Antwerpse diamantsector reageert: ‘Wij werken zeer transparant’

Antwerpse diamantairs hebben een sluipweg gevonden om Russische diamanten in te voeren. Volgens Tom Neys, woordvoerder van de diamantkoepel Antwerp World Diamond Centre (AWDC), is de handel in Russische diamant in Antwerpen wel spectaculair gedaald sinds de oorlog in Oekraïne.

Volgens Tom Neys, woordvoerder van de diamantkoepel Antwerp World Diamond Centre (AWDC), is de handel in Russische diamant in Antwerpen spectaculair gedaald sinds de oorlog in Oekraïne. ‘In een normaal jaar, voor de pandemie, was die handel goed voor zowat 25 procent. In het laatste kwartaal van 2022 nog maximaal 2 à 3 procent. Een serieuze daling, maar in alle eerlijkheid is er ook wel wat re-stocking bezig. We zien dus wel nog altijd handel, ook omdat er veel industriële toepassingen zijn. 70 procent is voor industrieel gebruik, en dat blijft binnenkomen. Er is ook nooit sprake geweest van sancties tegen die handel.’

Toch wordt fel aangedrongen, bijvoorbeeld door Belgisch EU-parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit), op een totale boycot van Russische diamant.

Tom Neys: Ik vind dat jammer, want mevrouw Van Brempt weet heel goed dat dat 0,0-effect zal hebben. Ze vraagt om een offer te brengen dat geen enkele impact zal hebben. Ik daag haar uit om ons laatste kwartaal van 2022 eens te vergelijken met de exportcijfers van Rusland naar India. Dáár zit de omslag. De Russische diamanten gaan nu naar India en van India naar de VS, een land dat zogenaamd wél sancties heeft tegen Russische diamant. Voor de VS is in India bewerkte Russische diamant geen Russische maar Indiase diamant, ook al is de herkomst Russisch. Daarvoor moet je dus naar een internationale oplossing zoeken.

Geeft die daling van de handel in Antwerpen geen vals beeld als er blijkbaar creatief wordt omgesprongen met Kimberley-certificaten, die Russische diamant labelen als ‘origin mixed’, waardoor elk spoor van de Russische herkomst verdwijnt?

Neys: Dat vind ik van de pot gerukt. Iedereen weet dat een diamant maar naar drie plaatsen in de wereld gaat: Mumbai, Dubai of Antwerpen. That’s it. Je kunt dus één op één vergelijken: wat niet naar Antwerpen komt, gaat richting Mumbai of Dubai.

U bent er zeker van dat in Antwerpen niet gewerkt wordt met Russische Kimberley-certificaten waar volgens experts mee geknoeid is?

Neys: Met Kimberley-certificaten wordt niet gesjoemeld omdat het ook niet nodig is. Antwerpen is er als schakel tussenuit gehaald voor handel in Russische diamant. De reden daarvoor is net omdat Antwerpen zeer transparant werkt. Men handelt doorgaans niet graag met landen waar corruptie heerst, maar nu heeft men gezien dat het gewoon gemakkelijker is om met sommige landen toch te handelen, bijvoorbeeld omdat hun banken roebels aanvaarden. In India, bijvoorbeeld, heeft men ook rechtstreekse import uit Rusland vergemakkelijkt, waardoor Antwerpen wat buitenspel wordt gezet. Weliswaar niet helemaal, maar toch…

U vertrouwt dus Kimberley-Moskou, dat partijen diamanten met zowel Russische stenen als diamanten van andere herkomst omschrijft als ‘onbekende herkomst’, waardoor ze in Antwerpen verhandeld kunnen worden, zonder spoor van hun echte origine?

Neys: Volgens mij is dat ongebruikelijk omdat niemand graag met Kimberley solt. Het zou zeker ook opvallen als er meer ‘origin mixed’ verhandeld wordt. Daar is nu geen enkele indicatie van.

Hebt u daar cijfers over?

Neys: Onze cijfers lopen altijd wat achterop, maar als dat het geval zou zijn, hadden we dat eind vorig jaar al moeten zien en dat is niet het geval. Prutsen met Kimberley is niet nodig, want er zijn geen sancties tegen Russische diamant.

Grote luxemerken willen toch niet langer met Russische diamanten werken? Diamantairs die aan die luxemerken willen verkopen hebben er toch belang bij om te verdoezelen dat hun diamanten uit Rusland komen?

Neys: In onze sector zijn er een twintigtal zeer grote bedrijven die met die luxemerken handelen. Die big brands hebben gigantische stocks uit alle landen die diamant ontginnen, en kunnen dus gerust de Russische diamanten even aan de kant laten.

Ze hebben Russische diamant niet meer nodig?

Neys: Toch minstens tijdelijk niet en zeker niet op dit moment, want ze hebben genoeg andere mogelijkheden en voorraden. De productie opdrijven is geen optie: het duurt twee jaar voor extra productie op de markt komt. De ontginningsbedrijven willen dat niet zomaar doen, want dat kost miljarden en ze hebben geen idee waar het met de hele economie naartoe gaat.