Wie wil het stuur afstaan aan een automatische piloot?

Rijden in een relaxhouding wordt mogelijk.
Urbain Vandormael
Urbain Vandormael Expert autosector. Schrijft op Knack.be wekelijks over nieuwigheden in autoland.

Vijf jaar geleden voorspelde Bosch dat de autonoom rijdende auto op de weg tegen 2020 een feit zou zijn. De zoveelste veel te optimistische voorspelling met betrekking tot elektrisch en autonoom rijden. Een en ander zorgt ondertussen voor verwarring in de hoofden van de mensen. Die weten niet meer weten welke auto zij moeten kopen, want vele van hun terechte vragen blijven onbeantwoord.

Meer dan negen op de tien verkeersongevallen zijn te wijten aan een menselijke fout. Door de chauffeur te degraderen tot passagier(ster) en hem/haar te vervangen door een automatische piloot zou heel wat leed kunnen voorkomen worden. Want computers maken geen fouten, ze voeren zeer gezagsgetrouw commando’s uit die de optelsom zijn van enerzijds een reeks observaties door radars en sensoren en anderzijds van berekeningen en simulaties door een rekeneenheid in de wagen.

Razendsnelle evolutie

Geautomatiseerd rijden is de nieuwe hype in autoland en auto’s zijn hét nieuwe platform voor technologische vernieuwing. Bij de Duitse onderdelenfabrikant Bosch – met 360.000 medewerkers in 150 landen een topper inzake actieve en passieve hulp- en rijveiligheidssystemen – werken enkele duizenden ingenieurs aan de ontwikkeling en verfijning van rijhulpsystemen. Rijassistenten vormen de basis van geautomatiseerd rijden en omvatten zowel de aandrijving, remmen, stuurinrichting alsook sensoren, navigatie- en connectiviteitsystemen binnen en buiten de wagen.

Volgens het gezaghebbende Amerikaanse businessmagazine Forbes staan zo’n 1700 IT-bedrijven klaar om de automobielindustrie te infiltreren met disruptieve technologieën. Het is enkel een kwestie van tijd, zo wordt gezegd, om op een efficiënte en veilige manier de diverse verschillende systemen met elkaar te laten samenwerken.

Alle grote automerken experimenteren met autonoom rijdende wagens, maar technologiereuzen zoals Google en Apple staan reeds een stap verder en hebben de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s ondergebracht in aparte bedrijfsunits. Voorlopig schermen die hun activiteiten zoveel mogelijk af voor het oog en oor van de media, om geen slapende honden wakker te maken.

Zonder handen parkeren, dat kan al. De auto van de toekomst kan echter nog veel meer. In de meeste prototypes van smart cars is het dashboard vervangen door een (aanraak)scherm en ook het stuurwiel ontbreekt omdat de meeste handelingen geschieden via mondelinge instructies. De Samsung Cockpit 2019, die begin dit jaar zijn wereldpremière vierde tijdens de technologiebeurs CES in Las Vegas, bestaat uit meerdere schermen en wordt bestuurd door een digitale buddy à la Alexa van Amazon. De Intelligent Personal Assistant van BMW moet het mogelijk maken om een autorit in relaxhouding te rijden, inclusief sfeervolle verlichting en aangepaste zithouding. Koppel je de auto van de toekomst aan een demotica-systeem, kan je op weg naar huis zelfs het bad laten vollopen of de oven voorverwarmen. Het interieur van de auto van de toekomst gelijkt steeds meer op een woonkamer of lounge bar.

Lees verder onder de foto’s

De Renault EZ-GO als een voorafbeelding van de auto van de toekomst.
De Renault EZ-GO als een voorafbeelding van de auto van de toekomst.© /

Wat kan, wat niet en wat is niet wenselijk?

De auto van de toekomst waakt over de weg met behulp van camera’s en sensoren. De meest opvallende camera, op het dak van de wagen, maakt gebruik van licht- en lasertechnologie (LIDAR) om de afstand tussen twee voorwerpen te meten en zo eventuele obstakels te detecteren. Een andere camera speurt door de voorruit naar eventuele voetgangers en fietsers op het voetpad of de rijweg, maar leest ook verkeersborden en verkeerslichten. Een sensor aan de voor- en achterbumper verwittigt voor eventuele voertuigen en obstakels die te dichtbij komen.

De communicatie met de andere autorijders verloopt via 5G, de opvolger van de huidige 4G-standaard voor mobiel internet. Ter info: 5G bestaat voorlopig enkel in Zuid-Korea, jawel het vaderland van Hyundai/Kia terwijl delen van Duitsland, met de toonaangevende automerken Audi, BMW, Mercedes, Porsche en Volkswagen, het vandaag nog altijd moeten stellen zonder 4G! Onvoorstelbaar is dat en het is illustratief voor de achterstand die autoland Duitsland heeft opgelopen op het vlak van de ontwikkeling en implementatie van innovatieve technologie in de auto.

Renault experimenteert met de SYMBIOZ 01 op de openbare weg met autonoom autorijden.
Renault experimenteert met de SYMBIOZ 01 op de openbare weg met autonoom autorijden.© /
'Autonomous Driving Brain' in Volvo XC90
‘Autonomous Driving Brain’ in Volvo XC90© /

Er is nog een bijkomend probleem: zitten wij met zijn allen wel te wachten op die autonoom rijdende auto? Uit een bevraging van het Amerikaanse Brookings Institute leren we dat 70 procent van de autobestuurders er tegenop ziet om de weg te delen met zelfrijdende auto’s, zes op de tien zijn er niet van overtuigd zijn dat een autonoom rijdende auto veiliger is dan een wagen met een chauffeur van vlees en bloed achter het stuur.

Hun buikgevoel wordt gevoed door een mededeling van het Amerikaanse Insurance Institute for Highway Safety waarin staat te lezen dat ‘rekening moet gehouden worden met vergissingen met mogelijke fatale gevolgen’. De werking van sensoren en camera’s kan immers verstoord worden door fel zonlicht, zware regenval of sneeuw op de rijbaan. En wat als een flauwe plezante een verkeersbord overplakt? Of stel je voor dat in volle spits de internetverbinding uitvalt en tienduizenden auto’s plots stilvallen of erger nog, onbestuurbaar worden. Zelfstandige auto’s zijn ook niet in staat om het rijgedrag van niet-zelfstandig rijdende auto’s te controleren. Begrijpelijk maar niet geruststellend, als je het mij vraagt.

Autonoom rijdende auto’s confronteren ons met een groot ethisch probleem

Volgens Bosch zijn zelfrijdende auto’s op de snelweg tegen 2020 een feit. Op voorwaarde dat er een oplossing wordt gevonden voor de juridische aansprakelijkheid, zo voegde de onderdelenfabrikant er vijf jaar geleden voor de volledigheid aan toe.

Volgens de Conventie van Wenen over het Wegverkeer uit 1968 moet een bestuurder te allen tijde de controle over zijn voertuig behouden en dat is met een zelfrijdende auto niet het geval. Almaar meer overheden hebben het thema op de politieke agenda gezet en in een aantal landen lopen pilootprojecten met een automatische piloot op de openbare weg – binnen een afgebakend gebied én met de instemming van de overheid. Het zal echter nog miljoenen testkilometers vergen voor aan alle veiligheidscriteria wordt voldaan. Zolang dat niet is gebeurd, zal geen enkele politieke instantie groen licht geven.

Heerlijk ontspannend die auto van de toekomst.
Heerlijk ontspannend die auto van de toekomst.© /

Maar zelfs dan zitten we nog met een reuzegroot ethisch probleem. Beeld je in dat een zelfrijdende auto in een situatie terechtkomt dat een ongeval onvermijdelijk wordt en dat die ofwel op 10-tal voetgangers inrijdt ofwel tegen een muur knalt, waarbij de kans reëel is dat de chauffeur de klap niet overleeft. Die laatste treft geen schuld, want hij mocht/kon niet ingrijpen.

Afhankelijk van de paramaters die de ingenieurs ingegeven hebben, zal de computer een beslissing nemen die ofwel het leven kost aan de bestuurder ofwel aan de voetgangers. Een Frans-Amerikaans onderzoeksteam bevroeg 1.000 mannen en vrouwen welk commando in zo’n geval moet gegeven worden aan de computer. Een meerderheid van de ondervraagden antwoordde dat de zelfrijdende auto maar tegen de muur moest rijden, om het dodental zo laag mogelijk te houden.

Hun bereidheid om het leven te redden van de voetgangers daalde echter spectaculair vanaf het moment dat zij zich in de situatie moestenverplaatsen dat zij zelf aan het stuur van de zelfrijdende auto zaten. Nog slechts één op de drie bleek bereid om zijn eigen leven op te offeren. Een overgrote meerderheid kon zich niet voorstellen ooit een zelfrijdende auto te kopen die zo geprogrammeerd zou zijn dat hij het leven van zijn eigen bestuurder zou opofferen voor dat van andere weggebruikers.

In de praktijk zullen de autonoom rijdende auto’s straks uitgerust zijn met software die in zulke situaties welbepaalde voorkeuren zal laten gelden, niet gehinderd door enige vorm van menslievendheid of ethische norm. Dat beloven heftige discussies te worden tussen overtuigde voor- en tegenstanders met ieder het gelijk aan hun kant.

In de smart vision EQ fortwo zijn het stuurwiel en pedalen verdwenen.
In de smart vision EQ fortwo zijn het stuurwiel en pedalen verdwenen.© /
De elektrisch en autonoom rijdende Renault EZ PRO brengt pakjes op een milieuvriendelijke en efficiënte manier aan huis.
De elektrisch en autonoom rijdende Renault EZ PRO brengt pakjes op een milieuvriendelijke en efficiënte manier aan huis.© /

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content