Pol Deltour

‘De wet op het bronnengeheim is geen vodje papier’

Pol Deltour Directeur van de VVJ Academy

Het Gentse gerecht heeft de wet op het bronnengeheim met de voeten getreden, schrijft Pol Deltour, nationale secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten. ‘Koen Geens moet de kwestie maar eens heel duidelijk aankaarten nu.’

Stel: straks vergadert de parlementaire onderzoekscommissie met betrekking tot Kazachgate achter gesloten deuren, en – zoals al eens gebeurt – verschijnen van die bijeenkomst echo’s in de pers. Stel, vervolgens, dat spilfiguur Pathok Chodiev – het kan ook zijn raadsman Armand De Decker zijn – klacht indient wegens schending van het beroepsgeheim. Het parket start daarop een onderzoek, en nadat daarbij werd vastgesteld dat diverse politici telefonisch contact hadden met een of andere journalist, worden zij strafrechtelijk vervolgd. Totalitaire fantasie? Onmogelijk in een democratie? En toch is het wat momenteel in Gent – zij het op iets kleinere schaal – gebeurt.

In de loop van 2015 diende de Gentse schepen van Sport en Gelijke Kansen, Resul Tapmaz (sp.a), zich voor de deontologische commissie van de Gentse gemeenteraad te verantwoorden. Hij had een zijns inziens racistische burger bedreigd met het afnemen van de subsidie voor een vereniging waar die lid van was. Hoe dan ook een maatschappelijk relevante zaak, en ze kreeg dan ook weerklank in onder meer Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws. Ook toen schepen Tapmaz uiteindelijk vrijuit ging voor de deontologische klacht.

Intussen was burgemeester Daniel Termont (sp.a) de informatielekken zo beu dat hij klacht indiende bij het Gentse parket. Dat vond het opportuun dan maar de telefonische communicatie van de leden van de deontologische commissie te gaan screenen – opdracht waarmee een onderzoeksrechter werd gelast. Hieruit bleek dat commissielid Filip Van Laecke (CD&V) enkele keren contact had gehad met een telefoonnummer dat is geregistreerd op naam van De Persgroep Publishing en toebehoort aan journaliste Sabine Van Damme van Het Laatste Nieuws. Het lek was gevonden! Zonder dralen dagvaardde het Gentse parket politicus Van Laecke voor de correctionele rechtbank wegens schending van het beroepsgeheim.

Terecht betoogde Van Laecke tijdens de openingszitting op 6 januari dat het proces neigt naar censuur. Politici vervolgen omdat ze informatie zouden hebben gelekt over een politiek-deontologische zaak, het is ongezien. Van Laecke weerlegt overigens formeel de feiten waarvoor hij wordt aangeklaagd. En dan is er ook nog de juridische vraag of een politicus die een journalist zou briefen over een weliswaar besloten maar niettemin maatschappelijk relevant dossier, sowieso onder de strafrechtelijke omschrijving ‘schending van het beroepsgeheim’ valt.

Wat het allemaal nog erger maakt, is dat het Gentse gerecht ook een journaliste meesleurde in zijn lekkenspeurtocht. Sabine Van Damme wordt dan wel niet zelf vervolgd, ondertussen hebben rechercheurs wel rechtstreeks haar persoonlijke telefoonverkeer getraceerd. Voor minstens twee dagen in 2015 zijn al haar communicaties opgelijst: gesprekken en sms’en, in- en uitgaande oproepen. Dat blijkt zwart op wit uit het strafdossier.

Voor een journalist is het zonder meer tragisch dat gerecht of politie dit doet. Dit legt een loodzware hypotheek op elke verdere communicatie van de journalist met zijn bronnen, zeker wanneer die vertrouwelijk is. Vandaar ook dat de wetgever in 2005 het journalistieke bronnengeheim formeel heeft verankerd. Sindsdien heeft een journalist het wettelijke recht om zijn (vertrouwelijke) bronnen te verzwijgen. En aan justitie en politie is het verboden om via huiszoekingen of telefoonregistraties alsnog te proberen de informatiebron van een journalist te achterhalen.

De Bronnenwet van 7 april 2005 is door het Gentse gerecht flagrant met de voeten getreden. Uit onwetendheid of kwaadwillig? Merkwaardig genoeg schond een andere magistraat zopas ook nog dezelfde wet, toen ze een huiszoeking bij VRT-journalist Bart Aerts gelastte en tot op vandaag beslag blijft leggen op diens smartphone. Hoe dan ook dient journaliste Sabine Van Damme met steun van de VVJ klacht in met burgerlijke partijstelling. En minister van Justitie Koen Geens (CD&V) moet tijdens zijn reguliere samenkomsten met het openbaar ministerie de kwestie maar eens heel duidelijk aankaarten nu: die wet op het journalistieke bronnengeheim is – hoe weinig graag sommigen die ook graag zien – géén vodje papier.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content