2019 zit erop. Een blik in de achteruitkijkspiegel herinnert ons aan tal van nieuwe modellen die zowel qua design als technologie een nieuwe tijdperk inluiden met als uitschieter de elektrische aangedreven Porsche Taycan.
2019 gaat de geschiedenis in als een kanteljaar waarin het fenomeen auto sterker dan ooit in het vizier kwam van jongeren én ouderen die zich zorgen maken over de leefbaarheid en toekomst van onze planeet. Terzelfdertijd werden nooit meer SUV’s verkocht waarvan is geweten dat die méér verbruiken en méér schadelijke uitlaatgassen uitstoten dan een vergelijkbare sedan of break.
Porsche neemt de lead
Woensdagnamiddag 4 september 2019 zal voor eeuwig in mijn geheugen gegrift blijven. Ik bevind me in een grote hangar op een verlaten vliegveld van het Russische leger in een uithoek van de Duitse deelstaat Brandenburg op anderhalf uur autorijden van Berlijn wanneer om 15 uur lokale tijd het doek wordt gehaald van de vierdeurs Porsche Taycan. Op krek hetzelfde moment herhaalt zich dezelfde ceremonie op meerdere plaatsen in de wereld.
Topman Oliver Blume, met open hemdkraag, legt kort en krachtig uit waarom de Duitse sportwagenbouwer overschakelt van diesel op stroom en waarom die stap in het verlengde ligt van de traditie van het automerk. De eerste Lohner-Porsche uit 1900 was elektrisch aangedreven en niet te vergeten, Porsche won in 2015, 2016 en 2017 met een hybridebolide de 24 Uren van Le Mans. Boodschap begrepen.
Maar wie had ooit durven denken dat uitgerekend een sportwagenconstructeur par excellence zoals Porsche met een elektrisch aangedreven vierdeurs de achtervolging zou inzetten op Tesla? Weliswaar met enkele jaren vertraging én omdat Audi, BMW en Mercedes een historische kans hadden verkeken om de lead te nemen op het vlak van alternatieve aandrijving. Spreken over een gemiste kans zou een verkeerde inschatting betekenen van de ernst van de situatie waarin de Duitse premiummerken zich bevinden. De toestand is ronduit dramatisch én voor alle duidelijkheid, de verantwoordelijkheid ligt bij het management én de aandeelhouders. Méér omzet én meer winst, dat was jarenlang opperste gebod. Op de hoofdzetels in Ingolstadt, München en Stuttgart leek men ziende blind voor hetgeen zich onder de radar afspeelde.
Tot wonderboy Elon Musk vanuit het niets en op een provocatieve manier een nieuw tijdperk inluidde. Zijn innovatieve ideeën en concepten vonden wereldwijd weerklank bij jongeren én ouderen die oog en oor hebben voor vernieuwende en originele initiatieven en toepassingen. In plaats van te investeren in de ontwikkeling en implementatie van alternatieve aandrijfsystemen verspilden Audi, BMW en Mercedes tijd en energie met uitzichtloze achterhoedegevechten met de nieuwe concurrent. Toen in 2019 de rentabiliteit van voornoemde premiummerken onverwacht fors achteruitging en zij de ene winstwaarschuwing na de andere moesten uitsturen, kregen zowel Harald Krüger (BMW) als Dieter Zetsche (Mercedes) en Rupert Stadler (Audi) de rekening gepresenteerd voor hun falend beleid. De Audi-topman verdween zelfs voor een tijdje achter de tralies voor zijn aandeel in dieselgate.
Jaar van de waarheid
Hun opvolgers staan voor een zware opdracht. Na het kwakkelende 2019 wordt 2020 het jaar van de waarheid waarin de nieuwe Europese CO2-doelstelling van kracht wordt. Die is vastgelegd op 95 g/km. Een constructeur die de strenge norm niet haalt voor het gemiddelde van zijn vloot zal zware boetes moeten betalen. Die kunnen in de miljarden lopen en komen bovenop het imagoverlies dat zij in zo’n geval ongetwijfeld zullen lijden.
Om de schade tot een minimum te beperken, lanceren omzeggens alle merken de komende maanden een reeks modellen met alternatieve aandrijving in de vorm van plug-in hybride of full electric. De aanzet daartoe is gegeven door Volkswagen dat met de ID.3 marktleider wil worden in het segment van de goedkopere electric cars, voorbij aan Nissan en Renault. Volkswagen dat niet te vergeten aan de basis lag van het bedrog met sjoemelsoftware wil de komende vijf jaar zo’n 33 miljard investeren in elektromobiliteit. Het offensief van ’s werelds nummer één komt geen dag te vroeg, want zowel Toyota als Kia/Hyundai beschikken inmiddels over sterke troeven. Toyota beschikt over dertig jaar ervaring met hybridetechnologie terwijl de Zuid-Koreaanse zustermerken Kia en Hyundai de voorbije vijf jaar een indrukwekkend parcours hebben afgelegd met attractieve modellen en innovatieve toepassingen die het verschil maken. Zij doen dat ook op het vlak van duurzaamheid. In 2019 kwamen diverse Kia-modellen als winnaar uit vergelijkende tests met hun Europese concurrenten. Als kers op de kaart genieten Kia-en Hyundai-modellen respectievelijk 7 en 5 jaar waarborg. Bij de Europese merken bedraagt de garantieperiode hooguit 3 jaar.
Schaalvergroting is noodzakelijk kwaad
Terwijl de winsten van de constructeurs afkalven, lopen de kosten almaar hoger op. De investeringen in alternatieve aandrijving en autonoom rijden slorpen zoveel tijd, energie en geld op dat die de financiële mogelijkheden van de meeste merken te boven dreigen te gaan. De ene besparingsronde volgt op de andere, naakte ontslagen zijn er voorlopig nog niet gevallen maar tijdelijke contracten worden niet verlengd en werknemers die op pensioen gaan worden niet vervangen. In Duitsland gebeurt dat in overleg en met instemming van de vakbond IG Metall. Om een voor de hand liggende reden: de autosector is een van de grootste werkgevers van het land en vormt al ruim een halve eeuw de ruggengraat van de industriële grootmacht.
Ook bij de Franse en Italiaanse automerken is het alle hens aan dek en heeft kostenefficiëntie opperste prioriteit gekregen. Bij Groupe PSA heeft dat een onverwacht groot succes opgeleverd. In 2014 was de Franse constructeur nog op sterven na dood maar na een kapitaalinjectie van de Franse staat en de Chinese constructeur Dongfeng kreeg de Portugese manager Carlos Tavares (ex-Renault) carte blanche voor een nieuwe aanpak, lees grote schoonmaak. Die resulteerde bijna onmiddellijk in meer omzet en meer winst en begin 2018 in de overname van het zwaar verlieslijdende Opel. In de loop van 2019 kondigde zich een nieuwe overname aan, ditmaal van de Italiaans-Amerikaanse autogroep FCA (Fiat Chrysler Automobiles). Die laatste loopt hopeloos achterop op het vlak van alternatieve aandrijving maar heeft wel een stevige voet aan de grond op de Amerikaanse markt, die voor PSA onbekend terrein is. Een alliantie betekent dus een win-winsituatie voor beide groepen.
Schaalvergroting is een noodzakelijk kwaad geworden in de geglobaliseerde autowereld. Dat geldt ook op het niveau van de merkverdelers. In vergelijking met vijf jaar geleden is hun aantal in ons land met de helft verminderd en nog is het einde van de zogenaamde consolidatiegolf niet in zicht. Een recente rentabiliteitstudie van de federatie van de autosector schetst een somber beeld van de toekomst voor merkverdelers en hun agenten. De doorsnee merkverdeler realiseerde in 2018 een gemiddelde brutomarge van 2,6 procent. De nettomarge bedraagt gemiddeld zo’n 60 procent van de brutomarge. Daar staan kosten en investeringen tegenover die in de miljoenen lopen. Waar dat toe leidt, is geen geheim. Een prettig vooruitzicht is het niet, niet voor de veelal kleine familiale ondernemingen zelf en niet voor hun vele trouwe klanten.
Opmars SUV gaat onverminderd verder
Ook in 2019 zette de SUV zijn opmars verder. Inmiddels is één op de drie verkochte wagens in ons land een SUV, tendens stijgend. In China evolueert de verhouding zelfs naar één op de twee. Een evolutie die haaks staat op de klimaatdoelstellingen van Parijs en de goedbedoelde acties en statements van Greta Thunberg. Alle argumenten contra ten spijt neemt de populariteit van kleine en grote SUV’s nog elke dag toe. Net zoals alle argumenten pro elektrische auto toch altijd niet hebben geleid tot een echte doorbraak. Misschien heeft dat te maken met de zigzagkoers van de politiek in ons land. Die heeft ervoor gezorgd dat de mensen compleet het noorden kwijt zijn. Wat vandaag een lonende koop is, kan morgen een miskoop blijken. Benieuwd of het nieuwe jaar beterschap brengt. Het komende Autosalon van Brussel kan ons ter zake misschien wijzer maken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
