Bruno Dayez, advocaat van Marc Dutroux, wil de kindermoordenaar ten laatste in 2021 vrij krijgen. De slachtoffers en hun familieleden reageren vol onbegrip en vinden het ongepast dat de advocaat Dutroux als voorbeeld neemt om de zaak van de gedetineerden te verdedigen.
‘Is het normaal om te vechten om Dutroux vrij te krijgen?’ Jean-Denis Lejeune raakt niet uitgepraat over zijn verontwaardiging. Op onze vraag las hij het boek van Bruno Dayez. Hij accentueerde er talrijke passages in, maar eens het boek uit, kan hij geen begrip opbrengen voor het initiatief van de advocaat die de moordenaar van zijn dochter Julie wil vrijlaten en de zaak gebruiken om een debat te openen over het gevangenissysteem.
Lees ook: Moet Marc Dutroux vrijkomen?
‘Ik weet dat Dutroux recht heeft op een voorwaardelijke invrijheidstelling, maar zeggen dat je die crimineel moet vrij laten omdat de gevangenis slecht werkt, is een schandalige slogan. In zijn boek gooit Bruno Dayez een sinaasappeldief en Dutroux op dezelfde hoop. Dat is onaanvaardbaar.’
Gino Russo reageert met dezelfde verbittering. ‘Het is minder de inhoud dan de vorm van de strijd van Dayez die me stoort’, verklaart de vader van Mélissa. Dutroux is het ergste voorbeeld dat je kan gebruiken om de zaak van de gedetineerden te verdedigen. De strijd is op voorhand verloren want de zaak Dutroux is te ‘verdelend’.” Voor Russo is een groot deel van de maatschappij niet bereid om de argumenten van Bruno Dayez te horen. ‘Het dreigt de mensen op te hitsen of zelfs degenen die in twijfel zitten naar extremistische ideeën te doen omslaan, wat het allerergste zou zijn’, waarschuwt hij. ‘Ik begrijp niet dat Dayez de collectieve emoties ten opzichte van Dutroux niet kan inschatten.’
Laetitia Delhez, samen met Sabine Dardenne de enige overlevende van Dutroux, houdt er bij monde van haar advocaat Georges-Henri Beauthier een gelijkaardige mening op na: ‘Mijn cliënte gaat er mee akkoord dat de gevangenissen recidivefabrieken zijn en dat ze onvoldoende middelen krijgen om dat te vermijden, maar er zijn andere middelen om die gebreken aan de kaak te stellen. Bruno Dayez dreigt het werk van de verenigingen die elke dag op het terrein zijn en toch wat vooruitgang boeken te ondermijnen. Je kan niet, zoals hij doet, alles weggooien, het werk van de magistraten, bewakers, psychiaters…’ Georges-Henri Beauthier zal er hem voor de strafuitvoeringsrechtbank zeker aan herinneren.
Jean-Denis Lejeune begrijpt ook niet dat in zijn boek de raadsman van Marc Dutroux schrijft dat het werk van het stafrecht zonder de slachtoffers wordt gedaan en dat die laatsten tot een ondergeschikte rol herleid worden. Van zijn kant herinnert meester Beauthier eraan dat zonder de door de slachtoffers van Dutroux gevraagde aanvullende taken tijdens het onderzoek, Michel Nihoul onder de radar zou gebleven zijn. ‘De burgerlijke partijen hebben een essentiële rol te spelen om de zaak te doen vooruitgaan. Ze kunnen ook helpen in de zoektocht naar de waarheid en elementen aan Justitie bezorgen met hun advocaten.’
Een plicht van waarheid
De waarheid is trouwens altijd wat de slachtoffers verwachten. ‘De waarheid is een basisvoorwaarde voor alles’, legt Jean-Denis Lejeune uit. ‘Dutroux heeft zelfs de ontvoering van onze dochters nooit bekend. Hij schuift alles in de schoenen van Bernard Weinstein, zijn handlanger die hij vermoord en begraven heeft… Toen ik echter Michèle Martin ontmoette, bekende ze dat de ontvoeringen wel degelijk een daad van Dutroux waren.’ Voor Georges-Henri Beauthier vragen de slachtoffers geen wraak maar willen ze alleen weten wat er in 1996 en daarvoor is gebeurd. Wat was Dutroux van plan met Laetitia mocht ze niet gered zijn? Welke band had hij met mensensmokkelaars die hij in bars zag?
‘Dutroux moet de waarheid vertellen, zijn waarheid wel te verstaan, maar het moet aannemelijk zijn’, gebiedt Bauthier. Geen zoveelste versie zoals hij die voorschotelde aan het assisenhof en die niemand overtuigde.’ Meester Dayez zegt dat hij de waarheid van zijn cliënt wil krijgen, maar de slachtoffers geloven er niet in. ‘Dutroux heeft zijn advocaten al belazerd, Julien Pierre en Xavier Magnée, die ook hadden beloofd dat hij zou spreken’, vertelt Jean-Denis Lejeune. Het is moeilijk te geloven dat Bruno Dayez daar beter in slaagt, meent Georges-Henri Beauthier : ‘Marc Dutroux heeft nooit enig aanstalten vertoond om te beginnen vertellen wat hij deed.’
Wat Jean-Denis Lejeune vooral dwarszit, is dat Dutroux op een dag kan vrijkomen. Ook al verklaarde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) onlangs aan de RTBF dat hij daar niet in geloofde, is de vader van Julie niet gerustgesteld. ‘Michèle Martin is er wel in geslaagd, dus waarom Dutroux niet?’, vraagt hij zich logischerwijze af. ‘Theoretisch staat er in de wet niets om dat te verhinderen. In 1992, terwijl hij al minderjarigen ontvoerd en verkracht had, verkreeg hij zijn voorwaardelijke invrijheidsstelling door de magistraten en sociale assistenten voor de gek te houden. Dat kan opnieuw gebeuren. Beeld je eens in dat je Dutroux als buurman hebt?’
Gedachtenstrijd
En dat men niet afkomt met een klooster die hem zou kunnen ontvangen. ‘We hebben gezien wat dat gaf met Martin bij de clarissen van Malonne bij Namen’, merkt hij op. Wanneer de zusters naar Brussel verhuisd zijn, heeft ze hen niet gevolgd…’ Hoewel de regels voor de voorwaardelijke invrijheidstelling van zware criminelen versterkt zijn in 2013, uit Jean-Denis Lejeune kritiek op het huidige systeem en pleit hij voor een wijziging van de wet. ‘Er bestaan beschaafde landen zoals Zwitserland waar levenslang effectief is voor de meest extreme gevallen, dus waarom niet in België?’, vraagt hij zich af. Hij is trouwens voorstander van de doodstraf, maar weet goed dat die niet opnieuw wordt ingevoerd. Toch waarschuwt hij: ‘Zonder sterke daden van onze politieke verkozenen om niet reduceerbare straffen op te leggen voor veroordeelden, recidivisten die ernstige misdaden op kinderen begingen, zie ik niet hoe je burgers kan verhinderen hun woede op straat uit te roepen.’
Toen de media bekend maakten dat Bruno Dayez Dutroux vertegenwoordigde voor zijn vraag van voorwaardelijke invrijheidstelling, kondigde Gino Russo op zijn Facebookprofiel aan dat hij overwoog een beroep te doen op een collectieve actie voor de ‘nagedachtenis en het respect van de slachtoffers’. Vandaag denkt hij er niet meer zo over. ‘Mijn bericht werd niet goed begrepen en veroorzaakte reacties en zelfs extremistische recuperatie waar ik niet achter sta. De dood van mijn dochter moet daar niet voor dienen. Ik wil niet dat de gevangenisvoorwaarden verstrengd worden. Ik vraag enkel een beter evenwicht voor de slachtoffers.’
Op Facebook had Gino Russo ook wat hij de ‘strijd der gedachten’ noemt aangehaald. ‘De klassenstrijd is vandaag intellectueler dan sociaal en materieel. De maatschappij bestaat niet enkel uit juristen en intellectuelen. Er is een andere manier om naar de dingen te kijken dan die van het recht. Een andere beleving. Mensen willen niet dat er voor hen gedacht wordt. Dat is echter wat Dayez lijkt te willen: de opinie de arm wringen.’ Dat is ook een mooi debatontwerp.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
