Van 1 november tot 31 maart zijn winter- of vierseizoenenbanden in de Alpenlanden een must. In ons land geldt die verplichting niet maar wie in de winter met zomerbanden onderweg is die brengt zichzelf en de andere weggebruikers in gevaar. Niet doen dus. Wat je moet weten over een goede winterband lees je hier.
Wie zinnens is om straks in de Alpen of Dolomieten te gaan skiën, is verplicht om winterbanden of vierseizoenenbanden te laten monteren die voorzien zijn van het symbool van een berg met drie toppen met een sneeuwvlok. Wie dat niet doet, overtreedt de wet en kan worden verbaliseerd. Hij of zij kan bovendien persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de kosten ingeval van een ongeval dat in verband kan worden gebracht met ijzel of sneeuw.
Beter voorkomen dan genezen
Wie tijdens de wintermaanden in eigen land blijft — dat is de overgrote meerderheid van de mensen — ontsnapt dus aan de winterbandenplicht. Laat dat echter geen excuus zijn om tijdens de natte en koude wintermaanden op zomerbanden te blijven rijden.
Onderzoek leert dat aangepaste banden in één op de drie gevallen het verschil maakt tussen een ongeval en een nipt vermeden ongeval. Op zomerbanden rijden in de winter is vragen om miserie, is in feite levensgevaarlijk. Ook al komen sneeuwrijke winters almaar zeldener voor in Vlaanderen.
Valt er af en toe toch een vlokje sneeuw uit de lucht, dan maken de doorgewinterde medewerkers van het Agentschap Wegen en Verkeer de rijweg snel sneeuwvrij.
Voorstanders van het verplicht gebruik van winter- of vierseizoenenbanden wijzen erop dat sneeuw maar één aspect is van wat onder winterse omstandigheden wordt verstaan. Vriestemperaturen en ijzel horen daar ook bij en die komen wel geregeld voor in onze contreien. Ook in die situaties bewijzen winter- en vierseizoenenbanden hun nut.
Dat zit zo. Bij temperaturen van 7° Celsius en lager verliest rubber zijn soepelheid: rubber leeft en is poreus. De specifieke samenstelling van een winter- of vierseizoenenband voorkomt dat het rubber hard wordt bij lage temperaturen, waardoor de band grip verliest.
Een winterband bezit ook andere profielblokken en meer lamellen dan een zomerband. Lamellen breken als het ware de waterfilm op de rijweg waardoor de band een grotere trekkracht krijgt. Het klauweffect zorgt voor een betere grip waardoor het risico op een ongecontroleerde slip verkleint. Met name voor SUV’s en zware elektrische auto’s met een groot vermogen en hoog koppel zijn winter- of vierseizoenenbanden daarom een absolute must, ook in ons land.
De vierseizoenenband is al enkele jaren in opmars en is intussen een te duchten concurrent van de traditionele zomer- en winterband. De bandenfabrikanten claimen dat all seasons vergelijkbare kwaliteiten bezitten als zomer- en winterbanden maar de resultaten van vergelijkende tests tonen aan dat die bewering niet correct is. Er bestaan wel degelijk verschillen.
Vierseizoenenbanden presteren in de zomer minder goed dan zomerbanden en in de winter minder goed dan echte winterbanden. De kwaliteitsverschillen worden jaar na jaar kleiner, dat geldt ook voor de prijsverschillen tussen echte winter- of zomerbanden en all seasons.
Geen appelen met peren vergelijken
Bandenfabrikanten zijn constant op zoek naar oplossingen om een autoband in alle omstandigheden zo performant en zo veilig mogelijk te maken. De vierseizoenenband is daar een voorbeeld van. Die toont aan tot wat de fabrikanten op technologisch vlak in staat zijn. Maar dat betekent nog niet dat een vierseizoenenband bij 7 graden of lager evengoed presteert als een echte winterband op een glad of besneeuwd wegdek.
Die vergelijking heeft trouwens geen zin. Je moet de prestaties van een all seasons in de winter vergelijken met die van een zomerband in de winter en dan scoort die vele malen beter. Elke autoband is een compromis, ook een vierseizoenenband is dat. Dat neemt niet weg dat ik iedereen afraad om in de winter met zomerbanden te rijden. Dat is om miserie vragen.
Tal van leasemaatschappijen stellen hun klanten daarom voor om over te schakelen op all seasons. Op die manier sparen zij minstens één bandenwissel per jaar uit zonder de verkeersveiligheid in gevaar te brengen.
Want dat moet ook gezegd: de allerbeste winterband scoort uitstekend in de sneeuw maar minder goed op een nat wegdek. In dat geval kunnen remproblemen optreden of aquaplaning in bochten. Laat uitgerekend een nat wegdek een fenomeen zijn waarmee automobilisten het vaakst geconfronteerd worden in ons land.
Opvallende kwaliteits- en prijsverschillen
Over het algemeen wordt de impact van een autoband op de verkeersveiligheid zwaar onderschat. De meeste mensen beschouwen een autoband als een noodzakelijk kwaad, als een onderdeel dat sterk onderhevig is aan slijtage. Zij beseffen niet of onvoldoende dat die in feite het enige fysieke contact tussen de auto en het wegdek is. Vanuit dit perspectief is een autoband belangrijker dan de meeste rijhulpsystemen, ondanks dat die een veelvoud kosten van een stel banden.
Sinds 2012 zijn de fabrikanten wettelijk verplicht om prestaties inzake rolweerstand, remmen op nat wegdek en extern afrolgeluid te vermelden op het bandenlabel en dat via een duidelijke en eenduidige classificatie. Uit de classificatie voor grip op een nat wegdek kan je bijvoorbeeld de lengte van de remweg afleiden: het verschil tussen twee klassen bedraagt een volle drie meter!
Gecertificeerde winterbanden herken je aan het 3PMSF-symbool: een berg met drie toppen en een sneeuwvlok. Ontbreekt dat symbool op een winter- of vierseizoenenband heb je te maken met een namaakproduct.
Het valt op dat nuttige en betrouwbare informatie over autobanden op basis van onafhankelijk proefondervindelijk onderzoek nauwelijks voorhanden is. Dat is jammer want die vergelijkende tests leveren vaak opmerkelijke resultaten op. Zo zijn de prijsverschillen tussen de A-merken relatief klein terwijl de kwaliteitsverschillen soms verrassend groot zijn, vooral qua remafstand en grip. Raadpleeg daarom een bandenspecialist.
De bal ligt in het kamp van de bandenfabrikanten. Die communiceren in eerste instantie met de automerken, bandencentrales, autoverhuurmaatschappijen en beheerders van grote wagenparken en zien de consument over het hoofd. In hun communicatie focussen zij te veel op productinformatie en te weinig op algemene voorlichting. Hoeveel bestuurders zijn zich bewust van de noodzaak geregeld de bandenspanning te controleren? Nochtans is die uitermate belangrijk voor het weggedrag van je auto. En dus voor de verkeersveiligheid.
Onderzoek leert dat de automobilisten overdreven veel belang hechten aan de profieldiepte van een band. Een veilige band is in hun ogen een band met diepe profielen. Daarbij gaat het er niet om hoeveel profieldiepte een band nog heeft maar over hoeveel grip die nog heeft. Uit tests blijkt dat kwaliteitsbanden met 2 mm profiel meer grip kunnen hebben dan minderwaardige banden met 5 mm profieldiepte.
Pas uw rijstijl aan
Last but not least: zelfs de allerbeste winterband of all seasons kan de gevolgen van onaangepast rijgedrag niet compenseren. Rijden op een glad wegdek door regen, ijzel of sneeuw vereist een aangepaste rijstijl. De meeste mensen onderschatten de impact van snelheid op de remafstand en weggedrag van hun auto.
Zij weten ook niet hoe zij moeten reageren in een onveilige situatie en welke hulp zij op dat moment mogen verwachten van de zogenaamde rijhulpsystemen. Dat geldt in het bijzonder voor jonge én oudere bestuurders. Die laatste groep heeft nog ‘pompend’ leren remmen – toen er nog geen sprake was van de assistentiesystemen ABS en ESP.
Die zogenaamde ADAS-systemen zorgen ervoor dat een auto minder snel slipt en sneller tot stilstand komt op een glad wegdek. Op voorwaarde dat de bestuurder geen actie onderneemt die hun werking doorkruist. Daarom deze goede raad: schrijf je vandaag nog in voor een rijvaardigheidsopleiding. Die neemt een halve dag in beslag, kost hooguit 200 euro en leert je in veilige omstandigheden en onder deskundige begeleiding hoe je gevaarlijke situaties kunt voorkomen en hoe je daarop moet reageren. Geloof me, er gaat een nieuwe wereld voor je open en je rijdt na afloop gegarandeerd langzamer en veiliger naar huis.
Goedkoop zelden een goede koop
Wie autobanden online koopt, mag zich niet blindstaren op de geafficheerde prijs en moet rekening houden met de extra opslag- en montagekosten. De meeste automobilisten zijn niet in staat om na een wissel het bandenspanningsdetectiesysteem te activeren. Dat is specialistenwerk.
Wie online koopt, riskeert bovendien een kat in een zak te kopen. Uit de vergelijkende bandentests blijkt dat de producten van de premiummerken meestal een hoog kwaliteitsniveau bereiken en zelden een onvoldoende krijgen voor een specifiek testcriterium. Daarentegen zijn kwaliteitsdeficits schering en inslag bij Aziatische budgetmerken. Onthoud dat de duurste autoband niet per se de beste is en dat goedkoop zelden synoniem is van een goede koop.
Speciale winterbanden voor e-auto’s
Een elektrische auto is al snel 350 à 500 kilogram zwaarder dan een vergelijkbare benzinewagen. Bij het remmen en optrekken zorgt dat voor een hogere belasting van de band. Elektrische auto’s beschikken bovendien over meer vermogen en koppel wat uitnodigt tot sportief rijden, tot snel optrekken en versnellen.
Afhankelijk van het gewicht van de e-auto en je manier van rijden is het dus geraadzaam om te kiezen voor een winterband die rekening houdt met genoemde specificaties van e-auto’s.
Belangrijk in dit verband is het belang van de rolweerstand van de band. Die is verantwoordelijk voor 10 à 20 procent van het energieverbruik van een EV: hoe lager de rolweerstand, hoe lager het verbruik en hoe groter het rijbereik.