Dieselrijverbod, hét gespreksthema op het autosalon van Genève

Urbain Vandormael
Urbain Vandormael Expert autosector. Schrijft op Knack.be wekelijks over nieuwigheden in autoland.

De Geneva International Motorshow (8 t/m 18 maart) is dé jaarlijkse hoogmis van de professionals uit de internationale autowereld. Omzeggens alle topmanagers en alle exclusieve merken zijn present, van Alpina tot Zenvo. Dit jaar vieren zo’n 50 nieuwe modellen er hun première, maar hét gespreksthema wordt zonder twijfel het aangekondigde dieselrijverbod in aantal Duitse grootsteden.

Precies één week geleden heeft het Duitse Bundesverwaltungsgericht in Leipzig een arrest geveld met verstrekkende gevolgen voor ons buurland en zijn bevolking. De gerechtelijke uitspraak is er gekomen na een klacht van de milieuorganisatie Deutsche Umwelthilfe (DUH) en bepaalt dat een stadsbestuur gemachtigd is om op eigen houtje een dieselrijverbod voor zijn grondgebied uit te vaardigen, wanneer er te veel stikstofdioxide in de lucht zit. Dat is inmiddels in ruim 70 Duitse steden het geval, met als uitschieter Stuttgart, de autostad nummer één in Duitsland waar de hoofdzetels van onder andere Mercedes-Benz en Porsche zijn gevestigd. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat NOx de gezondheid schaadt en long- en hartaandoeningen veroorzaakt.

Dieselgate heeft een kettingreactie uitgelokt

De aanklacht van de Duitse milieuorganisatie DUH kwam er in de nasleep van dieselgate. Op 18 september 2015 maakte de Amerikaanse milieuorganisatie EPA in een zogenaamde Notice of Violation bekend dat Volkswagen sjoemelsoftware had geïnstalleerd om de emissiescores van sommige dieselmodellen te manipuleren.

In eerste instantie wees Volkswagen-topman Martin Winterkorn alle beschuldigingen van de hand maar de bewijzen waren zo overtuigend dat hij enkele weken later ontslag moest nemen, en met hem een aantal van zijn directeurs. Volkswagen maar ook zijn satellietmerken Audi, Porsche, Seat en Skoda hadden zich op grote schaal bezondigd aan bedrog en zo zware schade toegebracht aan het imago van Made in Germany.

Ook andere Duitse constructeurs kwamen onder vuur te liggen omwille van de grote verschillen tussen de ‘officiële’ uitlaatwaarden van hun dieselmotoren en de scores die tijdens autotests op de weg werden gemeten. Van bedrieglijke praktijken zoals in het geval van Volkswagen was hier evenwel geen sprake.

De publieke opinie verweet dé politiek onder één hoede te spelen met de auto-industrie. De Duitse regering voelde de bui hangen en probeerde de schuld in de schoenen van de automerken te schuiven. Ze stelde een onafhankelijk onderzoek én sancties in het vooruitzicht.

Kanselier Merkel blaast warm en houd

We zijn nu tweeënhalf jaar verder. De onderzoekers zijn nog altijd aan het onderzoeken, de schuldigen lopen nog altijd vrij rond. Om de Amerikaanse overheid niet tegen zich in het harnas te jagen, heeft Volkswagen intussen een miljardenboete betaald aan de Amerikaanse staat en een financiële regeling getroffen met de benadeelde eigenaars. Maar in Duitsland en bij uitbreiding in heel Europa, verweert de Duitse autogroep zich met alle mogelijke middelen tegen een gelijkaardige afhandeling.

Gedurende al die tijd blazen kanselier Angela Merkel en haar regering van lopende zaken warm en koud terzelfdertijd. Ogenschijnlijk kiest de sluwe kanselier de kant van de bedrogen consument maar in feite wil ze ten alle prijze voorkomen dat de automerken financieel moeten opdraaien voor de kosten van een zuivere uitlaat. Afhankelijk van het automodel kost de inbouw van een SCR-katalysator met Adblue (ammoniakinspuiting) tussen 1.400 en 3.000 euro.

Dan nog liever een regeling waarbij de kosten worden doorgeschoven naar de Duitse belastingbetaler. Het maakt niet uit of die met een vervuilende diesel of een propere hybride rijdt.

Einde van dieseltijdperk?

Na de recente uitspraak van het Bundesverwaltungsgericht voert Dorothee Saar van de milieuorganisatie DUH de druk op de politieke overheden stelselmatig op om maatregelen te nemen tegen de luchtverontreiniging.

De rechtbank in Leipzig heeft de Duitse stadsbesturen immers gemachtigd om een dieselrijverbod voor hun grondgebied in te voeren, om de slechte luchtkwaliteit door het autoverkeer te verbeteren.

De Noorse hoofdstad Oslo dient als voorbeeld: van zodra het alarmpeil van luchtverontreiniging wordt bereikt, wordt automatisch een tijdelijk algemeen rijverbod voor diesels van kracht. Van enkele Europese grootsteden is geweten dat ook zij de voor- en nadelen van zo’n maatregel aan het onderzoeken zijn.

Krijgt het voorbeeld van Oslo navolging luidt dat bijna zeker het einde van het dieseltijdperk in, wat een economische ramp zou betekenen voor de Duitse automerken. Die leven immers bij de gratie van de dieselmotor en hebben die hard nodig om in 2021 te kunnen voldoen aan de strenge Europese CO2-doelstelling. Merken die daar niet in slagen, zullen imagoverlies lijden en bovendien hoge boetes moeten betalen.

Volkswagen en bij uitbreiding alle (Duitse) autoconstructeurs zullen daarom alles in het werk stellen om als sector een gezamenlijk standpunt in te nemen, maar of zij daar ook zullen in slagen is onzeker. De bedrieglijke praktijken van Volkswagen en zijn satellietmerken hebben immers kwaad bloed gezet bij de fabrikanten die braafjes binnen de lijntjes hebben gekleurd. Geweten is dat in Genève achter de schermen op het hoogste niveau overleg zal worden gepleegd over de te volgen strategie.

Sinds dit weekend heeft zich nog een tweede gespreksonderwerp aangediend in de vorm van de aangekondigde invoerheffingen door de Verenigde Staten op staal. Een verhoging van de prijs van staalplaat zal een negatieve impact hebben op de autoprijzen. In elke auto zit immers menige kilogram staalplaat verwerkt.

Blikvangers in overvloed

Het is koffiedik kijken wat de gesprekken achter de schermen in Genève zullen opleveren. In afwachting van witte rook concentreren we ons op de nieuwe oogst automodellen die de bezoekers van de Geneva Motor Show 2018 in Palexpo te zien krijgt.

In totaal gaat het om een 50-tal premières, van de Alpina XD3 tot de Zenvo Hypercar met als blikvangers de Audi A6, BMW 8 coupé, Hyundai Kona EV, Jaguar I-Pace, Mercedes A-klasse, Mercedes CLS, Peugeot 508, VW Touareg en Volvo V60.

Peugeot 508
Peugeot 508© /
Audi A6
Audi A6© /

De voorbije dagen zijn op het internet foto’s gepost van de nieuwkomers en daaruit blijkt dat met name de Jaguar I-Pace, Peugeot 508 en Volvo V60 om uiteenlopende redenen een speciale vermelding verdienen. De Jaguar I-Pace is de eerste volwaardige SUV met elektrische aandrijving; in tegenstelling tot de Tesla X kan je met de I-Pace ook offroad rijden, ook al is dat zijn eerste roeping niet. Met de Peugeot 508 onderneemt de Franse constructeur de zoveelste poging om aansluiting te vinden bij de (Duitse) premiummerken. Of de nieuwkomer die ambitie kan waarmaken, zal blijken uit een vergelijkende test met zijn directe concurrenten.

Het Zweedse Volvo heeft die aansluiting al kunnen bewerkstelligen met de XC90 en XC 60. Op papier beschikt ook de V60 over de nodige kwaliteiten om de overstap naar het premiumniveau te kunnen maken, maar voorzichtigheidshalve is het ook hier wachten op de resultaten van een vergelijkende test. Wat de nieuwe V60 niet meer moet bewijzen is het feit dat hij misschien wel de elegantste break op de markt wordt en in staat moet geacht om de herinnering aan de V60 en V70 te doen vergeten. De nieuwe V60 vervangt immers twee uitloopmodellen.

Volgende week zijn we er terug met het allerlaatste nieuws uit Genève, inclusief exclusief beeldmateriaal.

Premières (in alfabetische volgorde)

Alpina XD 3

Audi A6

Audi E-Tron

Bentley Bentayga Plug-in hybrid

BMW M4 Edition

BMW X4

BMW 8 coupé

Citroën Berlingo

Cupra Ateca

Cupra Ibiza concept

Ferrari 488 Pista

Giugiaro Electric Concept

Honda CR-V

Hyundai Kona EV

Hyundai Kona Electric
Hyundai Kona Electric© /

Hyundai Santa Fe

Jaguar I-Pace

Jeep Wrangler

Kia Ceed

Land Rover SV Coupé

Lancia Stratos

Lexus UX

Mazda 6 Wagon

Mercedes A-klasse

Mercedes C-klasse

Mercedes AMG G-klasse

Mercedes AMG GT coupé

Mercedes-Benz CLS
Mercedes-Benz CLS© /

Mitsubishi Outlander

Morgan Plus 8 Edition

Peugeot 508

Peugeot Rifter

Porsche 911 GT3 R

Polestar

Renault ZOE R110

Renault EZ-Go Concept

BMW 8 Coupé
BMW 8 Coupé© /

Seat Tarraco

Skoda Fabia

Skoda Vision X concept

Ssangyong Musso

Ssangyong E-SUV Concept

Toyota Aygo

Toyota Supra Concept

VW Touareg

VW ID Vizzion Concept

Volvo V60

Zenvo Hypercar

Autoland Zwitserland

Het rijke Zwitserland telt 543 auto’s per 1.000 inwoners, vierwielaangedreven wagens hebben een marktaandeel van 47,5 procent. De verhouding benzine/dieselauto’s bedraagt 58,4/36 procent. De elektrisch aangedreven wagens hebben een marktaandeel van 1,6 procent, 0,2 procent van de Zwitsers rijdt op aardgas. De top 10 van meest verkochte modellen wordt aangevoerd door de Skoda Octavia, gevolgd door de VW Golf, VW Tiguan, VW Polo, Mercedes C-klasse, Fiat 500, Mercedes GLC, BMW X1, BMW 2 en Audi A3. Bij gebrek aan een eigen automerken wordt de Zwitserse markt overheerst door modellen van Duitse makelij. De gemiddelde CO2-uitstoot bedraagt 145 g/km, wat relatief hoog is in vergelijking met zijn buurlanden en wordt verklaard door het hoge marktaandeel benzinewagens. Die stoten immers meer CO2 uit dan vergelijkbare diesels.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content