord te vragen aan de klant. Het wettelijk minimum is uiteraard vragen: gaat u akkoord met dit nieuwe prijsvoorstel? De wettelijke regeling over de hernieuwde contracten is op zich goed, maar ze moet wel nageleefd en gehandhaafd worden.
Ook de formulering ‘u hoeft niets te doen’ kan dus niet. Toch komen we ze soms tegen bij energieleveranciers die een hernieuwd contract aanbieden. Als klant kunt u dus beter wél iets doen in zo’n geval.’
Verkoop warmtepompen keldert: ‘Maak elektriciteit goedkoper ten opzichte van gas’
4. Vraag een nieuwe voorschotfactuur aan
‘Als u een hernieuwd contract krijgt voorgeschoteld, kunt u uw leverancier het best vragen om de impact op uw voorschotfactuur te berekenen. Leveranciers met een eigen klantenzone laten meestal toe dat u zelf uw voorschotfactuur kunt verhogen op basis van de nieuwe prijsformule. Zo krijgt u toch al zicht op die verhoogde voorschotfactuur en is het enkel nog afwachten of de eindfactuur ook hoger uitvalt.
Energieleveranciers zouden natuurlijk beter zelf proactief een nieuwe voorschotfactuur kunnen meegeven, wanneer ze het contract van een klant willen hernieuwen. Zo zou de klant meteen zelf de impact van het vernieuwde contract voelen, zonder dat hij daarnaar hoeft te vragen.’
5. Vraag een maandelijkse factuur
‘Vlamingen die al een digitale meter hebben, kunnen ook een maandelijkse factuur vragen. Dan komt u minder voor verrassingen te staan. Voor elektriciteit kan dat zeker interessant zijn, want dat gebruik je het hele jaar door en iets meer in de winter. Voor gas is dat misschien niet voor iedereen haalbaar, want in de winterperiode zult u dan zeer hoge maandfacturen hebben. Voor wie het zich kan veroorloven, is een maandfacturatie sowieso interessant, want je ziet onmiddellijk de prijsimpact.
De maandfacturatie is dus niet alleen interessant om uw verbruik nauwgezet op te volgen, maar ook om prijswijzigingen op te merken. En zo het alarmsignaal te krijgen als u beter van energiecontract of -leverancier wisselt.’
Gas, benzine en diesel fors duurder vanaf 2027: ‘Consumenten lijken niet op de hoogte’