‘Economisch herstelfonds voor Europa na corona: de logica is volledig zoek in dit voorstel’

‘De Europese Commissie, die tijdens de coronacrisis volledig uit het zicht was, heeft een groots plan gelanceerd om liefst 750 miljard euro te pompen in de lidstaten en dat onder de benaming: Europe’s moment: repair and prepare for the next generation. Een analyse van de cijfers dringt zich op’, schrijft professor Herman Matthijs.

Als men het gemiddeld bbp per capita berekent in de EU, dan komt dit rapport uit op 28.700 euro per inwoner en per jaar. Er zijn dan maar 10 lidstaten die daarboven zitten, of de club der rijkere landen: de Beneluxlanden, de drie Scandinavische landen, de Bondsrepubliek, Frankrijk, Ierland en Oostenrijk.

De andere 17 leden (het Verenigd Koninkrijk is geen deel meer van dit rapport) leven onder het EU-gemiddelde. Als elfde volgt Italië met 26.860 euro per capita. Koploper is het Groothertogdom met een bbp per capita van liefst 83.640 euro, dan volgen de Kelten uit Ierland met 60.350 euro en de bronzen medaille is voor Denemarken met 49.190 euro per capita. Helemaal onderaan staat Bulgarije met 6.800 euro.

Deze getallen zijn belangrijk voor de Europese Commissie, om de landen in te delen in groepen. Met andere woorden, hoe hoger het bbp per capita, hoe negatiever het speelt in de berekening van het nationaal aandeel van de 750 miljard aan prijzengeld van het economisch herstelfonds.

Betalers

België bekomt 1,6 procent van de pot van 750 miljard euro of 12 miljard euro. Terwijl het Belgisch aandeel in het bbp der 27 lidstaten 3,4 procent of 25,5 miljard bedraagt! Voor onze noorderburen is dat respectievelijk 1,7 en 5,8 procent. Luxemburg heeft een aandeel van 0,5 procent in het bbp van de EU, maar krijgt gewoon niets uit de pot. De hele Benelux heeft een aandeel van 9,7 procent in het bbp van de EU, maar krijgt maar 3,3 procent of één derde.

Economisch herstelfonds voor Europa na corona: de logica is volledig zoek in dit voorstel.

Duitsland is grootste verliezer met 51,8 miljard, of 6,9 procent van het geheel, tegenover een aandeel in het EU-bbp van 24,7 procent. In feite krijgt dit land 133 miljard euro te weinig. Ook het Frankrijk van Macron deelt in de klappen met 10,4 procent (78 miljard) versus een bbp-aandeel van 17,4 procent of een tekort van 52 miljard. Andere verliezers zijn Zweden (16,6 miljard), Ierland (15,7 miljard ) en Oostenrijk (14 miljard). Het voordeel voor Macron is wel dat zijn verlies veel beperkter is dan dat van Duitsland en dat er een gezamenlijke Europese lening zou komen. Andere betalers zijn: Denemarken en Finland. Voor Malta en de Tsjechië is het een neutrale operatie.

Winnaars

Italië verkrijgt 20,4 procent van de pot en heeft maar een bbp-aandeel van 12,8 procent. Het land krijgt 153 miljard euro. Ook Spanje mag niet klagen: 149 miljard, ofwel 19,9 procent van de pot, voor een bbp-deel van 8,9 procent. Griekenland (43,5 miljard ) en Portugal (31 miljard ) passeren ook mooi langs de kassa.

Waar dit plan wordt aangekondigd als een grootse hulp voor de door corona getroffen landen, zijn onder de winnaars ook Polen (64,5 miljard), Roemenië (33 miljard), Bulgarije en Hongarije (elk 15 miljard) te vinden. Slovakije, de beste leerling in de coronaklas, krijgt ook 15 miljard met een bbp-aandeel van 0,7 procent. Het is een volledig nieuw gegeven dat er een dergelijk grootse pandemie heeft plaatsgevonden in Oost-Europa.

Huidig raadsvoorzitter Kroatië heeft verder ook zeer goed voor zichzelf gezorgd, en krijgt ook 15 miljard euro, met een aandeel van 0,4 procent in het Europese bbp. In feite is dit plan een zoveelste herfinanciering van Zuid- en Oost-Europa met als excuus de coronapandemie.

Als men de volledige berekening maakt, dan hebben de 14 lidstaten, zonder de Britten, van de vorige eeuw een aandeel van liefst 89 procent in het bbp van de Unie, maar ze krijgen 74,8 procent van de middelen in dit voorstel. De 13 nieuwe leden van deze eeuw bekomen 25,2 procent voor een bbp-aandeel van 11 procent. Wat dit rapport zeker ook bewijst is, dat de meeste nieuwe leden bepaald geen financiële aanwinst zijn geweest voor de EU-begroting.

Eigen middelen

De Europese Commissie wil dit geld deels lenen op de kapitaalmarkt , en dat onder de vlag van alle 27 lidstaten. De EU heeft nu een ’triple A’ rating, wat theoretisch goed zou zijn voor België met een ‘AA-rating’. Maar als elk land een deel van de aangegane leningen moet waarborgen dan wordt dat wel een probleem, zeker in dit land waar de totale overheidsschuld snel naar de 120 procent van het bbp gaat stijgen. Maar lenen is aantrekkelijk met de lage rente.

Voorts wil de Europese Commissie een aantal nieuwe belastingen (CO2-emissierechten, taks op plastiek, een belasting op technologiebedrijven zoals Facebook) toevoegen aan het te onderhandelen nieuwe ‘besluit over de eigen middelen’.

Momenteel werkt de EU-financiering op basis van een besluit van 2014. Het nieuwe besluit over de eigen middelen moet in feite dienen voor de financiering van het meerjarig financieel kader (MFK) vanaf 2021. Hier zit politiek het probleem, want de EU-verdragen schrijven voor dat zo’n besluit unaniem moet goedgekeurd worden in de EU-raad en ook nog eens het fiat moet krijgen van het Europees Parlement en ook van de nationale parlementen.

Opvallend is ook dat de Commissie niets voorstelt om de huidige EU-begroting met 155 miljard aan middelen eens efficiënter te gaan beheren. Over een bijdrage aan de EU-begroting vanuit China, dat nochtans ook voor corona verantwoordelijk is, wordt niets gemeld.

Conclusie

Aangezien er vele hoofdsteden niet tevreden zijn met dit voorstel, zal er nog aardig moeten vergaderd worden over het nieuwe besluit betreffende de eigen middelen. Bovendien kan men zich niet van de indruk ontdoen dat dit plan opnieuw een grootse financiële steunoperatie is vanuit West- en Noord-Europa naar het armere Zuiden en het Oosten. Want de logica met corona is volledig zoek in dit voorstel. Het zuiden en het oosten van de EU verwijten de rest een gebrek aan solidariteit, maar wanneer zijn die landen eens solidair geweest met de beter presterende landen door hun overheidsapparaat en hun openbare financiën eens te saneren en beter te beheren? Enfin, l’histoire se répète, de Europese Unie gaat nog eens ruzie maken over geld.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content