‘Als migrant kun je vandaag beter aankloppen bij Voka dan bij Vooruit’

De Vlaamse ondernemers, verenigd in het Voka-netwerk, vragen om meer migratie. Dat is niet nieuw, dat doen ze al jaren. In 2019 klonk het dat de lange lijst van knelpuntberoepen de economische groei stremt. Daarom moeten we ‘gericht en actief mensen naar hier halen uit het buitenland’. Dat is een ideetje dat de Italiaanse en Poolse migranten, en later de Marokkaanse en Turkse, nog kennen van een slordige zeventig jaar geleden. De roep wordt ook beantwoord: vorige week bleek dat de Belgische bouwsector, net als het transport, het amper nog redt zonder buitenlandse krachten. De Oekraïeners, Belarussen en Brazilianen stromen binnen.

Ook dat moedigt Voka al jaren aan. In een ‘vraaggestuurd’ project dat de aanwerving van ‘Afrikaanse talenten’ moest vergemakkelijken ging Voka in Nigeria en Senegal op zoek naar ‘technische profielen’. Begin dit jaar stipte Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest aan dat België na Tsjechië de hoogste ‘vacaturegraad’ heeft in Europa: nergens waren er meer vacatures per werkzoekende. En jawel, ook hij vond dat we meer moesten ‘inzetten op gerichte migratie’. Eind mei kwam de recentste oproep: méér arbeidsmigratie, en niet alleen vanuit de EU maar ook van ‘daarbuiten’.

Die herhaalde smeekbede aan de migrerende medemens is volstrekt begrijpelijk. Op het ogenblik dat bedrijven massaal over de kop gaan – in mei gingen dubbel zoveel bedrijven failliet als vorig jaar – is een krappe arbeidsmarkt wel een van de lulligste redenen om bankroet te gaan. Ondernemers die moeten stoppen, niet vanwege domme investeringen of een al te defensieve strategie, maar omdat er geen werknemers zijn om de productie op peil te houden: het is bitter. Op zo’n moment gaan alle andere overwegingen overboord en zullen en moeten er arbeidskrachten aangevoerd worden, waar ze ook vandaan komen.

Als migrant kun je vandaag beter aankloppen bij Voka dan bij Vooruit.

En toch is het een beetje vreemd om juist Voka, spreekwoordelijk de échte baas van Bart De Wever, die oproepen te zien doen. Want waren we in Vlaanderen niet allemaal naar een minder open migratiebeleid aan het opschuiven? Is de N-VA, de partij die opkomt voor de Vlaamse ondernemingen, niet groot geworden met een zeer migratiekritisch discours? En zijn de partijen die het over ‘omvolking’ hebben, of zelfs over ‘het blanke’ als dominante factor, niet geweldig – en ‘geweld’ is hier wel het woord – veel nieuwe zielen aan het winnen? Waren we niet met z’n allen vraagtekens aan het plaatsen bij de ‘welkomstcultuur’?

En wat betekenen die open deuren van Voka voor de Vlaamse xenofobieklassiekers? Nemen we afscheid van het woord ‘gelukszoekers’ en noemen we exact dezelfde mensen nu ‘technische profielen’? Zouden er onder de zogenaamde ‘kansenparels’ – de schofterige ironie herkent u van het Vlaams Belang – nog goedkope metselaars of afwassers te rekruteren vallen? Hoe vallen de jeremiades van de Vlaamse ondernemers eigenlijk te rijmen met die leidende politici, van Bart De Wever tot Conner Rousseau, die de toegang voor migranten toch, als het er echt op aankomt, liever wat moeilijker maken? Raar maar waar: als migrant kun je vandaag beter aankloppen bij Voka dan bij Vooruit.

Natuurlijk: zeker voor de N-VA, Vooruit of de Open VLD is sommige migratie goed, en andere helemaal niet. De goede soort heet ‘arbeidsmigratie’ of ‘circulaire migratie’. Het idee is dat we zorgvuldig selecteren wie we kunnen gebruiken en de rest blijft buiten. Als we je niet meer nodig hebben, word je op een vliegtuig gezet. Op papier is dat, voor onze economie althans, inderdaad een doeltreffende strategie.

Het probleem is: ze werkt niet. Het verhaal van een cleane, superefficiënte ‘arbeidsmigratie’ is een fata morgana. Want met arbeidsmigratie, hoe ‘circulair’ bedoeld ook, importeer je altijd mensen, talen, culturen en vooral: familiebanden, en dus gezinsherenigingen. Bovendien weet elke staatssecretaris voor Asiel, van Theo Francken (N-VA) tot Sammy Mahdi (CD&V), dat een terugkeerbeleid veel makkelijker aan te kondigen dan uit te voeren is. Het nettoresultaat is dat we vandaag aan de ene kant een eldorado beloven aan mensen die in Vlaanderen willen komen werken. En dat we ze aan de andere kant structureel blijven benadelen: in sociale status, in het onderwijs, op de huurmarkt en het liefst ook nog eens in de sociale zekerheid. De boodschap is: beste arbeidsmigrant, we hebben je nodig, maar verwacht niet dat we je ooit voor vol aanzien.

Die houding kun je alleen maar hypocriet noemen. Wie vandaag de oproep van Voka steunt, moet straks niet over de vervreemding van de multiculturele samenleving beginnen te zeuren. En al helemaal niet over omvolking.