Woensdag 9 juli loopt de pauze van negentig dagen af die president Trump begin april had afgekondigd in de tarievenstrijd met Europa. Welke invoerheffingen vanaf 1 augustus zullen gelden, is nog niet geweten. Als die fors de hoogte in gaan, dan zal dat dramatische gevolgen hebben voor de tewerkstelling in de Europese auto-industrie maar ook voor de volksgezondheid.
Als het de bedoeling is van president Trump om de wereldorde overhoop te halen, lijkt hij op de goede weg. De gevolgen van zijn onnavolgbare verdeel- en heerspolitiek nemen inderdaad stilaan dramatische vormen aan. In die mate dat zijn hevigste supporter en gulle geldschieter, Elon Musk, zijn grootste vijand is geworden.
Dit weekend heeft de Tesla-baas immers een nieuwe politieke partij opgericht. Met zijn America Party wil Musk misnoegde Trump-kiezers mobiliseren tegen in de zijn ogen catastrofale fiscale en economische politiek van de Amerikaanse president.
One Big Beautiful Bill
Steen des aanstoots is de nieuwe Amerikaanse belastingwet die onder andere de voordelen van klimaatvriendelijke energie wil afschaffen. Volgens gezaghebbende economen zal de zogenaamde One Big Beautiful Bill (OBBB) de kloof tussen de staatsschuld en het bruto binnenlands product (bbp) nog vergroten waardoor ook de kans op een rentecrisis in de VS vergroot. Een doemscenario dat het begin van het einde van het succesvolle Amerikaanse economische bestel kan betekenen.
Het 869 bladzijden tellende wetsvoorstel is eind vorige week met de kleinst mogelijke meerderheid goedgekeurd door de Senaat en het Huis van Afgevaardigden nadat Trump, op de valreep, enkele afvallige Republikeinse verkozenen zwaar onder druk had gezet om voor de nieuwe belastingwet te stemmen. Van Trump is geweten dat zijn wil wet is en dat hij geen kritiek of tegenspraak duldt. Van niemand.
Elektrisch autorijden op de schop
Een belangrijk onderdeel van de One Big Beautiful Bill is het ontmantelen van de Inflation Reduction Act (IRA). Die klimaatwet is nog een initiatief van Trumps voorganger Joe Biden, bedoeld om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen tegen 2035 met 40 procent te verminderen ten opzichte van 2005. De intrekking van de IRA zou die reductie met meer dan 10 procent verminderen.
Als eerste maatregel schrapt de OBBB de belastingbonus bij aankoop van een nieuwe elektrische auto. Tot nu toe genoten kopers van een belastingkrediet van maximaal 7500 dollar, maar daar komt eind september een einde aan. Oorspronkelijk zou de bonus in voege blijven tot 2032. Ook de bonus van maximaal 4000 dollar voor een tweedehands e-auto wordt afgevoerd.
In de VS is een elektrische auto gemiddeld 9000 dollar duurder dan een vergelijkbare auto op benzine en is daardoor (veel) te duur voor de doorsnee verdiener.
De ontwerptekst van de OBBB bevatte zowaar een verplichte jaarlijkse bijdrage van 250 dollar voor een volledig elektrisch aangedreven auto en van 100 dollar voor een plug-in hybride. De jaarlijkse bijdrage zou worden gebruikt om de wegen te herstellen die waren beschadigd door de zwaardere e-auto’s. Trump heeft voor alles een uitleg.
Een en ander is uiteraard een dikke streep door de rekening van Tesla dat bovendien wordt geconfronteerd met een wereldwijde implosie van de verkoop. In het tweede kwartaal van 2025 daalde de wereldwijde verkoop met nog maar eens 13 procent tot 384.000 voertuigen, in ons land liep de verkoop terug met 56 procent. Om het verkoopvolume van vorig jaar te kunnen evenaren, zou Tesla in de tweede helft van het jaar meer dan één miljoen auto’s moeten verkopen wat quasi onmogelijk is door het wegvallen van de financiële incentives in de VS. Volgens de Amerikaanse investeringsbank en financiële dienstverlener JP Morgan zou de nieuwe belastingwet Tesla meer dan 3 miljard dollar kunnen kosten.
Kortetermijndenken
De One Big Beautiful Bill maakt ook een einde aan de lucratieve verkoop van CO2-certificaten door Tesla aan automerken met een gering aandeel aan elektrische auto’s. Die halen op die manier hun gemiddelde CO2-uitstoot van hun gamma kunstmatig naar beneden en ontsnappen zo aan de hoge boetes van overheidswege voor het niet behalen van de CO2-doelstellingen.
Door het zogenaamde Corporate Average Fuel Economy-systeem af te schaffen hebben de automerken in de VS geen financiële baat meer bij de CO2-certificaten en valt een belangrijke inkomstenbron weg voor Tesla.
In 2024 bracht de verkoop van CO2-certifictaten zo’n 2,8 miljard dollar in het laatje, of één miljard meer dan in 2023. Tijdens het eerste kwartaal van 2025 leverde de verkoop 600 miljoen dollar op. Zonder die inkomsten zou Tesla in die periode een verlies van 200 miljoen dollar hebben geleden.
In Europa en Azië blijven de hoge boetes vooralsnog behouden en is er nog steeds vraag naar CO2-certificaten. Maar hoelang nog? Het is een publiek geheim dat Europa onder druk staat om de bestaande regeling aan te passen om concurrentiepositie van de Europese auto-industrie te versterken. Omzeggens alle Europese automerken en onderdelenfabrikanten hebben hun operationele winst het voorbije jaar zien smelten als sneeuw voor de zon.
Tesla haalt ook inkomsten uit de verkoop van batterijen. Als exploitant van een netwerk van 2600 snellaadstations ontvangt het bovendien overheidssubsidies en kan het aanspraak maken op fiscale voordelen. Maar ook die inkomstenbron dreigt verloren te gaan door de invoering van de One Big Beautiful Bill. Zo gezien kunnen Tesla én Musk op korte termijn de grootste verliezers worden van de nieuwe belastingwet.
Op lange termijn zijn het leefmilieu en de volksgezondheid de grote verliezers. Het afremmen van de klimaatverandering is geen prioriteit meer voor de nieuwe Amerikaanse regering. Sterker nog, Trump draait de klok terug door onder andere de financiële voordelen van elektrisch autorijden af te schaffen en de grote oliemaatschappijen een helpende hand te reiken bij het ontsluiten van nieuwe olievoorraden. De kosten voor boringen mogen opnieuw worden afgetrokken, de accijnzen op fossiele brandstof worden verlaagd en de steun verhoogd voor technologie die CO2 opvangt en hergebruikt voor oliewinning.
Duitse merken
Woensdagochtend 9 juli loopt dus de pauze van negentig dagen af die Trump begin april had afgekondigd voor het bereiken van een handelsakkoord tussen de Verenigde Staten en Europa. Naar verluidt is er druk overleg gepleegd tussen de Europese Commissie en de entourage van de president over nieuwe importheffingen die voor beide partijen een win-winsituatie inhouden.
Over de stand van zaken is tot nu toe weinig uitgelekt. Is dat goed of slecht nieuws? Enigszins verontrustend is de vaststelling dat ook de Duitse premiummerken, ieder apart, aan tafel hebben gezeten met de Amerikaanse regering.
Waarom hebben zij dat gedaan? Zowel BMW, Mercedes als Volkswagen produceren meerdere modellen in de VS voor zowel de Amerikaanse als de Europese en Aziatische markten. In de BMW-fabriek in Spartanburg rollen dagelijks 1500 voertuigen (X3, X4, X5, X6, X7 en XM) van de band die in 120 landen worden verkocht. De Franse en Italiaanse constructeurs hebben geen fabrieken in de VS en zijn ook nauwelijks present op de Amerikaanse markt. Die laatste is opnieuw de grootste afzetmarkt ter wereld geworden voor de Duitse merken, na hun afgang op de Chinese markt.
Het is niet ondenkbaar dat voornoemde Duitse constructeurs een bevoorrechte relatie onderhouden met de Amerikaanse regering en dat zij hiervan gebruik willen maken om een voordelige regeling voor zichzelf uit de brand te slepen.
Hebben zij het op een akkoordje gegooid met dealmaker Trump? Lagere invoerheffingen in ruil voor een verhoging van de productie in de VS? Waarom niet. De OBBB voorziet immers subsidies en belastingvrijstellingen tot 100 procent voor de bouw van nieuwe en modernisering van bestaande fabrieken.
Of hebben de Duitse autobazen te weinig vertrouwen in het onderhandelingstalent van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en EU-commissaris voor Handel Maros Sefcovic? Door in verdeelde slagorde aan te treden hebben de Europese Commissie en Duitse automerken hun onderhandelingspositie verzwakt. Anderzijds is Trump zo onberekenbaar in zijn denken en doen dat onderhandelingen met Trump altijd alle kanten uit kunnen.
Witte of zwarte rook
Woensdag 9 juli weten wij allicht meer. Of er überhaupt een akkoord is over nieuwe invoerheffingen en zo ja, wat dat inhoudt. Off the record is te horen dat importheffingen van 25 procent of meer dramatische gevolgen kunnen hebben voor de tewerkstelling in de Europese auto-industrie. Met name de Duitse merken leven van de export, de Amerikaanse markt is opnieuw hun grootste afzetmarkt.
Voor BMW, Mercedes en Volkswagen zijn de VS bovendien een tweede thuisland waar zij tal van modellen voor export naar Europa en Azië produceren. Als er geen eerbaar handelsakkoord uit de bus komt, riskeren zij twee keer het slachtoffer te worden van een nieuwe tarievenoorlog.
Het is ook uitkijken of er een aparte regeling komt voor auto’s Made in Spain. De weigering van de Spaanse regering om meer af te dragen aan de NAVO is bij Trump in het verkeerde keelgat geschoten. Spanje is een belangrijk autoland. De meeste Duitse, Franse en Italiaanse merken hebben er één of meerdere fabrieken en zijn dus betrokken partij. Wordt vervolgd.