Waarover twijfelt Steven De Haes, decaan van de Antwerp Management School? ‘Soms vraag ik af me of je het genuanceerde debat nog moet voeren. Je komt vaak direct en ongewild terecht in een gepolariseerd discours.’
In de rubriek Durf Twijfelen vraagt Knack elke week naar de twijfels van bekende mensen.
‘Vroeger geloofde ik heel erg in de kracht van nuance’, zegt Steven De Haes. ‘Daar geloof ik vandaag nog altijd in. Alleen is een genuanceerde boodschap vertellen over een beladen onderwerp zoals pakweg de oorlog in Oekraïne vandaag allesbehalve vanzelfsprekend. Omdat het debat in de media zo gepolariseerd is: het moet ofwel zwart ofwel wit zijn. Als je vandaag genuanceerd probeert te zijn op sociale media word je heel snel in dat gepolariseerde debat getrokken. Ik twijfel heel erg of je dat genuanceerde debat dan nog moet voeren, omdat het dan een tegengesteld effect heeft. Ik wil niet nog meer polarisatie veroorzaken.’
Is polarisatie per definitie slecht? In een gezonde democratie moeten meningen botsen.
Steven De Haes: Uiteraard zijn verschillende meningen en is diversiteit goed. Dat is de rijkdom van onze democratie en samenleving. Maar op een bepaald moment moet je wel vooruit en zul je toch op een of andere manier naar verbinding moeten zoeken. Als iedereen op zijn eiland blijft zitten, kunnen er nooit bruggen gebouwd worden.
Soms wordt twijfel geassocieerd met traagheid. Terwijl dat totaal verschillende dingen zijn.
Ik denk niet dat een opiniestuk in de geschreven media daarvoor altijd het meest geschikte middel is: dat kan altijd anders geïnterpreteerd worden. Veel beter en moediger is het om met iemand face to face een gesprek te beginnen. Dan moet je elkaar aankijken en ben je bijna gedwongen om echt te luisteren en de ander te begrijpen. Vaak merk je dan dat de ambities helemaal niet zo ver uiteenlopen.
Dat proberen wij nu ook te doen op de Antwerp Management School: we hebben hier collega’s en studenten uit Rusland en uit Oekraïne. Zij hebben niet voor die oorlog gekozen en hebben er geen schuld aan. Maar uiteraard laaien ook bij hen de emoties op. We willen niet dat er conflicten ontstaan tussen individuen, en daarom zijn we met iedereen de dialoog aangegaan. Je moet de olifant in de kamer durven te benoemen.
En wat als iemand zegt: ‘Ik steun Poetin en ben voor de oorlog.’
De Haes: Als Antwerp Management School hebben we een standpunt ingenomen tegen de oorlog en tegen al het menselijke leed. Als iemand zoiets zegt, is het beter om uit elkaar te gaan. Maar dat is voor alle duidelijkheid nog niet gebeurd.
Twijfelt u vaak?
De Haes: Soms wordt twijfel geassocieerd met traagheid. Terwijl dat volgens mij totaal verschillende dingen zijn. Als je als leidinggevende een beslissing neemt, moet je ervoor zorgen dat ze weloverwogen en gedragen is. Dat is ontzettend belangrijk, daarom duurt het soms wat langer. Maar de positieve impact is des te groter. Op zich ben ik helemaal geen twijfelaar. Als de feiten voor zich spreken, is het natuurlijk gemakkelijk om een beslissing te nemen. Tegelijkertijd beseffen we allemaal dat we in onzekere en complexe tijden leven. Het is soms een teken van bescheidenheid om te zeggen dat je het – nog – niet weet.
