Vlaanderen gaat vanaf september 2021 opnieuw lokale geloofsgemeenschappen erkennen. Vlaams minister van Samenleven Bart Somers (Open VLD) heeft nieuwe erkenningsvoorwaarden klaar. Eén van de voorwaarden om erkend te worden is het verbod op buitenlandse financiering of staatsinmenging.
Even terug naar 2017. Toen besliste voormalig Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) geen lokale geloofsgemeenschappen meer te erkennen. Tientallen aanvragen van vooral islamitische, maar ook protestantse en orthodoxe geloofsgemeenschappen belandden in de koelkast en werden niet meer behandeld.
Volgens Homans kreeg ze als minister onvoldoende informatie, was er te veel onduidelijkheid over de erkenningscriteria en over de handhaving ervan. Een studie van de KU Leuven uit 2019 schoof een reeks nieuwe criteria naar voor, waaronder een proefperiode van vijf jaar en meer financiële transparantie. Maar het voorbije jaar bleef het aan de oppervlakte vrij stil over het dossier.
Rechtszekerheid
Op voorstel van Vlaams minister van Samenleven Bart Somers heeft de Vlaamse regering nu het licht op groen gezet voor een voorontwerp van decreet met nieuwe erkenningsvoorwaarden. Het decreet moet in werking treden vanaf september 2021. Vanaf dan krijgen alle erkende erediensten een jaar de tijd om zich te conformeren naar de nieuwe regels. Toekomstige erkenningsaanvragen moeten een traject van vier jaar doorlopen waarin ze grondig gescreend worden en lokale geloofsgemeenschappen begeleid worden in hun aanvraag.
Minister Somers: ‘De afgelopen jaren zijn er in ons land geen geloofsgemeenschappen meer erkend en werden ingediende dossiers niet meer behandeld. Lokale geloofsgemeenschappen wisten niet meer waar ze aan toe waren. Met het nieuwe erkenningskader bieden we rechtszekerheid en maken we duidelijk wat we van de lokale geloofsgemeenschappen verwachten.’
Segregatie
Een van de opvallendste voorwaarden om erkend te worden is het verbod op buitenlandse financiering of staatsinmenging. Minister Somers spreekt van ‘een evidentie’. ‘Lokale geloofsgemeenschappen zijn een cruciale bondgenoot in de strijd tegen segregatie. Het is belangrijk dat ze onafhankelijk zijn van buitenlandse financiering of staatsinmenging’, aldus Somers. Daarnaast moeten bedienaars van een eredienst voldoen aan de inburgeringsplicht en mogen ze niet beïnvloed of gefinancierd worden door het buitenland.
Somers wil ook iets doen aan het probleem van het toezicht en de informatiedoorstroming. Zo komt er een Vlaamse informatie- en screeningsdienst die permanent moet toezien op de naleving van de erkenningsvoorwaarden en andere verplichtingen. Die dienst zal ook instaan voor de informatie-uitwisseling met de Staatsveiligheid, de politie en de lokale besturen. ‘Op die manier zal er een veel betere controle gebeuren, maar kunnen we lokale geloofsgemeenschappen ook veel beter ondersteunen’, aldus Somers. ‘We kunnen mistoestanden sneller en kordater aanpakken, maar ook goed functionerende gemeenschappen beschermen en verdedigen als er onterechte kritiek wordt geuit.’
