‘Dit brengt ons in een zeer moeilijke positie’: België treuzelt met internationale akkoorden

Maar liefst vijftien Europese akkoorden met internationale partners heeft België tot op heden nog niet ondertekend. Dat zorgt voor wrevel bij andere Europese landen. Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib maakt zich zorgen.

‘In deze crisistijden is het de internationale handel die kan voorkomen dat we naar recessies terugkeren.’ Op 26 juni 2012 toont eurocommissaris van Handel Karel De Gucht zich een tevreden man. De voormalige Open-VLD voorzitter heeft namelijk net een Europees vrijhandelsakkoord met Colombia en Peru ondertekend – waar later Ecuador zal bij aansluiten.

Bedoeling van de overeenkomst is onder meer dat Europese burgers 270 miljoen euro aan heffingen zouden uitsparen en Europese autoconstructeurs en chemische bedrijven gemakkelijker naar de betrokken landen kunnen exporteren. Maar de overeenkomst bevat ook een politiek luik op het niveau van de lidstaten. Dan gaat het onder meer over duurzaamheid en mensenrechten.

Na een zegen van de lidstaten en het Europees Parlement ging het handelsgedeelte van het akkoord al in 2013 van kracht. Maar tot op de dag van vandaag blijft het wachten op de inwerkingtreding van  het politieke luik. Want als enige EU-land heeft België het akkoord nog steeds niet goedgekeurd, waardoor het voor alle EU-lidstaten wachten blijft – Oostenrijk was het voorlaatste land in 2019.

De reden? In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Franse Gemeenschap zit het dossier tien jaar na datum nog steeds geblokkeerd. Vooral bij de Parti Socialiste (PS) en Ecolo bestaan er bezwaren over wat Waals minister-president Elio Di Rupo een ‘gebrek aan respect voor sociale en milieunormen’ bij – in dit geval – de Centraal-Amerikaanse partners noemt.

Maar het handelsakkoord met Colombia en Peru – intussen heeft ook Ecuador zich aangesloten – is geen alleenstaand geval. Ivoorkust, Canada, Ghana, de Ontwikkelingsgemeenschap van zuidelijk Afrika … Stuk voor stuk werden ze door Vlaanderen goedgekeurd, op de rest van het land blijft het in sommige gevallen al meer dan tien jaar wachten.

Dan gaat het niet alleen over handels- of partnerschapsakkoorden. Ook bij het associatieakkoord tussen de EU en de landen van Centraal Amerika wachten alle andere lidstaten op een Belgische goedkeuring, die vastzit bij het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschap. En bij de investeringsovereenkomsten met Singapore en Vietnam blijft het eveneens op een Belgische zegen wachten omdat de PS en Ecolo bezwaren hebben. Dat was ook het geval bij het CETA-akkoord met Canada in 2016, wanneer toenmalig Waals minister-president en huidig PS-voorzitter Paul Magnette op de rem trapte.

Die houding valt niet bij iedereen in goede aarde. Vorige week bliezen de Belgische ambassadeurs in Brussel verzamelen voor de diplomatieke contactdagen. Meerdere aanwezigen lieten daar optekenen dat ze van hun Europese collega’s regelmatig de opmerking krijgen over het feit dat België met de voeten sleept. ‘Dit is niet goed voor onze internationale reputatie’, klonk het eensgezind.

‘Ik moet toegeven dat de situatie waarin België zich bevindt, bijzonder delicaat is. Dit brengt ons in een zeer moeilijke positie ten opzichte van de betrokken landen en onze Europese partners, die deze houding niet begrijpen’, aldus minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR). ‘Vooral omdat deze akkoorden reeds gedeeltelijk van kracht zijn. Wij ontzeggen onszelf hiermee de middelen die voorzien in deze akkoorden voor een dialoog over mensenrechten en duurzame ontwikkeling.’

Minister-president van de Franse Gemeenschap Pierre-Yves Jeholet (MR) erkent het probleem. ‘We hebben herhaaldelijk voorgesteld om de akkoorden te ratificeren, maar onze regeringspartners hebben dat steeds geweigerd en lijken vooralsnog niet bereid dat te doen’, klinkt het.