‘Als jongeren bekend willen worden, doen ze mee aan The Voice, dan vragen ze niet om euthanasie’

Misschien moeten we maar ophouden met stervende mensen op te voeren in de media, schrijft Ann Peuteman. ‘Uiteindelijk was het recht op een waardige dood de reden waarom de strijd voor de legalisering van euthanasie destijds is begonnen. En dat valt niet mee als er camera’s op je gericht staan.’

Misschien moeten we maar ophouden met stervende mensen op te voeren in de media. Want dat is wat we de voorbije jaren constant hebben gedaan – ook ik. Mensen die aan het doodgaan waren, werden geïnterviewd, gefilmd, tot het uiterste eind gevolgd. Omdat zijzelf de wereld nog een laatste boodschap wilden meegeven, zoals de allereerste officiële euthanasiedode Mario Verstraete, maar veel vaker nog omdat de journalisten, fotografen, documentaire- of televisiemakers in kwestie een punt wilden maken. Mensen die euthanasie kregen – of hun nabestaanden – werden in beeld gebracht om aan te tonen hoe humaan het is om zelf het tijdstip van je dood te kunnen kiezen, of net om te bewijzen hoe onnatuurlijk dat is. Patiënten die vanzelf stierven of door morfine in slaap werden gewiegd, moesten het publiek er dan weer van overtuigen dat zo’n dood heel mooi en natuurlijk is, of net dat het toch wel wreed is om een mens op die manier te laten sterven.

Zo zagen we patiënten met chronische ziekten, bejaarde koppels, mensen met beginnende dementie, psychiatrische patiënten, tweelingen en op den duur zelfs een transseksueel de revue passeren. Allemaal goedbedoeld, allemaal heel sereen in beeld gebracht ook. Maar de vraag is: hebben die pakkende getuigenissen ook maar iets veranderd? Heeft iemand in al die uren film, in al die pagina’s interviews echt een punt gemaakt? Daar ziet het in elk geval niet naar uit.

Als de heisa rond de uitbreiding van de euthanasiewet voor minderjarigen één ding duidelijk heeft gemaakt, is het wel dat de diepste overtuigingen over euthanasie nog altijd mijlenver uit elkaar liggen. Elke spectaculaire case, waarbij dokters als Wim Distelmans willens nillens worden opgevorderd om commentaar te geven, sterkt de verschillende partijen dan ook alleen maar in hun eigen gelijk.

Misschien moeten we de eerste minderjarige die officieel euthanasie krijgt dus maar niet opvoeren in onze bladen en televisiereportages. Niet om te tonen hoe progressief dit land wel is. Niet om te bewijzen dat de uitbreiding van de wet in de praktijk fantastisch is. Niet om te laten zien hoe inhumaan het is om jongeren een spuitje te geven. Niet.

Laten we geen symbool maken van die jongen of dat meisje. Laten we die ouders niet in de rol van voortrekkers dwingen. Als een tiener zijn vijftien minuten roem wil, doet hij wel mee aan The Voice van Vlaanderen of Belgium’s got Talent. Dan vraagt hij niet om euthanasie.

Laten we die allereerste minderjarige die van de wetswijziging gebruik maakt dus in alle rust en anonimiteit sterven. Laten we zijn familie de ruimte laten om afscheid te nemen zonder dat hun kind wordt samengevat tot een hoofdpunt in het journaal of de aanleiding van alweer een nieuwe polemiek op de opiniepagina’s van de kranten.

Uiteindelijk was het recht op een waardige dood de reden waarom de strijd voor de legalisering van euthanasie destijds is begonnen. En dat valt niet mee als er een paar camera’s op je gericht staan.