‘De aankoop van de F-35 is een buitengewoon goede zaak voor de internationale samenwerking’, zegt Dick Zandeevan het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael.
25 oktober 2018
De regering-Michel kondigt aan dat 34 Amerikaanse F-35-vliegtuigen besteld zullen worden om de verouderde F-16’s te vervangen. Dat zal zo’n 4 miljard euro kosten.
Dick Zandee: De F-35 is op twee vlakken het modernste toestel. Ten eerste: stealth, het vermogen om onder de radar te blijven. Over het algemeen wordt wel verwacht dat dat voordeel in de toekomst ingehaald wordt door betere radartechnieken. Maar veel belangrijker nog is dat de technologie supergeavanceerd is. Alle systemen – sensoren, waarneming, wapens, enzovoort – zijn met elkaar verbonden. De piloot kan zo veel sneller acties uitvoeren.
Ook de Nederlandse luchtmacht kocht de F-35. Dat opent perspectieven voor samenwerking.
Zandee: Het is een buitengewoon goede zaak dat we hetzelfde vliegtuig kopen. Bij operaties kunnen we elkaar ondersteunen, zoals we deden in de strijd tegen de Islamitische Staat. Dat is kostenbesparend en efficiënt. Onze landen bewaken nu al samen elkaars luchtruim – een uniek model, dat nergens anders in Europa bestaat. Je zou in de toekomst onze luchtmachten nog verder kunnen integreren. In theorie is het mogelijk dat een Belgische piloot in de toekomst met een Nederlandse F-35 vliegt.
In theorie is het mogelijk dat een Belgische piloot in de toekomst met een Nederlandse F-35 vliegt.
Critici zeggen dat een gesofisticeerd gevechtsvliegtuig aan relevantie zal verliezen, omdat drones en cyberoorlog veel crucialer zullen worden.
Zandee: Ondanks de enorme ontwikkeling zijn we nog heel ver weg van onbemande jachtvliegtuigen. De komende tientallen jaren zal er zeker nog behoefte zijn aan bemande toestellen. We hebben bij de Amerikanen al een paar keer gezien dat dat bij drones goed fout kan lopen.
Dassault, de bouwer van de Rafale, heeft nooit een bod of prijs ingediend, en toch was de Franse president Macron bijzonder kwaad toen bleek dat België niet voor de Rafale zou kiezen. Wat maakt u daarvan?
Zandee: Ook bij ons heeft Dassault spelletjes gespeeld. Nederland heeft iets eerder dan België de internationale kandidaten vergeleken, met een lange vragenlijst waarin alle eisen voor het vliegtuig werden geformuleerd. Dassault heeft geweigerd die lijst in te vullen. Volgens de Fransen waren de eisen helemaal op maat van de F-35 geschreven, maar de bouwers van de Eurofighter en de Gripen zijn wel op de vragen ingegaan.
Volgens Amerikaanse rapporten zijn er nog honderden kleine en grote defecten aan het toestel. Is dat niet zorgwekkend?
Zandee: De Amerikanen gooien er eindeloos miljarden dollars tegenaan. De ontwikkelingskosten lopen al tegen de honderd miljard dollar, door de Amerikanen betaald. Ik ben ervan overtuigd dat het allemaal wel opgelost raakt. Bij de aanschaf van de F-16 waren er aanvankelijk ook heel wat problemen.
De F-35 van over dertig jaar zal anders zijn dan die van nu, net zoals de F-16 waar België en Nederland nu nog mee vliegen onvergelijkbaar is met het vliegtuig zoals dat in de jaren tachtig is geleverd. In dat toestel zit bijna niets meer wat er toen in zat, alle technologie is vervangen en gemoderniseerd. Zo zal het de F-35 ook vergaan.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
