Vrijdaggroep

‘Abortus, gelegaliseerd maar blijkbaar geen verworven recht’

Zelfs waar abortus gelegaliseerd is, lijken deze fundamentele rechten niet verworven te zijn, zoals de recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten aantonen, schrijft Aline Buysschaert van de Vrijdaggroep.

Meer dan een maand geleden keurde de staat Alabama de meest restrictieve abortuswetgeving van de Verenigde Staten goed, die abortus in elk stadium van de zwangerschap verbiedt, niet voorziet in uitzonderingen in geval van verkrachting of incest en artsen die abortussen uitvoeren bestraft met celstraffen tot 99 jaar. Ook de staten Georgia, Ohio en Missouri zijn die toer opgegaan. Een bocht van 180 graden ten opzichte van 1973, toen het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten zich uitsprak voor het recht van vrouwen om een zwangerschap binnen de eerste drie maanden te beëindigen.

In een land als België, waar abortus al bijna 30 jaar gelegaliseerd is, haalt de strijd die tal van mannen en vrouwen over de hele wereld nog altijd voeren de voorpagina’s niet meer. Toch waren er in 2017 nog 125 landen die abortus verboden of slechts in uitzonderlijke omstandigheden toelieten. De algemene trend gaat zeker in de richting van meer legalisering, maar we moeten waakzaam zijn. Zelfs waar abortus gelegaliseerd is, lijken deze fundamentele rechten immers niet verworven te zijn, zoals de recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten aantonen.

Gepolariseerd

Zoals we weten, is het abortusdebat sterk gepolariseerd rond de zogenaamde ‘pro-choicers’ en de zogenaamde ‘pro-lifers’. Waarom? Simpelweg omdat deze twee waarden, vrijheid van keuze en eerbied voor het leven, twee waarden zijn die los van elkaar respectabel zijn. De realiteit bestaat echter uit waarden die samenkomen en botsen, uit complexe beslissingen die afhangen van specifieke omstandigheden.

Abortus is altijd een delicate beslissing, die vereist dat de betrokken persoon de controle over de beslissing moet hebben. Vrouwen verbieden om voor abortus te kiezen staat gelijk met hun autonomie ontkennen, hen stigmatiseren en hen onnodig in gevaar brengen.

Of het nu om een jong pubermeisje op school of een volwassen vrouw gaat, abortus is altijd een zware beslissing, rekening houdend met de – even ernstige – gevolgen van een bevalling, zoals armoede en ondervoeding of de onderbreking van studies. Om consequent te blijven, moeten ‘pro-lifers’ zich meer zorgen maken over het aantal kinderen in pleeggezinnen of de hoge kindersterfte in ontwikkelingslanden. Zijn deze levens vanuit hun standpunt niet evenveel waard als dat van een foetus?

Gezinsplanning

Voorafgaand aan de abortus is er toegang tot gezinsplanning. Een mensenrecht dat vrouwen in staat stelt om te kiezen of, wanneer en hoe vaak ze zwanger worden tijdens hun leven. Niet iedereen heeft echter toegang tot voorbehoedsmiddelen. En degene die het meest over het hoofd gezien worden, zijn tienermeisjes. Bij 11 % van alle geboorten in de wereld zijn de moeders tienermeisjes tussen 15 en 19 jaar, en 95 % van hen wonen in opkomende landen.

Aangezien volgens UNICEF maar liefst 15 miljoen tienermeisjes gedwongen werden tot geslachtsgemeenschap is er veel werk aan de winkel. Het probleem is groot en complex, gaande van louter toegang tot anticonceptie tot veranderingen in normen en gendermachtsdynamiek. De uitdaging is echter van essentieel belang: wanneer tienermeisjes en vrouwen de kans krijgen om zelf te bepalen hoe zij hun leven leiden, tonen veel studies de duidelijke gevolgen aan voor de gezondheid van hun gezin, de economie en de politieke stabiliteit van een land.

België is een van de landen achter de She Decides-beweging, die in 2017 opgericht werd naar aanleiding van de beslissing van president Donald Trump om de ontwikkelingshulp aan abortusorganisaties te beperken. In de huidige context is het van cruciaal belang dat we de moed niet laten zakken en de vrouwenzaak steunen. Hun toekomst hier én daar staat op het spel.

Door Aline Buysschaert, projectleider van een sociaal investeringsfonds en lid van de Vrijdaggroep, en beleidsdenktank voor jongeren van diverse pluimage ondersteund door de Koning Boudewijnstichting.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content