Diplomatieke rel tussen België en Rwanda na veroordeling ‘Hotel Rwanda’-held

Een geplande ontmoeting tussen minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès en haar Rwandese collega gaat niet door. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Rwanda is niet opgezet met het Belgische standpunt over de veroordeling van Paul Rusesabagina, meldt het op Twitter.

De Rwandese activist Paul Rusesabagina werd maandag tot 25 jaar cel veroordeeld wegens terrorisme. Wilmès zei daarop dat de man geen eerlijk en billijk proces gekregen heeft en dat het vermoeden van onschuld niet gerespecteerd werd. ‘Deze elementen stellen de facto het proces en het vonnis ter discussie’, oordeelt de vicepremier.

Wilmès verblijft momenteel in New York voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties. In de marge daarvan zou ze woensdag een ontmoeting hebben met haar Rwandese ambtgenoot Vincent Biruta, maar Rwanda heeft die ontmoeting nu geannuleerd.

‘Dit bewijst de minachting van België voor het Rwandese rechtssysteem’, klinkt het bij het Rwandese ministerie van Buitenlandse Zaken op Twitter. ‘Daarom zal een geplande ontmoeting op ministerieel niveau niet plaatsvinden. De Rwandese regering staat wel open om de minister van Buitenlandse Zaken op een gepast moment te verwelkomen, om de dialoog tussen beide landen verder te zetten.’

Een rechtbank in Kigali veroordeelde de Belgische Rwandees Paul Rusesabagina maandag tot 25 jaar cel voor terrorisme. De autoriteiten verwijten de 67-jarige activist dat hij een rebellengroep steunt die dodelijke aanvallen heeft uitgevoerd. Rusesabagina is vooral bekend als de hotelbaas die het verhaal van de bekroonde film ‘Hotel Rwanda’ heeft geïnspireerd. Daarnaast ontpopte hij zich tot een hevig criticus van het regime in Kigali.

‘Belgisch standpunt in zaak-Rusesabagina kan niet als verrassing komen’

Het Belgisch standpunt in de zaak rond de Belgische Rwandees Paul Rusesabagina kan “niet als een verrassing” komen. Dat zegt het kabinet van minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès nadat haar Rwandese ambtgenoot hun onderhoud in de marge van de Algemene Vergadering van de VN in New York afzegde. Dat laatste gebeurde vanwege de Belgische opmerkingen op het verloop van het proces tegen de vroegere hotelbaas.

Een bron binnen de Belgische diplomatie meldt dat er vandaag/dinsdag op het kabinet van de minister al een ontmoeting was met de Rwandese ambassadeur in Brussel. Buitenlandse Zaken is van plan die contacten verder te zetten. Het kabinet-Wilmès wijst erop dat de Belgische analyse ook gedeeld wordt door de Verenigde Staten.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde maandag in gelijkaardige bewoordingen. Ook daar klonk het dat Rusesabagina geen eerlijk proces gekregen heeft, en dat er daarom vragen te stellen zijn over de eerlijkheid van het vonnis. Omdat België altijd voor dialoog gepleit heeft, betreurt de minister dat de ontmoeting in New York met haar Rwandese collega, Vincent Biruta, werd geannuleerd.

“Ons land zal niettemin blijven werken aan het vinden van oplossingen”, klinkt het nog in een mededeling van het kabinet. Binnen de Belgische diplomatie is ook te horen dat gehoopt wordt dat Rwanda alsnog rekening zal houden met reacties zoals deze uit Brussel en Washington, zodat voor deze situatie een oplossing kan worden gevonden. Om die oplossing te bereiken, moet nu afgestapt worden van statements over en weer in de media.

Rusesabagina, die de Belgische nationaliteit heeft maar de laatste jaren vooral in de Verenigde Staten verbleef, is vooral bekend als de hotelbaas die het verhaal van de bekroonde film “Hotel Rwanda” heeft geïnspireerd. Daarnaast ontpopte hij zich ook tot een hevig criticus van het regime in Kigali. Zo zou hij zich, volgens Kigali, ook schuldig gemaakt hebben aan terrorisme.

Maandag werd hij schuldig verklaard en veroordeeld tot 25 jaar cel. Op die veroordeling kwam internationaal kritiek. Als directeur van het befaamde Hôtel des Mille Collines in Kigali redde Rusesabagina, zelf een Hutu, meer dan 1.000 mensenlevens tijdens de genocide van 1994. Bij de genocide door aanhangers van het vroegere Hutu-regime vielen ruim 800.000 doden, vooral Tutsi’s.