De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben dan wel een principeakkoord over hun handelsrelaties, maar daarmee is de kous niet af. Met name de Belgische farmasector maakt zich grote zorgen.
‘Dit is een moment van opluchting, maar geen moment van feestvreugde. De tarieven zullen op verschillende gebieden stijgen en een aantal belangrijke kwesties blijven onopgelost.’ Net als veel van zijn Europese collega’s loopt premier Bart De Wever (N-VA) niet erg warm voor het handelsakkoord dat de Amerikaanse president Donald Trump en de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zondag in Schotland sloten.
Ruwweg zullen de VS 15 procent heffen op alle producten uit de EU – gemiddeld 10 procent meer dan vandaag. Bij auto’s gaat het om 17,5 procent, bij staal, aluminium en hun afgeleiden kan dat zelfs tot 50 procent gaan, afhankelijk van hoeveel staal en aluminium bepaalde producten bevatten. Onder meer de vliegtuigsector blijft met een nultarief gespaard – dat is vooral een goede zaak voor de VS, die erg afhankelijk zijn van Europese vliegtuigonderdelen.
Anderzijds lijkt de Unie niet toe te geven aan Trumps eis om de Europese standaarden naar beneden bij te stellen. Op vlak van voedselstandaarden – met de Amerikaanse chloorkip als meest uitgesproken symboolproduct – zegt Brussel weliswaar de samenwerking met de VS te zullen aangaan, ingewijden benadrukken echter dat Europa niet van plan is om op dat vlak in te boeten. Afwachten of Trump daar genoegen mee neemt.
‘Het handelsakkoord met de EU is eerder een handelsonderwerping aan de eisen van Trump’
Nationale veiligheid
Wat betekent dat voor ons land? 20 procent van de Belgische export gaat naar Amerika en daarmee is ons land de op vier na grootste exporteur naar de VS. Toch meent de regering-De Wever meent dat het akkoord geen ramp is voor onze economie. De overtuiging leeft namelijk dat de VS de meeste van de Belgische exportproducten niet zomaar kunnen vervangen, en dat de Amerikaanse consument daarom bereid zal zijn om het gros van de prijsverhogingen op zich te nemen.
De overtuiging leeft dat de VS de meeste van de Belgische exportproducten niet zomaar kunnen vervangen.
Maar De Wever merkt terecht op dat er nog een heleboel onduidelijkheden zijn over wat de VS en de EU zondag met elkaar zijn overeengekomen. Ver weg van de camera’s zullen handelsspecialisten aan weerskanten van de grote plas de komende weken – en misschien zelfs maanden – sleutelen aan de gedetailleerde uitwerking van de overeenkomst. Het is uiteindelijk aan de Europese lidstaten en het Europees halfrond om groen licht te geven.
Een groot vraagteken blijft wat er met de farmaceutische sector zal gebeuren. Volgens het Witte Huis komen er tarieven van 15 procent op farmaceutische producten, volgens de Commissie is dat niet noodzakelijk het geval. Brussel rekent erop dat farmaproducten gevrijwaard blijven totdat de VS hun onderzoek naar farmaproducten hebben afgerond – normaal gesproken in augustus. Daarna, aldus de Commissie, is 15 procent het maximum en blijven sommige generische geneesmiddelen zelfs bespaard van de extra tarieven.
Het onderzoek naar de import van farmaproducten voeren de VS naar eigen zeggen uit nationale veiligheidsoverwegingen. Vraag is of Trump op basis van de uitkomst van dat onderzoek alsnog zal beslissen om de tarieven boven de 15 procent te tillen. Midden juli dreigde hij nog met een tarief van 200 procent. ‘Er komt weldra een grote aankondiging over farmaceutische producten. We hebben een groot plan en willen veel medicijnen terugbrengen naar de VS’, zei de president vorige week.
Nultarief
De EU – België, Ierland en Duitsland bij uitstek – is op haar hoede. Ongeveer 60 procent van alle medicijnen in de VS kwam in 2024 uit de EU. Trumps dreigementen lijken hun effect alvast niet te missen. Recent kondigden enkele farmaceutische bedrijven, zoals AstraZeneca en het Belgische UCB, alvast miljardeninvesteringen in de VS aan – al blijft het onduidelijk of dat iets met Trumps tarieven te maken heeft of dat vooral bedoeld is om de Amerikaanse president te paaien.
Farmaceutische bedrijven zoals AstraZeneca en het Belgische UCB kondigden alvast miljardeninvesteringen in de VS aan.
Voor de Belgische economie is dat alles van groot belang. We voerden vorig jaar voor meer dan 15 miljard euro aan farmaceutische producten uit naar de VS – zowat de helft van de totale Belgische uitvoerwaarde naar de VS. In 2024 vertegenwoordigden medicijnen 21 procent van de Belgisch-Amerikaanse uitvoer, vaccins 19 procent, immunologische producten 6 procent, coronavaccins 2 procent en hormoongeneesmiddelen 1 procent.
Gert Verreth, woordvoerder van sectorfederatie Essencia, betreurt de nieuwe heffingen en de bijkomende onzekerheid. ‘We hebben nog steeds geen duidelijkheid over wat komen zal, en dat fnuikt het investeringsklimaat. Wij pleiten voor een nultarief, zoals dat ooit binnen de Wereldhandelsorganisatie afgesproken is. Bij farmaproducten gaat het soms om levensbedreigende situaties – op de kap van patiënten voer je geen handelsoorlog.’
