De Amerikaanse president Trump en zijn Chinese ambtsgenoot Xi Jinping hebben in de rand van de bijeenkomst van de G20 in Buenos Aires een wapenstilstand van 90 dagen afgekondigd in de handelsoorlog tussen beide grootmachten. Vandaag ontvangt de Amerikaanse president in Washington de autobazen van BMW, Mercedes en Volkswagen voor een open gesprek over de aangekondigde verhoging van de importheffing van 2,5 naar 25 procent op auto’s en onderdelen uit Europa. Vanwaar die verzoenende initiatieven?
Keep it simple! Door importproducten uit Europa en China zwaarder te belasten, zou de Amerikaanse industrie automatisch heropleven, zouden honderdduizenden banen worden gecreëerd en zou Amerika weerom de nummer één in de wereld worden. De boodschap Make America great again vond gehoor bij de Amerikaanse kiezer en promoveerde de steenrijke immobiliënmakelaar Donald Trump tot eenieders verbazing tot president van de Verenigde Staten. Zelfs voor de man zelf kwam de verkiezing als een complete verrassing.
De wereld op zijn kop
Sinds zijn aantreden als president is het aanzien van de wereld veranderd. Dat geldt overigens ook voor zijn eigen entourage: enkel zijn vrouw, kinderen en schoonzonen zijn aan boord gebleven, omzeggens alle raadgevers van voor de eedaflegging zijn ondertussen oneervol ontslagen of hebben de eer aan zichzelf gehouden. Om een voor de hand liggende reden: zijn adviseurs, sommigen van een twijfelachtig allooi, hebben er nooit rekening mee gehouden dat hun voorstellen ooit in de praktijk moesten omgezet worden. Bovendien bleek dat een aantal zich schuldig had gemaakt aan laakbare en/of strafbare feiten. Kwamen die aan het licht en dreigden die de positie van Trump in gevaar te brengen, liet hij zijn adviseurs vallen als een baksteen. Een aantal keert zich nu tegen hun ex-broodheer en klapt uit de biecht, uit wraak en/of in ruil voor een strafvermindering.
Op het Witte Huis is het intussen een komen en gaan van raadgevers en ministers. Hoe competent en ervaren die ook moge zijn in hun vak, allen krijgen ze te maken met de eigengereide manier van denken en handelen van de president. Die bestuurt het land als een zakenman zijn bedrijf, zonder rekening te houden met de politieke, economische en maatschappelijke consequenties van zijn beleidsbeslissingen voor de bevolking. Iedereen en alles wordt opgeofferd aan het persoonlijk gewin.
Zijn tweets en persoonlijke beledigingen aan het adres van tegenstanders, critici en de media zijn vaak van een bedenkelijk laag niveau en hebben het vertrouwen van ieder weldenkende mens in dé politiek ondermijnd. Meer dan ooit worden politiekers beschouwd als een zooitje zakkenvullers zonder politieke idealen.
Verdeel en heers
Voor Trump heiligt het doel de middelen. Van de Amerikaanse autoconstructeurs is geweten dat zij buiten de Verenigde Staten geen voet aan de grond krijgen en in eigen land worden voorbijgestoken door zowel de Aziatische als Europese merken. Om hun concurrentiepositie te versterken, stelde de president bij zijn aanstelling importheffingen op auto’s en onderdelen van buiten de Verenigde Staten tot 25 procent in het vooruitzicht. Wat een dikke streep door de rekening zou betekenen van de Duitse premiummerken voor wie de Amerikaanse markt nog altijd zeer belangrijk is. De Audi A8, BMW 7 of Mercedes S-klasse zouden zelfs voor de rijke Amerikanen te duur worden.
Lees verder onder de foto’s
Tot en met de Duitse kanselier Angela Merkel en Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Junker hebben in persoonlijke gesprekken geprobeerd om Trump op andere gedachten te brengen, vergeefse moeite. Dat hij vandaag de Duitse autobazen op de koffie uitnodigt, past in zijn ‘verdeel en heers’ strategie. Hij wil achter de rug van de politieke leiders in Berlijn en Brussel afzonderlijke afspraken maken met de Duitse autoconcerns, tot grote ergernis van de politieke machtshebbers.
Naar verluidt wil hij de importheffingen verminderen, in ruil voor bijkomende fabrieken van de Duitse automerken in de Verenigde Staten. Die assembleren nu al een reeks SUV-modellen in de VS voor zowel de Amerikaanse als de wereldmarkt. Worden de onderdelen uit Europa door hogere nieuwe importheffingen duurder, wordt ook het eindproduct duurder. In de meeste gevallen zelfs te duur.
Dat geldt in de eerste plaats voor de Chinese klanten, die moeten twee keer extra betalen.
In een reactie op de Amerikaanse importheffingen, heft China nu ook hoge invoerrechten op producten uit de VS. Dat heeft geleid tot een forse terugloop van de verkoop. BMW schat het geleden verlies voor het lopende jaar op zo’n 300 miljoen euro. De Duitse merken plannen daarom nieuwe fabrieken in China zelf.
Vandaar het initiatief van Trump om een wapenstilstand af te kondigen met China én vervolgens een deal te sluiten met de Duitse autobazen Herbert Diess (VW), Harald Krüger (BMW) en Dieter Zetsche (Mercedes).
Die zou erin bestaan dat de aangekondigde importheffingen niet worden doorgevoerd in ruil voor bijkomende investeringen en nieuwe fabrieken in de VS vanwege de Duitse merken.
Of hij ook bereid is om definitief af te zien van quota voor auto-onderdelen uit Europa is weinig waarschijnlijk.
Kerstgeschenk voor de achterban van Trump
Wanneer Trump vanavond laat via twitter verslag zal uitbrengen over de afloop van de koffieklets met de Duitse autobazen zal hij allicht kunnen uitpakken met goed nieuws voor zijn kiezers. Dat is hoognodig want de president komt hoe langer hoe meer onder druk te staan. Vorige week heeft General Motors laten weten dat het drastisch gaat snoeien in zijn modellenaanbod en personeelsbestand én vier fabrieken zal sluiten. Ook Ford massale ontslagen en fabriekssluitingen. Naar verluidt overweegt de directie in Dearborn zowaar om Ford Europe in de etalage te zetten, in een reactie op de slechte bedrijfsresultaten in 2018. In de tweede helft van het jaar is het verlies verdubbeld.
De kans is groot dat Ford het voorbeeld volgt van GM. Dat verkocht vorig jaar Opel/Vauxhall voor een vriendenprijs aan de Franse autogroep PSA (Peugeot/Citroën). Sindsdien gaat het weerom bergop met Opel.
Met Kerstmis in het verschiet en na de verkiezingsnederlaag van de Republikeinen in oktober wil Trump 2018 alsnog in schoonheid afsluiten. De president weet als geen ander de publieke opinie te bespelen en zijn momenten te kiezen. Waarnemers houden er daarom rekening mee dat er vandaag witte rook zal opstijgen uit het Witte Huis. Wat goed nieuws is voor de wereldhandel.
Terzelfdertijd weten we dat Trump een onberekenbaar iemand is, zonder het minste moreel besef. Dat zal in 2019 niet anders zijn. Daarom moeten we de wapenstilstand in de handelsoorlog met China en de deal met de Duitse autoconstructeurs van nu met het nodige voorbehoud beoordelen en verwelkomen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
