Surrealistischer moet het niet worden: een openbaarvervoersmaatschappij die reclame maakt voor Flitsmeister, een app die de pakkans op de openbare weg verkleint. Only in Flanders, wellicht. ‘Dit is moreel verwerpelijk’, oordeelt de Reizigersbond.
Al jaren mokken we over de reclame die op de ruiten van de trams van De Lijn hangt: alleen de aandeelhouders van Dafalgan worden er beter van. Het is een grote middelvinger naar de reiziger, maar De Lijn trekt zich niets aan van ons protest.
Integendeel zelfs, ze doen er nu nog een schep bovenop. Sinds kort rijdt er in Gent een tram rond waarvan de ruiten zijn beplakt met reclame voor Flitsmeister, een app die waarschuwt voor flitspalen en snelheidscontroles.
Flitsmeister is omstreden. In Duitsland bijvoorbeeld moet je de app tijdens het rijden uitschakelen. In Zwitserland en andere landen is hij zelfs volledig verboden: daar is het strafbaar om Flitsmeister te downloaden en riskeer je boetes of inbeslagname van je telefoon.
In Nederland en België is de app wel toegelaten. Al was er onlangs wat commotie toen Victor Verhulst als flitspaal verscheen in het VTM-programma The Masked Singer, ook al gesponsord door Flitsmeister.
‘Maar dat De Lijn er nu reclame voor gaat maken, is absoluut moreel verwerpelijk’, zegt Luc Desmedt van de Reizigersbond. ‘Ze zijn zo moreel medeplichtig aan het verlagen van de pakkans van snelheidsduivels. Die is al heel laag in België en nu zorgen ze ervoor dat die nog lager wordt. Heeft LijnCom – een dochteronderneming van De Lijn die verantwoordelijk is voor het verhuren van advertentieruimte op bussen en trams – dan echt geen deontologische code? En als ze er een hebben, dan moet die dringend herbekeken worden.’
‘Als Annick De Ridder dit gedoogt, kan ze niet meer zeggen dat ze opkomt voor verkeersveiligheid.’
Gaan jullie een klacht indienen?
Luc Desmedt: Dat overwegen we zeker. Maar vanzelfsprekend wordt dat niet. Tegen dat die klacht behandeld wordt, hangt er al lang reclame voor andere producten op. Ik vraag me ook af wat de raad van bestuur van LijnCom hiervan vindt. De voorzitter is Marc Descheemaecker, en in de raad zit onder meer Ann Schoubs, directeur-generaal van De Lijn. Van de twee één: ofwel weten ze het en laten ze het oogluikend toe, ofwel vallen ze nu uit de lucht. Dat is even erg.
Ook de Vlaamse minister van Mobiliteit, Annick De Ridder (N-VA), gaat niet vrijuit. In het Vlaamse regeerakkoord staat op pagina 35, punt 3.3, letterlijk over verkeersveiligheid: ‘Wij blijven gerichte campagnes voeren en we verhogen de pakkans.’ Deze ruitenreclame is flagrant in strijd met het regeerakkoord. Als ze dit gedoogt, kan ze niet meer zeggen dat ze opkomt voor verkeersveiligheid.
Los daarvan: die ruitenreclame blijft een echte pest.
Desmedt: Onder Steve Stevaert (SP.A) was het verboden, Hilde Crevits (CD&V) heeft het opnieuw toegelaten toen zij minister van Mobiliteit was. U bent lang niet de enige die zich daaraan ergert. In het Zwitserse Bazel, waar veel minder ruitenreclame is en trams nooit helemaal worden beplakt zoals hier, heeft het vervoerbedrijf eens een enquête gehouden. Daaruit bleek dat veel reizigers die reclame weg wilden hebben.
Toch is er in Vlaanderen al bij al weinig protest.
Desmedt: Veel mensen weten niet hoe ze een klacht moeten indienen. Anderen zijn moegestreden. ‘Het haalt toch allemaal niets uit’, redeneren ze. Dit voorjaar liep er in de regio van Hamme, Lebbeke en Dendermonde een proefproject rond papieren dienstregelingen die De Lijn zelf weggehaalde van de haltepalen en in de bushokjes. Je kon toen alleen nog maar een QR-code inscannen om te controleren wanneer er een bus zou komen. Volgens De Lijn hebben ze drie klachten ontvangen. Maar je kunt onmogelijk weten of dat aantal klopt. En dan nog zegt dat aantal eigenlijk niets over het ongenoegen dat sluimert.
Getormenteerde reiziger Stijn Tormans: ‘Moedig achterwaarts lijkt wel de nieuwe slogan van De Lijn’