‘Betaalbaar en duurzaam wonen: Brussel heeft nood aan een groot renovatieplan’

‘Brussel heeft nieuwe en betere woningen en woonbuurten nodig’, schrijven drie kandidaten voor Groen-Ecolo in Brussel-stad.

Hekkens rond het Maximiliaanpark, stoppen met sociale woningbouw, bedelen totaal verbieden. Veel harder en onmenselijker moet het niet meer worden in de Brusselse politiek. De zogenaamde linkse tegenpool in de meerderheid geeft hierop weinig tegengas. Hun verhaal blijft grotendeels steken in oude recepten, waarbij zelfs goed bedoelde initiatieven zoals Samusocial en Renobru verworden tot grote ondoorzichtige structuren waar veel geld in verdwijnt voor weinig return. Dit kan anders, het moet ook anders, en het mag drastisch.

Wij kiezen radicaal voor meer en betere woningen en woonbuurten in Brussel. De stad Brussel heeft in een recent verleden inspanningen gedaan om zelf woningen bij te bouwen, vooral woningen gericht op de middenklasse en op bewoners met een grotere financiële draagkracht. Vele families vinden echter geen betaalbare menswaardige woning op de privé-markt, en dat geldt niet alleen voor mensen die op de wachtlijsten staan voor een sociale woning maar des temeer voor diegenen die er niet op staan en in achterkamers onder het juk van huisjesmelkers leven.

Betaalbaar en duurzaam wonen: Brussel heeft nood aan een groot renovatieplan

Ook zij die het geluk hebben te genieten van een sociale woning en van redelijke huurprijzen in verhouding tot hun inkomen maar dikwijls meer dan het dubbel betalen aan verwarmingskosten omdat hun woningen slecht geïsoleerd zijn mogen we niet vergeten. Het oplossen van technische problemen die gezondheidsproblemen tot gevolg hebben, onder meer schimmel door gebrekkige of onbestaande verluchting, zijn primordiaal in elk goed woonbeleid.

Duurzaam wonen is voor ons een absolute prioriteit: aangepast aan de behoeften – financieel, comfort, functionaliteit – van de bewoners, ingebed in een kwaliteitsvolle omgeving (groen en blauw netwerk, openbare ruimte, speel- en ontmoetingsplekken, nabijheid van diensten, luchtkwaliteit…) en ontworpen met een hoog niveau van energieprestatie, comfort, gezondheid en grondstoffenbeleid.

De toewijzing van sociale woningen mag ook niet meer politiek gestuurd gebeuren: wij vragen een commissie die los staat van het politieke niveau en, in tegenstelling tot nu, onafhankelijk is. Het is ook uitermate belangrijk dat onze stad het voortouw neemt en alternatieve woonvormen sterk aanmoedigt en ontwikkelt: intergenerationeel wonen, cohousingprojecten, tijdelijke bezetting van gebouwen… Samen wonen en functies delen is niet alleen een uitstekende manier om kosten te besparen, het versterkt de sociale interactie en samenhang tussen mensen, tussen generaties.

Nieuwbouw is belangrijk om het sociaal patrimonium uit te breiden, maar men vergeet steeds dat er in eerste instantie een groot renovatieplan nodig is voor de huidige sociale woningen. Nu gaat het effect van bijkomende woningen te vaak verloren omdat steeds meer bestaande woningen ongeschikt zijn. De stad moet rechtstreeks investeren in dit woonbestand, moet een taskforce vormen om de procedures te versnellen, en moet zijn technische diensten uitbouwen om dit te ondersteunen.

Daarnaast is er een versterking en heroriëntering van de wooninspectie noodzakelijk om op te treden tegen leegstaande woningen, ongeschikte en ongezonde woningen maar ook vooral tegen misbruiken op de woonmarkt. De onbewoonbaarheidsbesluiten moeten ook opgevolgd worden, zodat een verbod tot verhuring gerespecteerd wordt.

Systemen (zoals professionele Airbnb- en aparthotels) die de huizen onttrekken van de woonhuurmarkt en de huurprijzen doen exploderen, moeten gestopt worden. Hiervoor moeten wooninspecteurs niet alleen de bevoegdheid krijgen om eigenaars onder druk te zetten, maar ook om eigenaars te ondersteunen op voorwaarde dat daarmee de woontoestand van de huurders verbeterd wordt.

De huurprijs van de publieke woningen moet helpen de ongecontroleerde stijging van huren af te remmen.

Het verbaast ons dat er duizenden luxewoningen gebouwd worden langs het kanaal (alle Docks-Rive-Canal projecten) en dat daar geen stedenbouwkundige lasten op geheven worden. Daarom moeten er quota worden opgelegd, bv.per honderd luxewoningen minstens 20 sociale woningen. Echte sociale woningen, geen ‘gelijkgestelde of woningen met een sociale finaliteit’ wat slechts eufemismen zijn om het gebrek aan inzet in de sociale sector te verdoezelen.

Uiteraard moeten de inspanningen voor een gediversifieerd woningbestand verder gezet worden, maar de Stad moet als belangrijkste eigenaar van huurwoningen zijn rol van marktregulator opdrijven. De huurprijs van de publieke woningen moet helpen de ongecontroleerde stijging van huren af te remmen.

Het is daarnaast ook onontbeerlijk dat de juridische en administratieve drempels worden weggewerkt om Housing First , andere alternatieve woonvormen én tijdelijke bezetting makkelijker te maken. Om dit op een slagkrachtige manier te kunnen doen is het nodig dat de ‘schepen van huisvesting’ een ‘schepen van wonen’ wordt die bevoegd is voor alles wat met wonen te maken heeft, in tegenstelling tot de huidige versnippering. Maar ook administratieve drempels om uit dakloosheid te geraken (referentie-adres ed). dienen dringend weg gewerkt te worden. Het massale geld dat gepompt wordt in tijdelijke opvang dient ingezet te worden op structurele maatregelingen om mensen uit de dakloosheid te halen. Maar vooral moet er ook ingezet worden op preventie van dakloosheid.

Tot slot willen we dat Brussel zich aansluit bij de ‘cities for adequate housing‘ (Parijs, Berlijn, Amsterdam, Barcelona, New York,…) en dus mee ijvert voor meer fiscale en juridische mogelijkheden om speculatie te bestrijden, meer geld voor sociale huisvesting in alle wijken, uitbouwen publiek-private common based initiatieven voor wonen, duurzame stedenbouwkundige planning en uitbouwen van stedenbanden om dit samen te bereiken.

Brussel verdient dit vooruitstrevend woonbeleid. De keuze is alvast aan de kiezer in oktober.

Liesbet Temmerman (architect-deskundige duurzaamheid), Miguel Lyssens-Danneboom (afdelingshoofd sociale huisvesting) en Marcel Rijdams (architect-stedenbouwkundige). Kandidaten Ecolo-Groen stad Brussel